مریم تاج بخشیان؛ محمد حسین محمودی قرایی؛ اسدالله محبوبی؛ رضا موسوی حرمی؛ ایرج اجلالی
چکیده
به منظور بررسی کیفیت خاک موجود در منطقه پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد، واقع در 165 کیلومتری شمال شرق مشهد و 35 کیلومتری جنوب شهرستان سرخس، تعداد 22 نمونه خاک از داخل محوطه و هم‌چنین زمین‌های کشاورزی اطراف پالایشگاه برداشت شد. pH عصاره‌های خاک در تعادل با آب مقطر و هم‌چنین در تعادل با محلول کلرید پتاسیم، هر دو با نسبت 5/1:2 خاک به آب اندازه‌گیری ...
بیشتر
به منظور بررسی کیفیت خاک موجود در منطقه پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد، واقع در 165 کیلومتری شمال شرق مشهد و 35 کیلومتری جنوب شهرستان سرخس، تعداد 22 نمونه خاک از داخل محوطه و هم‌چنین زمین‌های کشاورزی اطراف پالایشگاه برداشت شد. pH عصاره‌های خاک در تعادل با آب مقطر و هم‌چنین در تعادل با محلول کلرید پتاسیم، هر دو با نسبت 5/1:2 خاک به آب اندازه‌گیری شد. پارامترهای دیگری نیز مانند محتوای سولفات کل به روش هضم کامل، غلظت کاتیون‌های کلسیم و منیزیم به روش تیتراسیون کمپلکسومتری و هم‌چنین سدیم و پتاسیم به روش طیف سنجی جذب اتمی اندازه‌گیری شدند. بررسی میزان شوری خاک با استفاده ازهدایت الکتریکی نشان داد اکثر نمونههای خاک خارج از محوطه پالایشگاه در رده خاک‌های غیر شور، دو نمونه داخل محوطه و دو نمونه خارج از محوطه در رده خاک‌هایی با شوری کم و یک نمونه داخل محوطه در گروه خاک‌هایی با شوری زیاد قرار داشتند. تغییرات شاخص ΔpH با تغییرات EC روندی معکوس را نشان داد و نتایج بررسی شوری خاک با استفاده از EC را تأیید کرد. با استفاده از دو شاخص SAR و EC غیر شور و غیر سدیمی بودن اکثر نمونههای خاک و هم‌چنین مناسب بودن آنها برای کشاورزی از نظر حفظ وضعیت در برابر تنش‌های مختلف مشخص شد و فقط یکی از نمونههای برداشت شده از داخل محوطه پالایشگاه با داشتن EC بالاتر و قرار گرفتن در رده خاک‌های شور و غیر سدیمی، جهت تولید محصول محدودیت نشان داد. شاخص ESP با داشتن مقادیر کم‌تر از 15 درصد در تمام نمونههای خاک نشان داد تمرکز سدیم در این نمونه‌ها خطری برای محصولات کشاورزی ندارد. رابطه تمرکز سولفات کل با pH و EC به ترتیب روابطی با ضرایب همبستگی معکوس و مستقیم نسبتاً بالا بود که نشان‌دهنده تأثیر کم گوگرد بازیافتی از پالایشگاه بر ایجاد شرایط اسیدی در خاک و افزایش محتوای نمک‌های محلول خاک بود که اینگونه تأثیرات درمورد نمونههای خاک داخل محوطه بیشتر بود.
اکبر حسنی نکو؛ علی رضا کریمی؛ غلامحسین حق نیا؛ محمد حسین محمودی قرایی
چکیده
مواد مادری به‌عنوان یکی از عوامل اصلی خاک‌سازی، تاثیر زیادی بر ویژگی‌های خاک‌ها دارند. پهنه بینالود در اطراف مشهد از نظر زمین‌شناسی متنوع می‌باشد و برای مطالعه خاک‌های درجا مناسب است. هدف از این مطالعه بررسی ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی خاک‌های حاصل از مواد مادری گوناگون پهنه بینالود و بررسی مفهوم خاک‌های درجا براساس ...
بیشتر
مواد مادری به‌عنوان یکی از عوامل اصلی خاک‌سازی، تاثیر زیادی بر ویژگی‌های خاک‌ها دارند. پهنه بینالود در اطراف مشهد از نظر زمین‌شناسی متنوع می‌باشد و برای مطالعه خاک‌های درجا مناسب است. هدف از این مطالعه بررسی ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی خاک‌های حاصل از مواد مادری گوناگون پهنه بینالود و بررسی مفهوم خاک‌های درجا براساس چگونگی تکوین و تکامل این خاک‌ها است. بدین منظور، دو خاکرخ در موقعیت قله شیب هر یک از سنگ‌های گرانیتی، آذرین فوق‌بازی و دگرگونی حفر و پس از تشریح، از افق‌های ژنتیکی آنها نمونه‌برداری شد. ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی شامل بافت، کربنات کلسیم معادل، گچ، مواد آلی، pH، CEC و EC هر یک از افق‌ها اندازه‌گیری شد. بافت درشت و عمق کم خاک‌ها، نشان‌دهنده شدت کم فرآیندهای هوادیدگی در این منطقه بود و حداکثر تکامل در این خاک‌ها با تشکیل افق‌های کمبیک، کلسیک و ژیپسیک قابل تشخیص است. خاک‌های گرانیتی و فوق‌بازی به‌ترتیب، دارای بیشترین مقدار شن و رس بودند و خاک‌های دگرگونی حالت حدواسط داشتند. CEC از 8/7 در خاک دگرگونی تا 9/35 سانتی‌مول (+) بر کیلوگرم در خاکرخ آذرین فوق بازی متغیر بود. نبودن همبستگی بین CEC با درصد رس نشان داد که نوع رس بیشتر از مقدار رس بر CEC موثر است. از نکات جالب توجه، حضور گچ و کربنات کلسیم در این خاک‌ها بود که با توجه به ترکیب نوع سنگ‌ها، نمی‌توانند از هوادیدگی آنها تشکیل شده باشند. با توجه به فعالیت باد در مناطق خشک، گچ و کربنات کلسیم بایستی در اثر فعالیت باد به خاکرخ‌های مورد مطالعه اضافه شده باشند. با توجه به ویژگی‌های گفته شده، خاک‌های مورد مطالعه را نمی‌توان به‌عنوان خاک کاملا درجا در نظر گرفت.
