علوم خاک
یحیی کوچ؛ عاطفه شه پیری؛ کتایون حق وردی
چکیده
تخریب رویشگاههای جنگلی و تغییر کاربری اراضی میتواند اثرات برجستهای در تغییرپذیری شاخصهای کیفیت خاک داشته باشد. گزارش‌های اندکی از بررسی کیفیت خاک در کاربریهای مختلف اراضی مشاهده می‌شود. بر همین اساس، پژوهش حاضر به مطالعه اثر کاربریهای مختلف اراضی بر ویژگیهای لایه آلی و معدنی خاک در کجور نوشهر انجام شد. ویژگیهای ...
بیشتر
تخریب رویشگاههای جنگلی و تغییر کاربری اراضی میتواند اثرات برجستهای در تغییرپذیری شاخصهای کیفیت خاک داشته باشد. گزارش‌های اندکی از بررسی کیفیت خاک در کاربریهای مختلف اراضی مشاهده می‌شود. بر همین اساس، پژوهش حاضر به مطالعه اثر کاربریهای مختلف اراضی بر ویژگیهای لایه آلی و معدنی خاک در کجور نوشهر انجام شد. ویژگیهای مختلف خاک در رویشگاه جنگلی طبیعی ممرز– انجیلی، جنگلکاری بلندمازو، اراضی‌های باغی، مرتعی و کشاورزی (برنج) در منطقه نیرنگ نوشهر، استان مازندران مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، در هر یک از رویشگاههای مورد مطالعه سه قطعه یک هکتاری (100 متر × 100 متر) با فواصل حداقل 600 متر انتخاب شدند. در هر یک از قطعات یک هکتاری، تعداد 4 نمونه از لایه آلی و معدنی خاک (سطح 30 سانتی‌متر × 30 سانتی‌متر تا عمق 10 سانتی‌متری) برداشت شد و در مجموع از هر یک از رویشگاههای مورد مطالعه تعداد 12 نمونه لاشبرگ و 12 نمونه خاک جهت تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه منتقل گردید. نتایج حاکی از اثرات معنیدار کاربریهای مختلف اراضی بر ویژگیهای لایه آلی و خاک بود. مطابق با یافتههای پژوهش حاضر، مقادیر بالاتر محتوی نیتروژن، فسفر، کلسیم، منیزیم و پتاسیم لایه آلی منجر به بهبود مشخصههای حاصلخیزی خاک، فعالیتهای میکروبی و آنزیمی، جمعیت کرمهای خاکی، تعداد نماتدهای خاکزی و زی‌توده ریزریشه، تحت جنگل طبیعی شده است. در حالی‌که رویشگاههای مرتعی و کشاورزی با تولید مواد آلی با محتوی بالای کربن و نسبت کربن به نیتروژن منجر به کاهش تجزیه مواد آلی (ضخامت بیشتر لایه آلی) و در نتیجه کاهش مشخصههای مذکور لایه معدنی خاک شدند. با توجه به یافتههای این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که حفاظت از پوشش جنگلی طبیعی باید مورد توجه قرار گیرد، ضمن اینکه در مناطق تخریب یافته میتوان از پوشش گیاهی چوبی برای احیای مناطق با شرایط اکولوژیکی مشابه استفاده کرد.
