مقایسه دقّت و کارایی مدل‌های USLE، AUSLE، MUSLE-S، USLEM در برآورد مقدار فرسایش و رسوب در مقیاس رگبار (مطالعه موردی: پایگاه تحقیقات حفاظت خاک سنگانه- مشهد)

رحمتی, سعید; جوادی, محمدرضا; رنگ آور, عبد الصالح

doi:10.22067/jsw.v0i0.26043

مقایسه دقّت و کارایی مدل‌های USLE، AUSLE، MUSLE-S، USLEM در برآورد مقدار فرسایش و رسوب در مقیاس رگبار (مطالعه موردی: پایگاه تحقیقات حفاظت خاک سنگانه- مشهد)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

مرکز تحقیقات مشهد

10.22067/jsw.v0i0.26043

چکیده

مدل های تجربی برآورد فرسایش برای یک منطقه خاص تهیّه شده اند و واسنجی آنها برای استفاده در شرایطی غیر از محل تهیّه آنها ضروری است. بررسی دقّت مدل های تجربی برای تخمین بار رسوبی رگبارها می تواند منجر به برآوردهای بهتر از بار رسوبی و در نتیجه طرّاحی بهتر عملیات حفاظت خاک و آب گردد. در این تحقیق، میزان کارایی معادله جهانی فرسایش خاک و برخی نسخ آن شامل AUSLE، MUSLE-S، USLEM در مناطق نیمه خشک خراسان و در مقیاس رگبار ارزیابی شد. ابتدا نسبت به برآورد مقدار فرسایش ناشی از هر رگبار با استفاده از نسخ مختلف معادله جهانی اقدام و با توجه به اندازه کوچک پلات ها مقدار فرسایش برآوردی برابر مقدار رسوب در نظر گرفته شد. نتایج بدست آمده از به کار گیری هر یک از مدل‌ها با مقادیر رسوب اندازه‌گیری شده رگبارها در پلات های 20 متری با کاربری مرتعی، مقایسه و نهایتاً کارایی و دقّت مدل-های مذکور مورد ارزیابی واقع شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در بین روش های مورد بررسی، هر چند نتایج دو روش MUSLE-S و USLEM معمولا بیش از مقدار واقعی است، ولی با داشتن همبستگی معنی‌دار با مقادیر رسوب مشاهداتی، توانایی نمایان ساختن روند تغییرات رسوب را دارا هستند اما با توجه به مقادیر بزرگ آمارهRRMSE و مقادیر منفی (ME) در روش ناش- ساتکلیف، مدل های مورد بررسی فاقد کارایی لازم می باشند. همچنین روش های USLE و AUSLE نیز به دلیل ساختار مشابه نتایج یکسانی ارائه داده و همبستگی معنی داری با رسوب مشاهداتی ندارند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20084757.1392.27.3.5.8

عنوان مقاله [English]

Comparison of Efficiency and Accuracy of USLE, AUSLE, MUSLE-S and USLEM Models for Estimating Amount of Erosion and Sedimentation On Based of Storm-Wise Event (Case study: Sanganeh Soil Conservation Research Institute of Mashhad)

نویسندگان [English]

S. Rahmati
M.R. Javadi
Abodlsaleh Rangavar

چکیده [English]

Empirical models specially event-based versions for estimating erosion are site specific, so calibration is essential for designing soil conservation practices measures. In this study, the efficiency of Universal soil Loss Equation and other event-based versions include USLEM, MUSLE-S and AUSLE evaluated in semi-arid region of khorasan Razavi. Because of small plot size (20 m2 area with annual shrubs cover), The amount of estimated soil loss equaled with measured sediment. Result showed that in addition to overestimation of USLEM and MUSLE-S, models showed temporal variation of sediment significantly. With respect to high and negative values of RMSE and ME of Nash-Shatklyf, models have no significant efficiency. Also, because of the same model structure of AUSLE and USLE models, thay have not significantly efficiency.

کلیدواژه‌ها [English]