ارزیابی روش های دمایی و تشعشعی در برآورد حداکثر تبخیر-تعرق با احتمالات مختلف

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم و مهندسی آب ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه فردوسی مشهد ، مشهد ، ایران

2 استاد آبیاری، زهکشی و هواشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

چکیده
به منظور برآورد تبخیر- تعرق پتانسیل گیاه مرجع(ETo) معادلات مختلفی ارائه شده است که دقت هر یک از این روش ها با توجه به پارامترهای مورد استفاده و شرایط اقلیمی منطقه متفاوت می باشد. بنابراین ضروری است در هر منطقه، معادله مناسب انتخاب شود. انتخاب سطح احتمال وقوع حداکثر نیاز آبی یکی از پارامترهای ضروری در طراحی سیستم های آبیاری محسوب می شود. از این رو در تحقیق حاضر سعی شد تا مقادیر ETo روزانه از روش هایی موسوم به دمایی، تشعشعی و استاندارد محاسبه و پس از رسم نمودارهای احتمالاتی آن ها و تعیین زمان وقوع دوره های حداکثر ETo و ETp با طول دوره های مختلف، منحنی های مورد نظر برای سطوح مختلف احتمالاتی بدست آمد. سپس این مقادیر با توجه به معادله برآورد ETo مقایسه شده و نتایج آن ها مورد بررسی قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که : برای سطوح احتمالاتی بیشتر از 50%، با افزایش دور آبیاری مقدار میانگین ETo روزانه کاهش می یابد. از سوی دیگر برای سطوح احتمالی مختلف، روش جنسن-هیز (J-H) مقدار ETo بیشتری را از روش هارگریوز-سامانی (H-S) نسبت به روش استاندارد برآورد می نماید. این اختلاف برای دوره 3 روزه بیشتر از دوره 5 روزه بود. بعبارت دیگر روش H-S مقادیر نزدیکتری به روش استاندارد برآورد کرده است. همچنین روش H-S برای محصولات گندم و جو مقدار ETc بیشتری را نسبت به روش J-H برآورد نموده، در حالیکه روش J-H برای محصولات پنبه، سویا و برنج مقدار ETcبیشتری را برآورد نمود. با افزایش سطح احتمال مقدار ETc در محصولات گندم و جو برای هر دو روش J-H و H-S افزایش می یافت، در حالی که برای محصولات پنبه، سویا و برنج نتایج متفاوتی بدست آمد به نحوی که با افزایش سطح احتمال، اختلاف مقدار ETc محاسبه شده از روش هارگریوز-سامانی با روش استاندارد کم بوده و روش جنسن-هیز روند افزایشی را نشان می دهد.

واژه های کلیدی: ETo، ETc، حداکثر نیاز آبی، احتمالات، روش های دمایی، روش های تشعشعی، گرگان

عنوان مقاله [English]

Study of Temperature and Radiation Based Methods of Estimating Maximum Evapotranspiration with Different Probabilities

نویسندگان [English]

  • H. Sharifan 1
  • A. Alizadeh 2
1 Mashhad
2 Professor in Water Resources Engineering, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Abstract
In order to estimate the reference evapotranspiration different equation is used. Validity of each methods depends upon the climate and the parameters which are used in these equations. Therefore it is necessary to calibrate these methods for any specific area and for any desired frequency. In this study common temperature and radiation based methods were used for calculating crop evapotranspiration and the results were compared with standard method of estimating reference evapotranspiration. The results showed that Jensen-Haise(J-H) method overestimate ET compare to Hargreaves-Samany(H-S) method. The difference is more in 3 days period of irrigation than 5 days period. Also for wheat and barely H-S method estimates higher value of ETc compared with J-H method. However, J-H method overestimate ETc for cotton and rice. By increasing the probability level, the difference between calculated ETc by J-H and H-S decreased significantly.

Key words: Peak water requirement, ETo, ETc, Radiation, Temperature, Probability

CAPTCHA Image