اثر مقیاس و نوع سامانه‎ی طبقه بندی بر نتایج نقشه برداری خاک به روش ژئوپدولوژی (مطالعه ی موردی: منطقه ی دماوند، استان تهران)

رشیدی کوچی, زکیه; اسفندیارپور بروجنی, عیسی; عباس پور, علی; کمالی, اردوان; نادری, علی اصغر

doi:10.22067/jsw.v1391i0.17067

اثر مقیاس و نوع سامانه‎ی طبقه بندی بر نتایج نقشه برداری خاک به روش ژئوپدولوژی (مطالعه ی موردی: منطقه ی دماوند، استان تهران)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

10.22067/jsw.v1391i0.17067

چکیده

ژئوپدولوژی، کاربرد روشمند تجزیه و تحلیل سطوح ژئومرفیک برای نقشه برداری خاک است که عوارض طبیعی زمین را متناسب با مقیاس، در یک سامانه ی سلسله مراتبی، منظم و استاندارد می نماید. در این راستا تأثیر مقیاس و نوع سامانه ی طبقه بندی خاک بر قابلیت اعتماد نتایج روش ژئوپدولوژی مورد پژوهش قرار گرفت. برای این منظور، دو محدوده ی مشابه A و B پس از تهیه ی نقشه ی تفسیری اولیه منطقه ای به وسعت 1500 هکتار در شرق دماوند بر روی عکس های هوایی با دو مقیاس 1:55000 و 1:40000، انتخاب شدند. سپس، متناسب با مطالعات نیمه تفصیلی خاک،به حفر خاک رخ در هر کدام از محدوده های مشابه مورد نظر اقدام گردید. با تشریح و نمونه برداری از همه ی افق های پیدایشی خاک رخ های مطالعاتی و انجام آزمایش های فیزیکی و شیمیایی لازم بر روی نمونه ها، رده بندی خاک رخ ها بر اساس سامانه ی رده بندی آمریکایی (تا سطح فامیل) و بر مبنای سامانه‎ی طبقه بندی جهانی (تا سطح زیرواحد) نهایی گردید. نتایج، حاکی از تأثیر قابل ملاحظه ی مقیاس نقشه برداری بر نتایج روش ژئوپدولوژی بود؛ به طوری که میزان شباهت نسبی خاک های دو واحد مشابه گفته‎شده در مقیاس 1:40000، همواره و در همه ی سطوح طبقه بندی، کمتر از مقیاس 1:55000 بود. از سوی دیگر، سامانه ی رده بندی خاک آمریکایی نسبت به سامانه ی طبقه بندی جهانی در برآورد میزان شباهت نسبی خاک های موجود در ژئوفرم های مشابه، از هم خوانی بالاتری با روش ژئوپدولوژی برخوردار بود. به طور کلی، روش ژئوپدولوژی هنوز قادر به برآورد و تعیین تغییرات کامل خاک ها و تعریف دقیق طبیعت بی نظم و درهم آن ها نمی باشد و کارایی این روش، محدود به مقیاس های نیمه تفصیلی و کوچک تر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Scale and Type of Classification System on the Results of Soil Mapping Using Geopedologic Approach (A Case Study: Damavand Region, Tehran Province)

نویسندگان [English]

Z. Rashidi Koochi
I. Esfandiarpoor Borujeni
A. Abbaspour
A. Kamali
A.A. Naderi

چکیده [English]

Geopedology is a systematic approach to analyze the geomorphic levels for soil mappingwhich organizes natural terrains in a hierarchical order in accordance with their scale. Hereon, the effect of mapping scale and kinds of soil classification system on the reliability of the geopedologic approach was investigated. In view of that, after air-photos interpretation (1:55,000 and 1:40,000 scales) of an area (1500 ha) on the east of Damavand, two similar delineations (named A and B) were selected on the geoform map. Then, some pedons were dug in the similargeoforms based on semi-detailed soil surveys. The pedons were classified up to the family level according to Soil Taxonomy and up to the subunit level (including suffix and prefix qualifiers) based on WRB soil classification systems. This was the conducted when description and sampling from all genetic horizons and physical and chemical analyses had been already done. The results showed that mapping scale affected the results of the geopedologic approach significantly, so that relative similarity in all taxonomic levels was lower in 1:40,000 scale than the 1:55,000 scale for all studied pedons. Besides, Soil Taxonomywas more adaptable than WRB in predicting the relative similarity among soils in the same geoforms. On the whole, the geopedologic approach is still not able to estimate and determine the complete variability of soils and define their chaotic nature precisely, and the performance of this approach is limited to semi-detailed surveys and smaller ones.

کلیدواژه‌ها [English]