ارزیابی کارایی ارقام مختلف گندم از لحاظ جذب و مصرف فسفر در خاک فسفات

ایرانشهر, المیرا; سپهر, ابراهیم

doi:10.22067/jsw.v0i0.15300

ارزیابی کارایی ارقام مختلف گندم از لحاظ جذب و مصرف فسفر در خاک فسفات

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

10.22067/jsw.v0i0.15300

چکیده

به منظور غربال گری ارقام مختلف گندم از لحاظ کارایی جذب و مصرف فسفر، آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با 20 رقم گندم و دو منبع کود فسفاته شامل فسفر محلول (PS) از منبع KH2PO4 و فسفر نامحلول از منبع سنگ فسفات (RP) در سه تکرار با هم مقایسه شدند. ارقام از لحاظ عملکرد اندام هوایی، مقدار و غلظت فسفر کل، کارایی جذب و مصرف فسفر و شاخص فسفرکارایی اختلاف معنی داری در سطح یک درصد نشان دادند. در بین ارقام مورد بررسی، مرودشت با شاخص پاسخ به کود برابر 3/8 کودپذیری بالا درحالی که رقم هامون با شاخص 6/5 گرم کودپذیری نسبتا پایینی را نشان داد. شاخص کارایی جذب فسفر (PACE) 3بطور متوسط برای ارقام گندم 04/0 بدست آمد که از این نظر رقم کرج 1 و آزادی به ترتیب با 02/0 و07/0 پایین ترین و بالاترین کارایی را داشتند. متوسط کارایی مصرف فسفر (PUTE)4 برای ارقام گندم در حالت مصرف سنگ فسفات 82/0 و در حالت مصرف فسفر محلول 31/0 بود و دامنه این شاخص از 6/0 (رقم آزادی) تا 12/1 گرم ماده خشک بر میلی گرم فسفر (مغان1) تغییر کرد. از لحاظ شاخص فسفر کارایی (PE)5 ارقام مرودشت و کرج1 با 5/4 پایین ترین و رقم آزادی با 5/14 درصد بالاترین کارایی را داشتند. شاخص فسفر کارایی با غلظت فسفر گیاه همبستگی ضعیف و غیر معنی داری (18/0=R2) ولی با مقدار کل فسفرگیاه همبستگی مثبت و معنی داری (77/0=R2) در سطح یک درصد نشان داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Phosphorus Acquisition and Utilization Efficiency of Wheat Genotypes in Rock Phosphate

نویسنده [English]

E. Sepehr

چکیده [English]

A factorial completely randomized design experiment with three replications was carried out in greenhouse to evaluate the phosphorus (P) acquisition and utilization efficiency of 20 wheat genotypes in a river sand fertilized with rock phosphate (RP) and soluble P (PS). Results showed significant differences in shoot dry weight (SDW), shoot P concentration, shoot P content, P acquisition (PACE), P utilization (PUTE) and P efficiency. Marvdasht and Hamun with 8.3 and 5.6 g dry weight showed the highest and lowest response to soluble P fertilizer application, respectively. The average of PACE for all genotypes was 0.04 which Azadi and Karaj1 were the most and least efficient in P acquisition compared to other genotypes. PUTE ranged from 0.6 (Azadi) to 1.12 (Moghan 1) with the average of 0.82 (RP) and 0.31 g DW mg-1 P (PS). Among wheat genotypes, Karaj 1 (4.5%) and Azadi (14.5%) showed the lowest and highest P efficiency, respectively. There was no correlation (R2=0.18) between P efficiency and shoot P concentration of genotypes, but the relationship between P efficiency and shoot P content was highly significant (R2=0.77).

کلیدواژه‌ها [English]