هواشناسی کشاورزی
حسین عساکره؛ نسرین ورناصری قندعلی
چکیده
در پژوهش حاضر با استفاده از دادههای روزانه 385 ایستگاه همدید، اقلیم‌شناسی و بارانسنجی سازمان هواشناسی کشور و ایستگاه‌های بارانسنجی وزارتنیرو طی بازة زمانی 2016-1966 جنبههای پنهان بارش و رژیم بارشی ناحیه خزری مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا نقشه‌های بارش روزانه با تفکیک مکانی 3 × 3 کیلومتر ایجاد شد و برای هر پیکسل ایجاد ...
بیشتر
در پژوهش حاضر با استفاده از دادههای روزانه 385 ایستگاه همدید، اقلیم‌شناسی و بارانسنجی سازمان هواشناسی کشور و ایستگاه‌های بارانسنجی وزارتنیرو طی بازة زمانی 2016-1966 جنبههای پنهان بارش و رژیم بارشی ناحیه خزری مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا نقشه‌های بارش روزانه با تفکیک مکانی 3 × 3 کیلومتر ایجاد شد و برای هر پیکسل ایجاد شده در نقشه، افتوخیز سینوسی بارش 12 ماه سال براساس روش همسازها بررسی گردید. بهمنظور شناسایی الگوهای مکانی بارش براساس سهم تناوبهای مختلف و نیز پهنهبندی آن از شگرد تحلیل خوشهای استفادهشد. سپس نمایه یکنواختی و فصلی بارش برآورد شد. نتایج نشان میدهد، بیشترین ضریبتغییرپذیری ماهبهماه بارش در خط ساحلی دریای خزر میباشد. این وضعیت گویای تغییرات فراوان ماهبهماه و عدم ثبات فصل بارشی در این مناطق است، با دور شدن از خط ساحلی ضریب تغییرات نیز بهتدریج کاسته میشود به‌طوریکه، کمینه آن در بخشهایی از ارتفاعات البرز میباشد. این امر گویای فعالیت سامانههای متنوع بارانزایی و یا حداقل تداوم سامانههای بارانزا در این نقاط و ثبات فصل بارشی است. نمایه یکنواختی نشانگر این است، در بخشهای ساحلی دریای خزر توزیع بارش متمرکزتر است و با پیشروی به‌سمت مناطق جنوبی ناحیه توزیع زمانی بارش یکنواختتر میگردد. نمایهفصلی بارش بیانگر وجود سه نوع رژیم بارش است. کمترین وسعت مکانی مربوط به رژیم بارش یکنواخت میباشد، که در بخشهای کوچکی از ارتفاعات البرز دیدهمیشود. گستردهترین رژیم بارشی مربوط به رژیم یکنواخت با یک فصل مرطوبتر است. این رژیم بارشی در شرق و غرب ناحیه و جنوب دریای خزر مشاهده میشود. رژیم سوم که به رژیم عمدتاً فصلی با یک فصل خشک کوتاه مربوط میباشد، خط ساحلی دریای خزر، بخشهایی از ارتفاعات تالش و بخش کوچکی از شرق ناحیه را پوشش میدهد.
