کاربرد روش دونقطه برای تخمین پارامتر های هیدرودینامیک جریان در رودخانه های کوهستانی با بستر قلوه سنگی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

چکیده

مطالعه رودخانه های نواحی کوهستانی اخیراً مورد توجه محققین علم هیدرولیک قرار گرفته است (1 و 21). برآورد مقاومت جریان از کلیدی ترین پارامترهای طراحی و کاربرد مدل های هیدرولیکی است ولی اندازه گیری سرعت جریان و محاسبه سرعت برشی به منظور تخمین مقاومت جریان بسیار دشوار و زمان بر می باشد. به همین دلیل در این مطالعه از یک روش ساده برای برآورد سرعت برشی استفاده شد و بر اساس آن مقاومت جریان در یک رودخانه کوهستانی محاسبه گردید. در این راستا 10 مقطع عرضی با بستر قلوه سنگی رودخانه بهشت آباد که در نواحی کوهستانی مرکزی ایران واقع شده است مورد مطالعه قرار گرفت. توزیع نیمرخ سرعت در بستر قلوه سنگی و همچنین دقت روش دو نقطه در برآورد سرعت متوسط و سرعت برشی بررسی و مقادیر تابع مقاومت جریان با استفاده از این دو پارامتر محاسبه گردید. به منظور مقایسه نتایج حاصل از روش دو نقطه، مقادیر سرعت متوسط با استفاده از تمام نقاط نیمرخ سرعت و نیز مقادیر سرعت برشی با کاربرد روش سهمی و مشخصات لایه مرزی محاسبه شدند و بر اساس این مقادیر، تابع مقاومت جریان برای هر نیمرخ سرعت محاسبه گردید. نتایج این تحقیق نشان می دهد که نیمرخ های سرعت برداشت شده از توزیع S شکل و توزیع لگاریتمی پیروی می کنند. همچنین دقت مقادیر سرعت متوسط و سرعت برشی محاسبه شده با روش دو نقطه ای و تابع مقاومت جریان حاصل از آنها به ترتیب 6/94، 6/85 و 84 درصد می باشد. بر این اساس مقادیر سرعت متوسط و سرعت برشی حاصل از این روش می تواند با دقت مناسبی مورد استفاده قرار گرفته و در سایر مناطق کوهستانی کشور به کار رود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Application of Two-point Method for Estimation of Flow Hydrodynamic Parameters in Mountainous Cobble-Bed Rivers

نویسندگان [English]

  • S.E. Bagheri
  • H. Afzali Mehr
  • E. Fazel Najaf Abadi
چکیده [English]

The study of mountainous rivers is recently considered by hydraulic researchers. Ten cross sections of a cobble-bed river, Behesht Abad, located in the central Iran were applied in this study. The distribution of velocity profile in cobble-bed and accuracy of two-point method to estimate the parameters of mean velocity and shear velocity were investigated and then the values of flow resistance were evaluated. Shear velocity was calculated by two-point method, and velocity profile and the results were compared by the parabolic and the boundary layer characteristics methods to predict flow resistance function. Results reveal that velocity profiles present S-shape and logarithm distributions. Also the values of mean velocity, shear velocity and flow resistance function calculated by two-point method can be presented with 94.6, 85.6 and 84 per cent accuracy, respectively. The results of this study can be extended to apply and to predict flow resistance for other mountainous rivers in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Velocity distribution
  • Parabolic method
  • Boundary layer characteristics
  • Behesht Abad River
  • Flow resistance
CAPTCHA Image