طراحی فرآیند انتخاب شاخص مناسب بر مبنای پایش چندمعرفه خشکسالی در محدوده تعدادی از ایستگاه های ناحیه ی خشک و نیمه خشک ایران

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 شرکت مدیریت منابع آب ایران

2 دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

استفاده از شاخص های مختلف خشکسالی منجر به نتایج متفاوتی می گردد. بنابراین، یکی از مهم ترین مسائل مطرح در پایش خشکسالی، انتخاب شاخصی متناسب با شرایط منطقه، به منظور دستیابی به نتایج قابل اعتماد است. در این تحقیق، 8 شاخص مختلف پایش خشکسالی هواشناسی شامل: معیار بارندگی سالانه (SIAP)، دهک ها DI))، درصد نرمال (PN)، ناهنجاری بارش (RAI)، بارش استاندارد شده تصحیح شده (*SPI)، Z چینی (CZI)، Z-Score (ZSI) و *RDI (Select) در 5 ایستگاه سینوپتیک مشهد، تهران، تبریز، کرمانشاه و شیراز طی یک دوره ی آماری 50 ساله محاسبه و بر اساس یک روش جدید چندمعرفه، شاخص یا شاخص های مناسب در مقیاس سالانه برای هر ایستگاه تعیین گردید. در روش چندمعرفه ی پیشنهاد شده که مبتنی بر سطوح آستانه ی چانگ و مدل اسکالوگرام می باشد ابتدا، به کمک 50 متغیر هواشناسی مرتبط با بارش، تبخیر و تعرق و روزهای بارانی، رخدادهای خشکسالی و ترسالی با طبقه ی شدید و بسیار شدید برای ایستگاه های مورد بررسی تعیین گردید. سپس با معیار قرار دادن سال های مذکور به عنوان خشکسالی ها و ترسالی های مهم به انتخاب شاخص مناسب با استفاده از معیار آماری پیشنهاد شده با عنوان صحت کلی Total Accuracy (TA) اقدام گردید. نتایج نشان داد که در سه ایستگاه مشهد، تهران و شیراز شاخص *RDI (Select) به ترتیب با مقدار TA برابر با 46/0، 51/0 و 51/0 به عنوان شاخص مناسب، در ایستگاه تبریز سه شاخص *SPI، CZI و ZSI با مقدار TA برابر با 88/0 و در ایستگاه کرمانشاه شاخص CZI با مقدار TA برابر با 64/0 به عنوان شاخص های مناسب برگزیده شدند.

کلیدواژه‌ها


CAPTCHA Image