علوم خاک
حمیدرضا اولیایی
چکیده
طبقهبندی خاک، فرایند گروهبندی واحدهای خاک به کلاس‌های کم و بیش یکنواخت، با در نظر گرفتن اهدافی مشخص میباشد. یکی از دلایل اصلی ایجاد سامانههای طبقهبندی خاک، شناسایی تفاوت ویژگیهای مهم خاکهـا بـرای اهـداف مـدیریتی اسـت. از میان سامانههای ردهبندی در دنیا و ایران، دو سامانه ردهبندی آمریکایی (ST) و جهانی (WRB) ...
بیشتر
طبقهبندی خاک، فرایند گروهبندی واحدهای خاک به کلاس‌های کم و بیش یکنواخت، با در نظر گرفتن اهدافی مشخص میباشد. یکی از دلایل اصلی ایجاد سامانههای طبقهبندی خاک، شناسایی تفاوت ویژگیهای مهم خاکهـا بـرای اهـداف مـدیریتی اسـت. از میان سامانههای ردهبندی در دنیا و ایران، دو سامانه ردهبندی آمریکایی (ST) و جهانی (WRB) بیشترین کاربرد را دارند. این مطالعه به‌منظور مقایسه کارایی سامانههای ردهبندی آمریکایی و جهانی در گروهبندی و بیان ویژگیهای خاکهای گچی- آهکی غرب استان کهگیلویه و بویراحمد انجام گرفت. دوازه خاکرخ شاهد در بخشهای مختلف منطقه مطالعاتی، حفر، تشریح و نمونهبرداری گردیدند و ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و کانیشناسی آنها در آزمایشگاه تعیین شدند. تمامی خاک‌رخها بر اساس دو سامانه مذکور ردهبندی شدند. خاکها بر اساس ردهبندی آمریکایی، در چهار رده انتیسولز، اینسپتیسولز، آلفیسولز و مالیسولز و بر اساس طبقهبندی جهانی در هفت گروه مرجع رگوسولز، فلاویسولز، لوویسولز، کمبیسولز، کاستانوزمز، جیپسیسولز و گلیسولز قرار گرفتند. با توجه به مطالعه انجام‌شده، سه زیرگروه Gypsic Haplustalfs، Gypsiustepts Fluventic و Cambic Haplustolls برای افزوده شدن به سامانه آمریکایی (ST) پیشنهاد میشوند. همچنین افزودن مشخصهای به سامانه آمریکایی برای بیان ویژگی انقطاع سنگی همچون WRB پیشنهاد میشود. در ارتباط با سامانه جهانی، افزودن صفت Cutanic به جیپسیسولهای دارای پوسته رسی، صفت hypercalcic به گروههای کاستانوزمز و لوویسولز دارای افق کلسیک با بیش از 50 درصد کربنات و افزودن صفت aridic به‌منظور بیان بهتر ویژگی خاکهای با رژیمهای اریدیک-یوستیک پیشنهاد میگردند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که سامانه طبقهبندی جهانی (WRB) در بیان شرایط و ویژگیهای خاکهای مورد مطالعـه از کارایی بیشتری برخوردار بوده است. توصیه می‌شـود در سایر مناطق با شرایط متفاوت، طبقه‌بنـدی خاکها توسـط هـر دو سامانه ردهبندی انجـام شود تـا نقاط ضعف و قوت آنها برای خاکهای منـاطق مختلف تعیین گردد.
صالح سنجری؛ محمد هادی فرپور؛ مجید محمودآبادی؛ سعید برخوری
چکیده
طبقهبندی خاک، ابزاری مفید برای فهم و مدیریت صحیح خاکها میباشد. در این پژوهش، مقایسه دو سامانه ردهبندی آمریکایی و جهانی در ارتباط با خاکهای خشک و فراخشک منطقه ایرانشهر و دلگان واقع در استان سیستان و بلوچستان مورد بحث قرار گرفته است. پس از تفکیک سطوح ژئومورفیک در این منطقه، تعدادی خاکرخ در هر کدام حفر و تشریح گردید. در نهایت ...
بیشتر
طبقهبندی خاک، ابزاری مفید برای فهم و مدیریت صحیح خاکها میباشد. در این پژوهش، مقایسه دو سامانه ردهبندی آمریکایی و جهانی در ارتباط با خاکهای خشک و فراخشک منطقه ایرانشهر و دلگان واقع در استان سیستان و بلوچستان مورد بحث قرار گرفته است. پس از تفکیک سطوح ژئومورفیک در این منطقه، تعدادی خاکرخ در هر کدام حفر و تشریح گردید. در نهایت تعداد 10 خاکرخ شاهد با در نظر گرفتن تنوع خاکی (خاکهای جوان، گچی، آهکی، شور و سدیمی)، برای این مطالعه انتخاب شد. افقهای مشخصه کلسیک، جیپسیک، انهیدریتیک، آرجیلیک، ناتریک و سالیک پس از مطالعات صحرایی و نتایج آزمایشگاهی شناسایی شدند. بر اساس یافتههای این پژوهش، اضافه کردن زیرگروههای جدید یرمیک توریفلوونتز، یرمیک توریاُرتنتز، کلسیک جیپسیآرجیدز، جیپسیک ناترسالیدز، ناتریک جیپسیسالیدز، انهیدریتیک جیپسیسالیدز و انهیدریتیک کلسیسالیدز به سامانه ردهبندی آمریکایی از یک سو و افزودن توصیف‌کننده انهایدرایت و همچنین توصیف‌کننده اکوییک برای خاکی با گروه مرجع سولونچاک در سامانه ردهبندی جهانی، میتواند در همبستگی بالاتر این دو سامانه ردهبندی مؤثرتر باشد. از طرفی، درصد کربنات کلسیم معادل برای افق کلسیک در ارتباط با خاکهایی با بافت درشت و سنگریزه به مانند سامانه ردهبندی آمریکایی، برای سامانه ردهبندی جهانی نیز پیشنهاد میشود. همچنین برای سامانه ردهبندی آمریکایی، تعریف افق سالیک، مشابه آنچه که در سامانه ردهبندی جهانی آمده توصیه میگردد. نتایج پژوهش نشان داد که سامانه ردهبندی جهانی برای تفسیر خاکهای شور، سدیمی، گچی، آهکی و جوان، به‌دلیل استفاده از توصیف‌کنندههای مختلف و انعطاف‌پذیری بالاتر در انعکاس خصوصیات خاکها کارایی بیشتری دارد.
