%0 Journal Article %T بررسی کارایی روش‌های پیش‌پردازش داده‌ها در بهبود عملکرد مدل برنامه‌ریزی بیان ژن (مطالعه موردی: رودخانه آب زال) %J آب و خاک %I دانشگاه فردوسی مشهد %Z 2008-4757 %A احمدی, فرشاد %D 2021 %\ 06/22/2021 %V 35 %N 2 %P 153-165 %! بررسی کارایی روش‌های پیش‌پردازش داده‌ها در بهبود عملکرد مدل برنامه‌ریزی بیان ژن (مطالعه موردی: رودخانه آب زال) %K برنامه‌ریزی بیان ژن %K تابع موجک %K سطح تجزیه %K مدل هیبرید %R 10.22067/jsw.2021.14975.0 %X در این مطالعه سعی گردیده تاثیر کاربرد ضرایب فصلی و روش ریاضی تحلیل و پردازش سیگنال تحت عنوان تبدیل موجک در بهبود عملکرد مدل برنامه­ریزی بیان ژن (GEP) در پیش­بینی جریان ماهانه رودخانه آب زال در دوره آماری 1351 تا 1396 مورد بحث و بررسی قرار گیرد. بدین منظور داده­ها در سه حالت مختلف شامل الف) استفاده از داده­های جریان و در نظر گرفتن نقش حافظه تا چهار تاخیر، ب) دخالت دادن ترم پریودیک در دو حالت خطی (α-GEP) و غیرخطی (PT-GEP) و ج) تجزیه داده­ها با استفاده از پنج تابع موجک مختلف به دو زیرسری جزئیات و تقریب، آماده و به مدل GEP معرفی گردید. نتایج حاصل از اجرای مدل­های خطی و غیرخطی GEP نشان داد که در هر دو حالت، مدل با چهار تاخیر به بیشترین دقت در پیش­بینی جریان رودخانه دست یافته اما عملکرد مدل غیرخطی GEP با توجه به شاخص­های ارزیابی مورد استفاده اندکی بهتر بود. در مرحله بعد ترم پریودیک به ورودی­های مدل افزوده شد. براساس نتایج به دست آمده مدل PT-GEP با الگوی M4 کمترین خطا و بیشترین دقت را به خود اختصاص داده و توانسته شاخص RMSE را هشت درصد کاهش دهد. سپس در گام سوم داده­های جریان رودخانه با استفاده از توابع موجک تجزیه و مدل­های W-GEP ایجاد گردید. نتایج کلی این پژوهش نشان داد که مدل­های W-GEP از عملکرد بسیار مطلوبی برخوردار بوده به طوری که می­توان از آنها به عنوان یک روش موثر در پیش­بینی جریان میان­مدت رودخانه­ها استفاده نمود. %U https://jsw.um.ac.ir/article_39555_ec98a74baec2ed506f3a987a9c7b5d6f.pdf