بررسی اثر کودآبیاری جویچه ای بر کارایی مصرف کود و آب، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

چکیده

چکیده
آب و نیتروژن مهمترین عوامل محدود کنندۀ موثر بر تولید محصولات کشاورزی در نواحی خشک و نیمه خشک هستند. بنابراین افزایش کارایی مصرف آنها ضروری است. روش پخش کود نقشی اساسی در افزایش کارایی مصرف آب و کود دارد. در این پژوهش به منظور مطالعه و بررسی اثر کودآبیاری جویچه ای بر کارایی مصرف کود و آب، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای رقم دابل کراس 370، آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 87- 1386روی جویچه های انتها باز با طول 165 متر در مزرعه 400 هکتاری موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذرکرج انجام شد. بافت خاک لومی، شیب متوسط جویچه های آزمایشی 006/0 متر بر متر و فاصله جویچه ها از هم 75 سانتی متر بود. فاکتور اول شامل چهار سطح آب (W): 60%، 80%، 100% و120% آبیاری کامل و فاکتور دوم شامل چهار سطح کود (N): شاهد بدون کود، 60%، 80% و 100% توصیه کودی به روش کودآبیاری می باشد. تیمارهای 16 گانه فوق در نهایت با روش معمول پخش کود (عرف منطقه)، مقایسه میانگین شدند. کود مصرفی در تیمارهای کودآبیاری طی چهار تقسیط مساوی (قبل از کاشت، مرحله هفت برگی، مرحله ساقه رفتن و مرحله سنبله دهی) و در روش پخش سطحی مطابق با عرف منطقه در دو تقسیط مساوی (قبل از کاشت و مرحله هفت برگی) اضافه گردید. نتایج نشان داد که در سطح 1 درصد اختلاف معنی داری در عملکرد دانه، ارتفاع بوته تا گل تاجی، طول و عرض برگ، قطر ساقه در سطوح مختلف کود و آب وجود داشت. با افزایش مقدار کود، کارایی مصرف آب و کود به ترتیب افزایش و کاهش یافت. با افزایش مقدار آب تا سطح 100 درصد کارایی مصرف نیتروژن افزایش و از آن به بعد کاهش یافت. بیشترین عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (ارتفاع بوته، طول و عرض برگ و ....) در تیمار 100 درصد نیاز آبی اتفاق افتاد. هرچند در بیشتر موارد بین سطوح آب 120%، 100% و 80% تفاوت معنی دار وجود نداشت اما از لحاظ رتبه بندی، سطح آبی 80% همواره بالاتر از سطح 120% قرار داشت. بنابراین به منظور افزایش سطح زیر کشت، سطح آبی 80% توصیه می شود. کودآبیاری باعث افزایش عملکرد و کارایی مصرف آب و کود گردید. بیشترین و کمترین کارایی مصرف آب به ترتیب در تیمارهای W80%N100% و W100%N60% با مقادیر 24/2 و 66/0 کیلوگرم بر مترمکعب و بیشترین و کمترین کارایی مصرف کود به ترتیب در تیمارهای W100%N100% و تیمار عرف منطقه با مقادیر 58/29 و 52/8 کیلوگرم بر کیلوگرم بدست آمد.

واژه های کلیدی: کودآبیاری، کارایی مصرف کود، عملکرد، ذرت

عنوان مقاله [English]

Effect of furrow fertigation on fertilizer and water use efficiency, productivity and yield components of corn (Zea mays L.)

نویسندگان [English]

  • H.A. Alizadeh 1
  • A. Liaghat 1
  • F. Abbasi 2
1 University of Tehran
2 Agricultural Engineering Research Institute, Karaj
چکیده [English]

Abstract
Water and nitrogen are the main limiting factors affecting agricultural production in arid and semiarid regions. Therefore, improving the efficiency of these factors is very important. The method of fertilizer application is affecting water and fertilizer use efficiency. The objective of this study was to investigate the effect of furrow fertigation on fertilizer use efficiency (FUE), water use efficiency (WUE), and corn yield. A field experiment was carried out in furrows which have 165m length and 0.006 (m/m) slope in Karaj. The corn Hybrid 370 double-cross was planted on June 2008. A factorial design based on randomized complete block design with 4 replicates. Four levels (0, 60, 80 and 100%) of the recommended fertilizer value and four levels (60, 80, 100, and 120%) of the irrigation water requirement were applied. These 16 treatments were compared with traditional fertilizer application method. Fertilizer treatments were accomplished in four critical stages of the growth (before cultivation, in seven leaves stage, shooting stage and Flowering stage) for fertigation treatments and two stages (before cultivation and seven leaves stage) for the traditional method. Results showed that effects of levels of different water and fertilizer on yield component were significant. Water use efficiency (WUE) was significantly affected by nitrogen rate. On the other hand, water treatments significantly affected fertilizer use efficiency. Increasing fertilizer increased water use efficiency. Increasing water levels to 100% of ETC resulted in increasing fertilizer use efficiency. Highest yield was obtained from the full irrigation treatments (W100%). Albeit the difference among W120%, W100% and W80% was not significant (P=0.05), because W100% was always higher than W120%, treatment of W80% recommends as optimum water level for arid and semi arid region. The maximum and minimum WUE was 2.24 and 0.66 (kg/m3) in W80%N100% and W100%N60%, and The maximum and minimum FUE was 29.85 and 8.52 (kg/kg) in W100%N100% and traditional method, respectively.

Key words: Fertigation, Fertilizer use efficiency, Productivity, Corn

CAPTCHA Image