بتول اشرف؛ محمد موسوی بایگی؛ غلامعلی کمالی؛ کامران داوری
چکیده
چکیده
مهم‌ترین بخش طراحی و بهره‌برداری از سیستم های تأمین کننده آب مورد نیاز کشاورزی، تخمین نیاز آبی گیاه می‌باشد. در این تحقیق با استفاده از مدل LARS-WG5 داده های مدل گردش عمومی جو HADCM3 طبق سه سناریوی A2 , A1B و B1 تأیید شده IPCC ریزمقیاس شده و مقادیر ماهانه بارش، دمای کمینه، دمای بیشینه و ساعت آفتابی استان خراسان رضوی در دوره 2030- 2011 شبیه‌سازی ...
بیشتر
چکیده
مهم‌ترین بخش طراحی و بهره‌برداری از سیستم های تأمین کننده آب مورد نیاز کشاورزی، تخمین نیاز آبی گیاه می‌باشد. در این تحقیق با استفاده از مدل LARS-WG5 داده های مدل گردش عمومی جو HADCM3 طبق سه سناریوی A2 , A1B و B1 تأیید شده IPCC ریزمقیاس شده و مقادیر ماهانه بارش، دمای کمینه، دمای بیشینه و ساعت آفتابی استان خراسان رضوی در دوره 2030- 2011 شبیه‌سازی شد. سپس با به‌کارگیری نرم‌افزار OPTIWAT تبخیر- تعرق مرجع به روش‌هارگریوز- سامانی و بارندگی مؤثر به روش فائو محاسبه شده و در نهایت نیاز آبی چغندرقند در مقیاس ماهانه برای دو دهه آتی در مقایسه با دوره پایه (2010- 1991) برآورد گردید. نتایج نشان داد که بارش‌های بهاره و پاییزه دوره آینده در همه ایستگاه‌های تحت مطالعه به جز تربت جام در مقایسه با دوره پایه افزایش خواهند داشت. بیشترین افزایش بارش به میزان 26، 21 و 16 درصد بر اساس سناریوهایA1B ، A2 و B1 و در مقایسه با دوره پایه، مربوط به ایستگاه مشهد بوده و در فروردین ماه رخ خواهد داد. همچنین طبق پیش بینی مدل LARS-WG5 دمای کمینه و بیشینه استان در دوره 2030- 2011 افزایش خواهد یافت و میزان افزایش دمای کمینه بیشتر از افزایش دمای بیشینه خواهد بود. در نتیجه این تغییرات، نیاز آبی چغندرقند در 20 سال آینده در اغلب شهرستان‌های استان خراسان رضوی نسبت به دوره کنونی متفاوت خواهد بود. به‌طوری‌که در ایستگاه تربت جام طبق سناریوهایA1B ، A2 و B1 به‌ترتیب برابر 19، 18 و 18 درصد و در شهرستان گلمکان به‌ترتیب برابر 15، 17 و 17 درصد نیاز آبی این گیاه از دوره توسعه تا ابتدای دوره پایانی افزایش و در شهرستان‌های قوچان، نیشابور و مشهد در طول دوره میانی رشد کاهش خواهد یافت. بیشترین میزان کاهش نیاز آبی برابر 10 درصد و مربوط به ایستگاه قوچان می‌باشد. نتایج اجرای نرم‌افزار OPTIWAT همچنین نشان داد که در شهرستان های سرخس، گناباد، کاشمر و سبزوار، تغییر محسوسی در میزان نیاز آبی این گیاه در دو دهه آتی درمقایسه با دوره پایه، رخ نخواهد داد.
واژه‌های کلیدی: ریزمقیاس نمایی، سناریوهای تغییر اقلیم، مدل HADCM3، نرم‌افزار OPTIWAT، نیاز آبی
بتول اشرف؛ محمد موسوی بایگی؛ غلامعلی کمالی؛ کامران داوری
چکیده
چکیده
به دلیل تفکیک فضایی کم یا ساده سازی برخی پدیده های خرد مقیاس در مدل های گردش عمومی جو، این مدل ها نمی توانند تقریب درستی از شرایط آب و هوایی منطقه مورد مطالعه ارائه دهند، لذا بایستی خروجی آن ها تا حد ایستگاه هواشناسی ریز مقیاس گردد. در این تحقیق داده های مدل گردش عمومی جو HADCM3 با به کارگیری مدل LARS-WG5 طبق سه سناریوی A2 , A1B و B1 تأیید ...
بیشتر
چکیده
به دلیل تفکیک فضایی کم یا ساده سازی برخی پدیده های خرد مقیاس در مدل های گردش عمومی جو، این مدل ها نمی توانند تقریب درستی از شرایط آب و هوایی منطقه مورد مطالعه ارائه دهند، لذا بایستی خروجی آن ها تا حد ایستگاه هواشناسی ریز مقیاس گردد. در این تحقیق داده های مدل گردش عمومی جو HADCM3 با به کارگیری مدل LARS-WG5 طبق سه سناریوی A2 , A1B و B1 تأیید شده IPCC ریزمقیاس شده و تغییرات فصلی بارش، دمای کمینه، دمای بیشینه و ساعت آفتابی استان خراسان رضوی در دوره 2030- 2011 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان بارش در سه فصل پاییز، زمستان و بهار در تمام شهرهای استان به استثنای تربت جام که در هر سه فصل مذکور و نیز کاشمر که در پاییز دارای روند کاهشی می باشند، افزایش خواهد یافت. بیشترین میزان افزایش بارندگی مربوط به شهر قوچان و کمترین آن متعلق به ایستگاه سرخس می باشد. دمای کمینه در همه فصول و طبق هر سه سناریوی مذکور در غالب شهرستان ها دارای روند افزایشی است. تنها استثنای این مورد نیز در شهرستان سرخس و در فصل پاییز بر مبنای سناریوی A1B رخ داده است. در رابطه با دمای بیشینه و ساعت آفتابی، هرچند سه سناریوی مطرح، الگوی یکسانی را تبیین نمی کنند اما به صورت کلی می توان گفت در 20 سال آتی، دمای بیشینه استان خراسان رضوی، افزایش و میزان ساعت آفتابی کاهش خواهد یافت. همچنین با وجود تغییرات کمتر دمای بیشینه نسبت به دمای کمینه، افزایش دمای متوسط هوا در این دوره قابل انتظار می باشد. بنابراین طبق این نتایج، شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی در 20 سال آتی تفاوت محسوسی با شرایط فعلی خواهد داشت و برنامه ریزی های بلندمدت و استراتژیک برای مدیریت این شرایط، ضروری به نظر می رسد.
واژه های کلیدی: تغییر اقلیم، ریزمقیاس نمایی، مدل گردش عمومی جو، مدل LARS-WG5
غلامعلی کمالی؛ پگاه ملائی؛ محمدباقر بهیار
چکیده
چکیده
هدف از این بررسی تهیه اطلس گندم دیم برای استان زنجان با استفاده از داده‌های اقلیمی می‌باشد که در نتیجه آن بتوان مناطق مستعد را جهت کاشت گندم دیم مشخص نمود بدین منظور اقدام به تحلیل داده‌های اقلیمی بارندگی ودما نموده ودر گام اول تاریخ کاشت مناسب با توجه به میزان بارندگی که در یک یا دو روز متوالی 5 میلی متر یا بیشتر باشد تعیین ...
بیشتر
چکیده
هدف از این بررسی تهیه اطلس گندم دیم برای استان زنجان با استفاده از داده‌های اقلیمی می‌باشد که در نتیجه آن بتوان مناطق مستعد را جهت کاشت گندم دیم مشخص نمود بدین منظور اقدام به تحلیل داده‌های اقلیمی بارندگی ودما نموده ودر گام اول تاریخ کاشت مناسب با توجه به میزان بارندگی که در یک یا دو روز متوالی 5 میلی متر یا بیشتر باشد تعیین گردید. سپس مراحل مختلف رشد گندم دیم بر اساس محاسبه GDD مراحل مختلف بدست آمد. در مرحله بعد به بررسی بارش سالیانه، پاییزه، بهاره و خرداد ماه پرداخته و متوسط آنها تعیین گردید.همچنین احتمال وقوع دمای مناسب جوانه زنی، دمای حداکثر 25و30 درجه سانتی گراد در مرحله گلدهی و مرحله پر شدن دانه محاسبه گردید.مقادیر محاسبه شده در محیط GIS به پهنه‌های مختلف تبدیل شده و با بهره گیری از روش همپوشانی کلیه لایه ها ابتدا ارزش وزنی داده شد و بعد تلفیق شدند در نهایت اطلس گندم دیم استان زنجان با 4 پهنه بسیار مناسب،مناسب،متوسط و ضعیف بدست آمد.همانطور که از نقشه پیداست مناسب ترین مناطق کاشت گندم دیم در قسمتهای شمال و مرکز خدابنده و قسمت شرقی ایجرود می‌باشد.در انتها به بر آورد میزان تولید محصول پرداخته و با توجه به میزان عملکرد در استانهای همجوار که دارای آب وهوای مشابه وعملکرد بالاتری هستند متوسط عملکرد برای استان زنجان محاسبه و میزان تولید بر آورد گردید که نسبت به تولید واقعی 30 در صد افزایش را نشان داد.
واژه‌های کلیدی: اطلس، گندم دیم،GIS، درجه-روزهای رشدGDD، تاریخ کاشت
زهرا طوفانی نژاد؛ غلامعلی کمالی؛ امین علیزاده
چکیده
چکیده
اطلاع از میزان واقعی ارتفاع بارندگی برای شبیه سازی وقایع هیدرولوژیک و پیش بینی وضعیت هوا امری بسیار مهم است. داده های راداری می‌توانند دید روشنی از تغییرات مکانی بارندگی در اختیار قرار دهد که به کمک‌این داده ها، تخمین شدت بارندگی در سطحی وسیع را امکان پذیر می سازد. سیستم رادارهای هواشناسی معمولاً با باندهای فرکانسی X, S و C کار ...
بیشتر
چکیده
اطلاع از میزان واقعی ارتفاع بارندگی برای شبیه سازی وقایع هیدرولوژیک و پیش بینی وضعیت هوا امری بسیار مهم است. داده های راداری می‌توانند دید روشنی از تغییرات مکانی بارندگی در اختیار قرار دهد که به کمک‌این داده ها، تخمین شدت بارندگی در سطحی وسیع را امکان پذیر می سازد. سیستم رادارهای هواشناسی معمولاً با باندهای فرکانسی X, S و C کار می کند. از آنجایی که سیستم باند X به آنتن کوچکتری نسبت به سایر باندها نیاز دارد، برای نظارت حوضه های کوچک مناسب به نظر می‌رسد. البته شایان ذکر است که میزان بارندگی تخمین زده با رادار به دلیل وجود برخی خطا ها مانند کلاتر زمین و تضعیف سیگنال های رادار در طول مسیر دارای مقداری خطا می باشد. در‌این مطالعه، توانایی سیستم راداری باند X در تخمین بارندگی در یک منطقه شهری در کشور هلند مورد بررسی قرار گرفته است. از‌این رو ابتدا داده های راداری از خطاهای ناشی از کلاتر زمین و تضعیف سیگنال تصحیح شده و سپس شدت بارندگی از روی داده های اصلاح شده محاسبه شده است و در نهایت نتایج حاصله با میزان شدت بارندگی ثبت شده توسط 4 باران سنج موجود در منطقه مورد مقایسه قرار گرفته است. بررسی ها نشان داد که روند سری زمانی نتایج راداری مطابق روند سری زمانی داده های ثبت شده توسط باران سنج ها می‌باشد، اما‌اندازه گیری های انجام شده توسط رادار نیاز به اصلاح و واسنجی دارد.
واژه‌های کلیدی: رادار های هواشناسی زمینی، کلاتر زمین، تضعیف سیگنال، تخمین بارندگی
غلامعلی کمالی؛ علی صدقیانی پور؛ عبداله صداقت کردار
چکیده
چکیده
با توجه به اینکه سطح زیر کشت غالب محصولات دیم در استان آذربایجان شرقی اختصاص به گندم دارد لذا پهنه‌بندی اقلیمی کشت گندم دیم در این استان هدف این تحقیق قرار گرفت. برای این منظور از آمار بلند مدت 39 ایستگاه هواشناسی داخل استان و 7 ایستگاه سینوپتیک خارج از استان جهت هم پوشانی بهتر استفاده شد. در این تحقیق با توجه به تاریخ آغاز بارش‌های ...
بیشتر
چکیده
با توجه به اینکه سطح زیر کشت غالب محصولات دیم در استان آذربایجان شرقی اختصاص به گندم دارد لذا پهنه‌بندی اقلیمی کشت گندم دیم در این استان هدف این تحقیق قرار گرفت. برای این منظور از آمار بلند مدت 39 ایستگاه هواشناسی داخل استان و 7 ایستگاه سینوپتیک خارج از استان جهت هم پوشانی بهتر استفاده شد. در این تحقیق با توجه به تاریخ آغاز بارش‌های پاییزی برای هر منطقه از استان تاریخ کاشتی پیشنهاد شد و با توجه به آن، مراحل مختلف رشد گندم دیم تعیین شد. سپس از عنصر بارش، نقشه‌های هم‌ارزش اقلیمی بارش سالانه، بارش در دوره جوانه زنی، بارش دردوره گل دهی و بارش دوره پر شدن دانه استخراج گردید. هم چنین با توجه به عنصر دما نیز نقشه‌های هم‌ارزش اقلیمی دمای مناسب جوانه زنی، تنش‌های دمایی در طول دوره گل دهی و پر شدن دانه در سطح استان تهیه شد. در نهایت با تلفیق این نقشه‌ها در محیط GIS نقشه پهنه بندی اقلیمی کشت گندم دیم استخراج گردید که از این نقشه مناطقی که به هیچ عنوان قابلیت کشت نداشتند، حذف شدند. نقشه نهایی شامل 4 پهنه بسیار مناسب، مناسب، متوسط و ضعیف ترسیم شد. این نقشه نشان داد که عمده مناطق بسیار مناسب کشت گندم دیم در شمال استان قراردارند و این مناطق از لحاظ اقلیمی جهت کشت دیم گندم مناسبند. البته بعضی از مناطق حفاظت شده که پناهگاه حیات وحش است وهم چنین مناطق جنگلی استان در این قسمت قرار دارند. هم چنین بیشتر مناطق در شمال و جنوب استان جهت کشت دیم گندم از لحاظ عامل اقلیم در حد مناسب طبقه بندی شدند و بیشترین مرکز تجمع مناطق متوسط و ضعیف به صورت نواری از شرق به غرب استان کشیده شده است.
واژه‌های کلیدی: پهنه بندی اقلیمی، گندم دیم، آذربایجان شرقی
مجید وظیفه دوست؛ امین علیزاده؛ غلامعلی کمالی؛ محمد فیضی
چکیده
چکیده
به منظور کاوش راهکارهایی که منجر به افزایش بهره وری آب می گردد ،یک مدل اگروهیدرولوژی (SWAP) با استفاده از داده های اندازه گیری شده در 8 مزرعه کشاورز برای محصولات گندم، ذرت علوفه ای، آفتاب گردان و چغندرقند در منطقه برخوار اصفهان و در طی سال زراعی84-1383 اعتبار سنجی گردید. میزان بهره وری آب (WP ) برای این گیاهان با استفاده از اجزای بیلان ...
بیشتر
چکیده
به منظور کاوش راهکارهایی که منجر به افزایش بهره وری آب می گردد ،یک مدل اگروهیدرولوژی (SWAP) با استفاده از داده های اندازه گیری شده در 8 مزرعه کشاورز برای محصولات گندم، ذرت علوفه ای، آفتاب گردان و چغندرقند در منطقه برخوار اصفهان و در طی سال زراعی84-1383 اعتبار سنجی گردید. میزان بهره وری آب (WP ) برای این گیاهان با استفاده از اجزای بیلان آب و عملکرد قابل فروش که توسط مدل SWAP شبیه سازی شده بود تحت عبارات YM T -1 ، YM ET -1 و YM I -1 محاسبه گردید. متوسط WP تحت عبارت YM T -1 (kg m-3) 18/1 برای گندم ، 38/3 برای ذرت علوفه ای، 33/0 برای آفتاب گردان و 72/1 برای چغندرقند محاسبه گردید که این نشان دهنده سود اقتصادی بالاتر درکشت ذرت علوفه‌ای در منطقه آبیاری برخوار بود. تبخیر مستقیم از خاک موجب کاهش 11 تا 27 درصدی WP تحت عنوان YM ET-1 در مقایسه با WP تحت عنوان YM T-1 گردید. علاوه بر این، به دلیل هدر رفتن آب از منطقه توسعه ریشه ها به صورت نفوذ عمقی ، مقادیر متوسط WP تحت عنوان YM ET-1 به اندازه 24 تا 42 در صد کمتر از مقادیر متوسط WP تحت عنوان YM I-1 (kg m-3) بود. کاهش دور آبیاری و کم آبیاری به میزان چشمگیری کارایی مصرف آب WPI را افزایش داد اما تاثیر چندانی بر WPET نداشت.
واژه‌های کلیدی : بهره وری آب، گندم، ذرت علوفه ای، عملیات آبیاری، آفتاب گردان، چغندر قند
