تعریف و پهنه‌بندی یک شاخص تلفیقی در محیط ساج بر اساس غلظت قابل جذب عناصر کم‌مصرف مس، روی، منگنز و آهن در خاک دشت بروجن-فرادنبه

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• حبیب اله بیگی هرچگانی ¹
• سمیرا احمدزاده ¹
• رامین ایرانی پور ²

¹ دانشگاه شهرکرد

² مرکز تحقیقات کشاورزی شهرکرد

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.25356

چکیده

دشت بروجن-فرادنبه یکی از دشت های مهم کشاورزی استان چهارمحال است. پساب تصفیه‌خانه‌ی بروجن در فصل زراعی به مصرف آبیاری مزارع بخش شرقی دشت می‌رسد. هدف از انجام این تحقیق تهیه‌ی یک نقشه‌ی تلفیقی کمبود براساس غلظت قابل جذب عناصر کم‌مصرف در خاک این دشت و بررسی انعکاس کلی اثر کاربرد پساب در نقشه بود. تعداد 180 نمونه‌ی خاک از عمق 0 تا 30 سانتی‌متری نقاط مختلف اراضی زراعی و مرتعی دشت 2340 هکتاری برداشت و غلظت قابل جذب مس، روی، منگنز و آهن در نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. پس از واریوگرافی و تعیین مناسب ترین روش برآورد مکانی نقشه ی هر عنصر ترسیم شد. به منظور تهیه‌ی نقشه‌ی تلفیقی، ابتدا نقشه ی هر عنصر نرمال شده و بر اساس آن ها نقشه های رتبه به دست آمدند. با استخراج وزن هر عنصر از نقشه رتبه آن نقشه ی شاخص تلفیقی تهیه شد. بر اساس نقشه‌ها، غلظت قابل جذب عناصر کم‏مصرف مس، روی و آهن از سمت غربی دشت به سمت قسمت‌های مرکزی و شرق دشت افزایش داشت. این روند به کاربرد پساب در بخش شرقی نسبت داده شد. تغییرات غلظت قابل جذب منگنر در دشت فاقد روند مشخصی بود اما کمترین غلظت این عنصر هم در بخش غربی دشت دیده شد. نقشه تلفیقی دارای میانگین 5/85 درصد بود که نشانگر فقر شدید خاک از عناصر کم‌مصرف بود به طوری که در نقشه ی تلفیقی حدود 34 درصد از مساحت دشت فقر شدید عناصر کم‏مصرف را نشان می دهد. کاربرد پساب کمبود کلی عناصر کم‏مصرف را 4 درصد کاهش داده است. در تحلیل حساسیت شاخص تلفیقی به حذف عنصر روی حساسیت زیادی نشان داد. بنابراین، در این دشت، روی باید با دقت و تکرار بیشتری پائیده شود.

کلیدواژه‌ها

• کشاورزی با آب تازه و پساب
• تغییرنما
• کریجینگ
• تحلیل حساسیت
• ساج

20.1001.1.20084757.1393.28.2.13.1

عنوان مقاله [English]

Definition and Mapping of an Integrated Micronutrient Deficiency Index Based on Phytoavailable Cu, Zn, Mn and Fe Soil Concentrations in the Boroujen–Faradonbeh Plain

نویسنده [English]

• habib beigi ¹

¹

²

چکیده [English]

Boroujen–Fradonbeh plain is one of the nine main agricultural hubs of Charmahal Provine. The aim of this study was to define and map a deficiency index of soil micronutrients and the effect of wastewater application on it. For this, 200 surface soil (0-30 cm) samples were randomly collected and plant available concentrations of copper, zinc, iron, and manganese were determined. After variography and determining the most suitable spatial estimation method, maps of each micronutrient was drawn, normalized, and ranked. An integrated deficiency map was then constructed using the weights from rank maps. According to the maps of copper, zinc and iron, the available concentrations increased from west to east of the plain. This increase was attributed to the wastewater irrigation. The mean value of the integrated map, namely 85.5, indicated the seroius soil deficiency of micronutrients in this plain where 34% of the area was showing severe deficiency. Wastewater application has increased the overall availability of micronutrients by 4%. Sensivity analysis indicated that the map was most sensitive to zinc. Therefore, zinc concentration must be monitored with more precision and frequency across the plain.

کلیدواژه‌ها [English]

• GIS
• Treated Wastewater and Freshwater Agriculture
• Kriging
• sensitivity analysis
• Variogram