TY - JOUR ID - 38596 TI - پاسخ کرم خاکی Eisenia fetida به تنش شوری و آلودگی سرب در خاک تیمار شده با کود گاوی JO - آب و خاک JA - JSW LA - fa SN - 2008-4757 AU - نظری زاده, مینا AU - رئیسی, فایز AU - متقیان, حمیدرضا AD - دانشگاه شهرکرد Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 31 IS - 5 SP - 1355 EP - 1370 KW - اثر مشترک KW - تنش زیست‌محیطی KW - تولید فضولات KW - قابلیت دسترسی سرب DO - 10.22067/jsw.v31i5.61802 N2 - شوری و آلودگی ناشی از فلزات سمی به‌عنوان دو تنش زیست‌محیطی می‌توانند به‌صورت هم‌زمان رشد و فعالیت کرم‌های خاکی را تحت تأثیر قرار دهند. اثر مشترک این دو تنش غیرزیستی بر کرم‌های خاکی، به‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک، کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت کرم‌های خاکی در زیست‌بوم، بررسی اثرمتقابل عوامل تنش‌زا بر رشد و فعالیت این جانداران ضروری است. در این پژوهش اثر مشترک شوری ناشی از نمک کلرید سدیم و آلودگی سرب بر جمعیت و فعالیت کرم‌های خاکی Eisenia fetida در شرایط گلخانه‌ مطالعه شد. این آزمایش با 3 فاکتور شامل آلودگی (شاهد و 30 میلی‌گرم سرب بر کیلوگرم خاک)، شوری (شاهد، 4 و 8 دسی‌زیمنس بر متر) و کود گاوی (شاهد و 4 درصد وزنی)، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی کاملاً تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که افزایش سطوح شوری خاک قابلیت دسترسی سرب را افزایش می‌دهد و سمیت این فلز را برای کرم‌های خاکی تشدید می‌کند. در مقابل افزودن کود گاوی در همه‌ی سطوح شوری، قابلیت دسترسی این فلز را کاهش می‌دهد. جمعیت، وزن مرطوب و خشک کرم و وزن مرطوب و خشک فضولات تولید شده توسط کرم‌های خاکی به‌صورت معنی‌دار (05/0p UR - https://jsw.um.ac.ir/article_38596.html L1 - https://jsw.um.ac.ir/article_38596_4504700022da0dba36c5cf308336ed14.pdf ER -