TY - JOUR ID - 38728 TI - پهنه‌بندی اجرای سامانه‌های آبیاری در اراضی حوضه رودخانه آجی‌چای JO - آب و خاک JA - JSW LA - fa SN - 2008-4757 AU - آریا آذر, ناصر AU - مجنونی هریس, ابوالفضل AU - دلیرحسن نیا, رضا AD - دانشگاه تبریز AD - استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 33 IS - 2 SP - 217 EP - 228 KW - آجی چای KW - امتیازدهی KW - مناطق همگون آبیاری؛ AHP KW - GIS DO - 10.22067/jsw.v33i2.70314 N2 - بدون شک محدودیت منابع آب مشکل اصلی در راه افزایش تولید محصولات کشاورزی و بزرگ‌ترین چالش کشور می­باشد. برای استفاده بهینه از منابع آب در بخش کشاورزی لازم است تامناسب­ترین سامانه آبیاری برای تأمین نیاز آبی اراضی استفاده گردد. در پژوهش حاضر از روی تغییرات داده‌هایی نظیر کیفیت آب، خاک و اقلیم منطقه برای پهنه­بندی و تعیین مناطق بهینه کاربرد هر یک از سامانه­های آبیاری، از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد. برای انتخاب هر یک از سامانه­ها معیارهای تأثیرگذار مشخص و سپس به روش AHP مورد مقایسه قرار گرفتند. امتیازهای لازم برای هر معیار با کنترل نرخ سازگاری بدست آمد که در هر سه مورد کمتر از 1/0 بود. نتایج نشان داد که اجرای سامانه­های آبیاری بارانی و قطره­ای به‌ترتیب در 19637 و 31757 هکتار از اراضی مورد مطالعه مناسب است. اما با توجه به بالا بودن مقادیر SAR و شیب زیاد زمین اجرای سامانه آبیاری سطحی بجز 9 درصد از اراضی کشاورزی، در بقیه مناسب نیست. بطور کلی بیشتر محدودیت­ها در دشت تبریز و در حاشیه دریاچه ارومیه است. لذا با دور شدن از دریاچه ارومیه و بطرف بالادست حوضه آجی­چای شرایط برای اجرای این سامانه­ها محیاتر می­شود. چنانچه کاربرد این سه سامانه در دشت بستان­آباد و هریس نسبتاً مناسب و در دشت سراب دو سامانه بارانی و قطره­ای مناسب و آبیاری سطحی نسبتاً مناسب تعیین گردید. UR - https://jsw.um.ac.ir/article_38728.html L1 - https://jsw.um.ac.ir/article_38728_bf7ff0c0a91d0c5b659cdbe92745427a.pdf ER -