بردباری گیاه و جذب فلز روی توسط برخی گیاهان وحشی در یک خاک آلوده به روی

رشیدشمالی, آمنه; خداوردیلو, حبیب; صمدی, عباس

doi:10.22067/jsw.v0i0.14938

بردباری گیاه و جذب فلز روی توسط برخی گیاهان وحشی در یک خاک آلوده به روی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه ارومیه

10.22067/jsw.v0i0.14938

چکیده

با اینکه برخی فلزهای سنگین مانند روی برای رشد گیاه ضروری هستند، در غلظت های بالا اثرات سمّی داشته و منجر به مهار رشد گیاه می-شوند. در این پژوهش، بردباری و توانایی جذب و اندوزش روی به وسیله برخی گونه های گیاهی وحشی منطقه آذربایجان غربی در خاکی با مقادیر افزوده صفر، 1000، 3000 و 6000 میلی گرم روی بر کیلوگرم خاک مطالعه شد. بذر گیاهان آفتاب پرست (Heliotropium europaeum)، سلمه-تره (Chenopodium album)، سلمک (Atriplex sp.)، تاج خروس (Amaranthus retroflexus)، ارزن وحشی (Pennisetum glaucum)، یونجه وحشی (Medicago sativa) و خرفه (Portulaca oleracea) در گلدان های حاوی خاک آلوده کشت شدند. در پایان فصل رشد، عملکرد نسبی گیاهان (RY%) ، غلظت فلز در شاخساره گیاهان، تغلیظ زیستی فلز در شاخسار گیاهان (BCFZn) و برداشت کل فلز از خاک به وسیله گیاهان (MEZn) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد با افزایش آلودگی روی در خاک، زیست توده گیاهان (به استثنای سلمه تره و خرفه) به ویژه در غلظت های زیادتر آلودگی، کاهش معنی داری (05/0≤ P) داشت. آفتاب پرست تنها با 10 درصد کاهش عملکرد نسبی بردبارترین گیاه به تنش آلودگی روی بود. در مقایسه بین گیاهان مورد مطالعه، تاج خروس بالاترین مقدار BCFZn وMEZn را در تیمار های شاهد (به ترتیب با مقدار میانگین01/1 و 14/0) و 6000 میلی گرم روی بر کیلوگرم خاک (به ترتیب با مقدار میانگین 35/0 و 45/3) داشت. گیاهان تاج خروس، سلمه تره و سلمک با داشتن زیست توده نسبتاً بالا (بین 750 تا 960 گرم ماده خشک در واحد بوته در شرایط طبیعی) و نرخ متوسط جذب روی، می توانند در زدودن روی از خاک آلوده موثر باشند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20084757.1391.26.3.17.3

عنوان مقاله [English]

Plant Tolerance and Metal Uptake of Some Weed Plants in a Zinc Contaminated Soil

نویسندگان [English]

A. Rashid Shomali
H. Khodaverdiloo
A. Samadi

Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia

چکیده [English]

However some of heavy metals such as Zn, are essential for plant growth, their elevated concentrations have toxic effects and may inhibit plant growth. In this study, plant tolerance and Zn uptake and accumulation potential of some weed plant species from Western Azerbaijan region were studied in a soil spiked with 0, 1000, 3000 and 6000 mgZn kgsoil-1. Seed of heliotrope (Heliotropium europaeum), Lambsquarter (Chenopodium album), Orach (Atriplex sp.), Amaranth (Amaranthus retroflexus), Millet (Pennisetum glaucum), Alfalfa (Medicago sativa) and purslane (Portulaca oleracea) were grown in pots containing the Zn contaminated soil. At the end of growing season, plants relative yield (RY%), plants shoot metal concentration, metal bioconcentration factor (BCFZn) and plants metal extraction (MEZn( from soil were measured. Results showed that with an exception for Lambsquarter and purslane, plants biomass decreased significantly (P≤ 0.05) with increasing Zn concentration in soil, especially, in higher soil Zn contaminations. Compared with other plants studied, Amaranth had the highest BCFZn and MEZn in blank and 6000 mgZn kgsoil-1 treatments. Amaranth, Lambsquarter and Orach with a relatively high biomass (750 to 960g dry matter bush-1 in native condithios) and middle rate of Zn uptake might be effective in remediation of Zn from contaminated soils

کلیدواژه‌ها [English]