محمدرضا انصاری؛ فریدون سلیمانی؛ علیرضا احمدی
چکیده
در اثر فرسایش خاک، مهمترین منبع تولید مایحتاج بشر از بین میرود. به‌همین سبب، لزوم انجام تحقیقات بنیادی و کاربردی در زمینه ارزیابی فرسایش خاک به روش‌های مختلف در راستای مدیریت جامع منابع طبیعی بیش از پیش مورد تاکید قرار گرفته است. هدف از این پژوهش کاربرد عملگرهای منطق فازی در پهنه‌بندی فرسایش خندقی در حوزه آبخیز قلعه گرگ ...
بیشتر
در اثر فرسایش خاک، مهمترین منبع تولید مایحتاج بشر از بین میرود. به‌همین سبب، لزوم انجام تحقیقات بنیادی و کاربردی در زمینه ارزیابی فرسایش خاک به روش‌های مختلف در راستای مدیریت جامع منابع طبیعی بیش از پیش مورد تاکید قرار گرفته است. هدف از این پژوهش کاربرد عملگرهای منطق فازی در پهنه‌بندی فرسایش خندقی در حوزه آبخیز قلعه گرگ واقع در شهرستان شوشتر میباشد. در این پژوهش میزان شش متغیر تأثیرگذار در فرسایش خاک شامل: میانگین وزنی قطر خاکدانه، سدیم قابل جذب، شوری، شن‌ریز، سیلت و رس خاک مطابق روش‌های استاندارد آزمایشگاهی تعیین گردید. سپس کلاس‌بندی مجدد و استانداردسازی لایه‌ها به روش فازی انجام و لایه‌های فازی شده با استفاده از عملگرهای جمع جبری فازی، ضرب جبری فازی و گامای فازی 2/0، 5/0، 8/0 و 9/0 با یکدیگر تلفیق و نتایج حاصله مورد ارزیابی قرار گرفت. در پایان جهت اعتبارسنجی نقشه‌های تهیه شده، از دو روش درصد تطابق نقشه مناطق دارای حساسیت خیلی زیاد و زیاد با نقشه خندق‌های منطقه و شاخص مجموع کیفیت (Qs) استفاده شد. با توجه به نتایج به‌دست آمده و با در نظر گرفتن مساحت پهنه‌های مختلف و میزان درصد خندق‌های رخ داده در هریک از آنها، گامای فازی 9/0 با دارا بودن بیشترین میزان شاخص مجموع کیفیت (73/0) در بین عملگرهای مختلف، همچنین 93/94 درصد تطابق نقشه خندق‌های منطقه با مناطق حساسیت خیلی زیاد و زیاد به‌عنوان بهترین روش جهت تهیه نقشه پهنه‌بندی مناطق حساس به فرسایش خندقی در منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید.
امین ذرتی پور؛ محمد معظمی؛ محمدرضا انصاری
چکیده
لازمه اجرای صحیح برنامههای حفاظت خاک و کنترل رسوب، کسب اطلاعات از اهمیت نسبی منابع رسوب و تعیین سهم آنها در توان رسوبزایی و همچنین شناسایی کانونهای بحرانی در حوزههای آبخیز است. امروزه تکنیکهای انگشتنگاری منابع رسوب، روشی مناسب در تهیة سریع و کم هزینة اطلاعات در مورد منابع اصلی رسوب هستند. در تحقیق حاضر از این تکنیک در سهمبندی ...
بیشتر
لازمه اجرای صحیح برنامههای حفاظت خاک و کنترل رسوب، کسب اطلاعات از اهمیت نسبی منابع رسوب و تعیین سهم آنها در توان رسوبزایی و همچنین شناسایی کانونهای بحرانی در حوزههای آبخیز است. امروزه تکنیکهای انگشتنگاری منابع رسوب، روشی مناسب در تهیة سریع و کم هزینة اطلاعات در مورد منابع اصلی رسوب هستند. در تحقیق حاضر از این تکنیک در سهمبندی منابع رسوب و شناسایی واحدهای بحرانی در زیرحوزه دره انار باغملک در استان خوزستان استفاده شد. در این روش با به کارگیری آزمونهای آماری مقایسة میانگینها و تحلیل تشخیص، از میان هفت ردیاب ژئوشیمیایی انتخاب شده که عبارتند از سرب، روی، مس، آهن، منگنز، نیکل وکروم، ترکیب بهینهای از ردیابها شامل مس، آهن و منگنز انتخاب شد. در نهایت با استفاده از یک مدل ترکیبی چندمتغیره، رابطهای بین مقادیر ردیابهای منشاء و رسوبات برقرار شده و سهم منابع رسوب حوزه برآورد شد. سازند گچساران با 3/53 درصد بیشترین و سازند بختیاری با 9/0 درصد کمترین سهم را در رسوبزایی حوزه به خود اختصاص دادند. همچنین کاربری مرتع درجه سه و کاربری جنگل نیز به ترتیب با 5/71 و 3/0درصد، بیشترین و کمترین مقدار رسوبزایی کاربری اراضی حوزه را بر عهده داشتند. در نهایت برای ارزیابی نتایج از ضریب کارایی مدل استفاده شد و ضریب 98/0 به دست آمد، که نشان داد تکنیک انگشتنگاری رسوبات صحت و دقت بالایی در برآوردها داشته و روش مناسبی در تفکیک و تعیین سهم منابع رسوب حوزه میباشد.
