بررسی تغییرات کیفیت شیمیایی فاضلاب ‌خام و پساب شهری در اثر عبور از ستون‌های‌ خاک

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد آبیاری، زهکشی و هواشناسی دانشگاه فردوسی مشهد،امشهد، ایران

چکیده

چکیده
افزایش جمعیت، محدودیت منابع آب و همچنین حجم عظیم فاضلاب‌های تولید شده در شهرها و لزوم دفع مناسب آن‌ها، ضرورت بهره‌گیری از فاضلاب را افزایش داده است. دفع فاضلاب در خاک یکی از باصرفه‌ترین روش‌های دفع فاضلاب است، به طوری که با عبور فاضلاب از خاک، کیفیت شیمیایی آن بهبود می‌یابد. به همین منظور، آزمایشی در ستون‌های پلی‌اتیلنی به ارتفاع 150 و قطر 11 سانتی‌متر در 7 دوره 15 روزه در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. فاضلاب خام و فاضلاب تصفیه ‌شده تصفیه‌خانه پرکندآباد در ستون‌های پر شده از خاک لوم ‌شنی، در شرایط غرقاب متناوب به کار برده شدند. در پایان آزمایش، پارامترهایی مانند اسیدیته، شوری، نسبت جذب سدیم، نیتروژن – نیتراتی، فسفر – فسفاتی، کربن آلی کل و دو فلز سنگین نیکل و کادمیم در نمونه های زه آب جمع آوری شده از ستون های خاک اندازه گیری شدند نتایج به دست آمده بیانگر آن است که میانگین مقدار تمام پارامترهای فوق (به جز اسیدیته) در زه آب های خروجی، همواره کمتر از میانگین مقدار آن در فاضلاب‌های ورودی به ستون‌های خاک است اما با استمرار کاربرد فاضلاب‌ها در طول زمان بر مقدار آن‌ها افزوده شده است. در بررسی تأثیر نوع فاضلاب بر مقدار پارامترهای ذکر شده در زه‌آب‌های خروجی نیز مشخص گردید که میانگین مقدار اسیدیته زه‌آب‌ها‌ در نتیجه عبور فاضلاب خام (65/7) به طور معنی‌داری کمتر از فاضلاب تصفیه‌شده (71/7) است در حالی که برای میانگین مقدار نیتروژن-نیتراتی، فسفر-فسفاتی و نیکل، عکس این تأثیر مشاهده شد. به طوری که میانگین مقدار آن‌ها در زه آب ستون‌هایی که از فاضلاب خام استفاده شده بود به ترتیب برابر 96/21، 055/0 و 015/0 میلی‌گرم بر لیتر و در زه آب ستون‌هایی که از فاضلاب تصفیه‌شده استفاده شده بود به ترتیب برابر 48/20، 024/0 و 012/0 میلی‌گرم بر لیتر به دست آمد. تأثیر نوع فاضلاب‌ بر سایر پارامترها معنی‌دار نگردید. به طور کلی با توجه به مقدار نسبت جذب سدیم، نیتروژن-نیتراتی و کربن‌آلی‌کل در زه‌آب‌ها و همچنین مقدار دو فلز سنگین نیکل و کادمیم در فاضلاب‌های مورد استفاده به ویژه فاضلاب خام و خطراتی که انتقال آن‌ها به دنبال دارد، تخلیه دراز‌مدت فاضلاب در خاک باید با مدیریت صحیحی صورت گیرد.

واژه‌های کلیدی: فاضلاب خام، فاضلاب تصفیه ‌شده، کیفیت شیمیایی زه‌آب، ستون خاک

عنوان مقاله [English]

Changes in chemical quality of percolating raw and treated municipal wastewaters through soil columns

نویسندگان [English]

  • A. Hosseinpour 1
  • Gh. Haghnia 1
  • A. Alizadeh 2
  • A. Fotovat 1
1 College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad
2 Professor in Water Resources Engineering, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Abstract
Population increase, limitation of water resources, and increasing volume of municipal wastewater, has caused the necessity of wastewater reuse. Application of wastewater on soils seems to be the most economical method of its disposal and by percolating wastewater through the soil, its chemical quality is improved. For this purpose, a greenhouse experiment was carried out with polyethylene columns (150 cm in length and 11 cm in diameter) during 7 periods of 15 days in Ferdowsi University of Mashhad. A statistical completely randomized design was used. Raw and treated wastewaters from Parkandabad Treatment Plant were applied intermittent in columns filled with sandy loam soil. At The end of experiment, sampled of leachate were analyzed for parameters sach as pH, salinity, SAR, NO3-N, PO4-P, TOC, and two heavy metals of Cd and Ni. The results showed that the mean values of each of the above mentioned parameters, with the exception of pH, were lower in the leachate compared to the wastewaters entering the soil. However, with continuous application of wastewaters increase in the amount of these components was observed. Considering the effect of type of wastewater on values of above parameters, mean of pH value was significantly lower for raw wastewater (7.65) in the leachate as compared to the treated wastewater (7.71). NO3-N, PO4-P and Ni showed an opposite trend. The mean values of these parameters leached out from soil columns were 21.96, 0.055 and 0.015 (mg/l) for raw wastewater and 20.48, 0.024 and 0.012 (mg/l) for treated wastewater, respectively. Type of wastewater did not have any significant effect on other parameters. In generall, with respeet to the amount of SAR, NO3-N and TOC in the leachate as well as Ni and Cd specially in the raw wastewater and their hazardous consequences, their long-term disposals on soils need sound and suitable management practices.

Key words: Raw wastewater, Treated wastewater, Chemical characteristics of leachate, Soilu column

CAPTCHA Image