بررسی تغییرات شدت و دوره بازگشت خشکسالی حوضه قره سو در دوره های آتی تحت تاثیر تغییر اقلیم

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
افزایش گازهای گلخانه ای باعث تشدید پدیده تغییر اقلیم شده که اثرات منفی آن بر جوامع بشری یکی از دغدغه های مهم بشر در قرن 21 به -شمار می رود. پدیده تغییر اقلیم می تواند بر سیستم های مختلف تاثیرات متفاوتی داشته باشد. که بدلیل نقش حیاتی آب در زندگی انسان، بررسی تاثیرات منفی آن بر شدت و فراوانی وقوع خشکسالی یک منطقه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله به ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر وضعیت خشکسالی حوضه قره سو در دوره های آتی با استفاده از شاخص خشکسالی بارش استاندارد شده (SPI) پرداخته می شود. در این راستا در ابتدا با استفاده از مقادیر بارندگی روزانه 11 ایستگاه داخل و خارج از حوضه، سری زمانی روزانه میانگین بارندگی حوضه طی دوره پایه 1971 تا 2000 میلادی با روش عکس مربع فاصله در محیط ArcGIS محاسبه شد. پس از آن مقدار شاخص SPI برای مقیاس های زمانی مختلف 6، 12 و 24-ماهه حوضه تعیین گردید. در ادامه بارش حاصل از مدل گردش عمومی جو HadCM3-A2 در دوره 2069-2040 میلادی برای منطقه به روش آماری کوچک مقیاس گردیده و با در نظر گرفتن عدم قطعیت نوسانات اقلیمی منطقه به تولید 100 سری زمانی بارش روزانه پرداخته شد. با اعمال سری های زمانی بارش کوچک مقیاس شده به شاخص SPI و تجزیه و تحلیل های احتمالاتی، وضعیت خشکسالی حوضه قره سو در دوره 2069-2040 برای دوره بازگشت های مختلف مشخص گردید. مقایسه نتایج حاکی از این است که حوضه در دوره 2069-2040 میلادی شاهد افزایش بارش و به تبع آن کاهش شدت خشکسالی نسبت به دوره پایه خواهد بود. این کاهش شدت، برای مقیاس های زمانی 6 و 12 ماهه با افزایش دوره بازگشت افزایش می یابد. این در حالی است که برای خشکسالی های 24 ماهه با افزایش دوره بازگشت، شدت خشکسالی حوضه بیش از دوره پایه خواهد شد.

واژه های کلیدی: تغییر اقلیم، خشکسالی، شاخص SPI ، حوضه قره سو، HadCM3 ، SDSM

عنوان مقاله [English]

The Perusal of Climate Change Impact on Drought Intensity and Duration

نویسندگان [English]

  • M. Golmohammadi
  • A. Massah Bavani
Department of Water Engineering, College of Abureyhan, University of Tehran
چکیده [English]

Abstract
This research evaluates climate change effects on drought severity in the region of Gharesou, Iran. The Standardized Precipitation Index (SPI) has been used for estimation of drought severity. A geographical information system is applied for calculating the mean areal precipitation time series from 11 meteorological stations, in and out of the area for the hydrological period Jan 1971-Dec 2000 using Inverse Distance Weighting method. This precipitation time series have been used for the estimation of Standardized Precipitation Index (SPI) for three timescales, 6, 12 and 24 months, for the region. The outputs of HadCM3-A2 were applied for the assessment of climate change impact on droughts. The HadCM3 outputs were downscaled statistically to the region of Gharesou using SDSM software to estimate precipitation time series for a future period 2040-2069. A method has been used for the estimation of annual cumulative drought severity-time scale-frequency curves. These curves integrate the drought severity and frequency for various types of drought. The SPI time series were estimated and compared with the respective time series of the historical period 1971-2000. The comparison indicated that the annual drought intensity decreases for the three examined SPI time series. Furthermore, analysis of drought period has shown that value and frequency of drought would be declined in future in the region.

Keywords: Climate Change, Drought, SPI, HadCM3, Gharesou Basin

CAPTCHA Image