علوم آب
نادر کریمی؛ سید حسن طباطبایی؛ محمدحسن رحیمیان؛ سید علیرضا اسمعیل زاده حسینی
چکیده
در سال‌های اخیر استفاده از روش‌های آبیاری قطرهای- نواری (نظیر Tape در مزارع گندم) به‌عنوان یک راهکار مدیریت آب در مزرعه به کشاورزان توصیه شده است. این روش در مزارع گندم به دلیل هزینه‌ها و همچنین احتمال بروز مشکلات شوری خاک، دارای محدودیت‌هایی است که بخشی از این موارد می‌تواند از طریق افزایش فاصله لوله‌های آبده و کاهش مصرف نوارهای ...
بیشتر
در سال‌های اخیر استفاده از روش‌های آبیاری قطرهای- نواری (نظیر Tape در مزارع گندم) به‌عنوان یک راهکار مدیریت آب در مزرعه به کشاورزان توصیه شده است. این روش در مزارع گندم به دلیل هزینه‌ها و همچنین احتمال بروز مشکلات شوری خاک، دارای محدودیت‌هایی است که بخشی از این موارد می‌تواند از طریق افزایش فاصله لوله‌های آبده و کاهش مصرف نوارهای آبیاری در واحد سطح مرتفع شود. در این پژوهش که طی سال زراعی 1399-1400 و در استان یزد انجام شد، تأثیر فاصله لوله‌های آبده (لترال) بر توزیع سطحی و عمقی شوری خاک مورد بررسی قرار گرفت. برای این هدف، دو تیمار شوری آب آبیاری شامل 3 و 8 دسیزیمنس بر متر و دو سیستم آبیاری غرقابی و قطرهای- نواری با فواصل لترال 60، 100 و 140 سانتیمتر مد نظر قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اگرچه روش قطرهای - نواری در شرایط شور (8 دسیزیمنس بر متر) نسبت به شرایط غیر شور (3 دسیزیمنس بر متر) منجر به تجمع بیشتر املاح در خاک شده و احتمال بروز خسارت به گیاه را تشدید میکند، اما نتایج نهایی این پژوهش حاکی از آن بود که با افزایش فواصل لترالهای آبیاری و به تناسب آن افزایش عمق آبیاری و دور نگهداشتن املاح از بستر کاشت، می‌توان محیط مناسب‌تری را برای رشد گیاه آماده کرد و از مزایای اقتصادی این اقدام نیز بهره برد. همچنین، از نظر کنترل شوری اعماق خاک نیز شرایط به گونه‌ای بوده است که تیمار با فاصله لترال 140 سانتیمتر نسبت به تیمارهای 60 و100سانتیمتر منجر به مقادیر کمتر شوری خاک در لایه‌های زیرین گردیده و شرایط بهتری را برای گیاه فراهم کرده است. به‌طوری‌که با افزایش فواصل لترالها از 60 به 140 سانتیمتر و به تبع آن، افزایش عمق آبیاری‌ها، امکان انتقال املاح به اعماق پایینتر خاک نیز فراهم شد.
مهدی سلاح ورزی؛ بیژن قهرمان؛ حسین انصاری؛ کامران داوری
چکیده
با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک ایران و کمبود منابع آب، تبخیر عامل مهمی در برنامه ریزی و مدیریت آب کشاورزی است که به دلیل دشواری اندازه‌گیری، تخمین آن ضروری می‌باشد. تبخیر از خاک، علاوه بر تلفات آب و منابع آبی، باعث شور شدن خاک نیز می‌شود، این اتفاق در مناطق خشک و نیمه خشک که باران اندک و آب آبیاری شور دارند، بیشتر اتفاق می‌افتد. ...
بیشتر
با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک ایران و کمبود منابع آب، تبخیر عامل مهمی در برنامه ریزی و مدیریت آب کشاورزی است که به دلیل دشواری اندازه‌گیری، تخمین آن ضروری می‌باشد. تبخیر از خاک، علاوه بر تلفات آب و منابع آبی، باعث شور شدن خاک نیز می‌شود، این اتفاق در مناطق خشک و نیمه خشک که باران اندک و آب آبیاری شور دارند، بیشتر اتفاق می‌افتد. این پژوهش در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای اعمال شده شامل بافت خاک، در سه سطح (شن لومی، لوم شنی، رس شنی) و چهار سطح شوری (7/0، 2، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر) بودند. افزایش شوری در خاک، تبخیر (مرحله ی اول و دوم) را در هر سه بافت مورد پژوهش، کاهش داد (با افزایش شوری از 7/0 به 8، میران تبخیر از خاک رسی شنی 9/15%، از خاک شن لومی 4/11% و در خاک خاک لوم شنی 8/37%). با افزایش شوری در بافت رس شنی، تخمین مرحله اول و دوم تبخیر بهبود پیدا کرده (میانگین ریشه ی دوم خطا-RMSE- برای شوری 7/0 به 8، از 81/0 به 28/0) اما با افزایش شوری در بافت شن لومی (RMSE از 75/0 به 83/0)، تخمین مرحلهی اول و دوم تبخیر افت کرده است.
علیرضا کیانی؛ ابوطالب هزارجریبی؛ طیبه دهقان؛ مجتبی خوش روش
چکیده
در آبیاری قطرهای گرفتگی قطره چکان ها خصوصاً زمانی که آب‌های مورد استفاده کیفیت نامناسبی داشته باشند، یکی از موانع جدی است. در این پژوهش گرفتگی قطره‌چکان‌ها تحت تاثیر آب معمولی، مغناطیسی و اسیدی در سه سطح شوری آب آبیاری (غیرشور، 7 و 14 دسیزیمنس بر متر) بررسی شد. طرح آزمایشی شامل کرت‌های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار ...
بیشتر
در آبیاری قطرهای گرفتگی قطره چکان ها خصوصاً زمانی که آب‌های مورد استفاده کیفیت نامناسبی داشته باشند، یکی از موانع جدی است. در این پژوهش گرفتگی قطره‌چکان‌ها تحت تاثیر آب معمولی، مغناطیسی و اسیدی در سه سطح شوری آب آبیاری (غیرشور، 7 و 14 دسیزیمنس بر متر) بررسی شد. طرح آزمایشی شامل کرت‌های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بود. بهطورکلی نتایج نشان داد که دستگاه مغناطیس کننده آب که در این پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفت، در شرایطی که آب شور نباشد، مزیت نسبی بالاتری نسبت به آب غیرمغناطیس ندارد. در شرایطی که آب شور باشد، اختلاف بسیار جزئی و غیرمعنیدار بین تیمارهای آب مغناطیسی و غیرمغناطیسی با ارجحیت آب مغناطیسی مشاهده شد. در اکثر شاخصهای مورد ارزیابی، تیمار اسیدی با دو تیمار آب مغناطیسی و غیرمغناطیسی اختلاف معنیداری نشان داد. گرفتگی قطره‌چکان‌ها با زمان و همچنین افزایش میزان شوری آب آبیاری بیشتر شد به‌طوری‌که بیشترین اختلاف مشاهده شده در بین تیمارها، در آخرین آبیاری و شوری 14 دسیزیمنس بر متر اتفاق افتاد.
