دوماه نامه

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

2 دانشگاه لرستان

چکیده

چکیده
آزمایش ارزیابی اثرات روش‌های مختلف عرضه کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم چمران در شرایط آبی به صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار طی سال زراعی 85-1384 در شهرستان خرم‌آباد اجرا شد. کود پایه نیتروژن در سه سطح (بدون کود پایه، کاربرد نواری و پخش سراسری) کرت اصلی و کود سرک نیتروژن در شش سطح (1- تیمار رایج پخش سطحی یک‌ مرحله‌ای در زمان پنجه‌زنی 2- پخش سطحی دو ‌مرحله‌ای در مجموع به میزان دوسوم تیمار رایج در زمان پنجه‌زنی و قبل از ظهور سنبله 3- محلول‌پاشی دو مرحله‌ای همراه علف‌کش‌ها در مرحله پنجه‌زنی و قبل از ظهور سنبله 4- محلول‌پاشی دو مرحله‌ای در زمان پنجه‌زنی و قبل از ظهور سنبله 5- پخش سطحی در مرحله پنجه‌زنی به میزان دوسوم تیمار رایج به همراه محلول‌پاشی پیش از ظهور سنبله و 6- محلول‌پاشی سه‌مرحله‌ای در زمان‌های پنجه‌زنی، قبل از ظهور سنبله و شیری بودن دانه) کرت فرعی آزمایش را تشکیل ‌دادند. یک‌سوم مقدار کود نیتروژن توصیه شده بر اساس آزمون خاک، به کود پایه اختصاص داده شد. مقدار مصرف کود نیتروژن در روش کاربرد نواری کود پایه دوسوم مقدار کود مصرفی در روش پخش سراسری بود. بیشترین زیست‌توده (19090 کیلوگرم در هکتار) برای تیمار پخش سراسری کود پایه نیتروژن حاصل شد که به ترتیب 14 و 28 درصد بیشتر از تولید زیست‌توده در تیمارهای کاربرد نواری و فاقد کود پایه نیتروژن بود. بیشترین تعداد دانه در سنبله به تیمار کاربرد نواری کود پایه نیتروژن مربوط بود که به طور معنی‌داری بیشتر از تعداد دانه در سنبله برای دو تیمار دیگر بود. بیشترین مقدار عملکرد دانه، (8525 کیلوگرم در هکتار) برای تیمار پخش سراسری کود پایه نیتروژن حاصل شد که با تیمار کاربرد نواری آن تفاوت معنی‌داری نداشت. عملکرد دانه تیمار پخش سراسری کود پایه نیتروژن به طور معنی‌داری بیشتر از عملکرد تیمار بدون کود پایه نیتروژن بود. بیشترین عملکرد دانه به میزان 9040 کیلوگرم در هکتار برای تیمار تلفیقی پخش سطحی به میزان دوسوم تیمار رایج در مرحله پنجه‌زنی به‌علاوه محلول‌پاشی در مرحله ظهور سنبله با پخش سراسری کود پایه نیتروژن محقق شد. درصد پروتئین دانه گندم برای تیمار فاقد کود پایه نیتروژن به طور معنی‌داری کم‌تر از تیمار پخش سراسری کود پایه نیتروژن بود. درصد پروتئین دانه تیمار پخش یک مرحله‌ای کود سرک نیتروژن به طور معنی‌داری بیشتر از سایر تیمارهای کود سرک نیتروژن بود. بر اساس نتایج این تحقیق، با راهکارهای تقسیطی و تلفیقی ضمن دست‌یابی به عملکرد مناسب می‌توان زمینه صرفه‌جویی در مصرف کود نیتروژن را فراهم آورد.

واژه‌های کلیدی: گندم، عملکرد، اجزای عملکرد، روش کاربرد کود نیتروژن

عنوان مقاله [English]

Influence of Nitrogen Fertilizer Application Methods on Yield and Yield Components of Winter Wheat (Triticum aestivum L.)

نویسندگان [English]

  • S.K. Mousavi 1
  • M. Faizian 2
  • A. Ahmadi 2

1 Agricultural and Natural Resources Research Center of Lorestan

2 Faculty of Agriculture, Lorestan University

چکیده [English]

Abstract
In order to evaluate the effect of different nitrogen application methods on yield and yield components of winter wheat, a field experiment with split plot arrangement in completely randomized blocks design with four replicates was conducted in 2006. Basal dressing in three levels (1- with no basal dressing, 2- strip and 3- distributing nitrogen fertilizer) as main plot and top dressing in six levels (1- distributing on tillering, 2- two distributing on tillering and before spike appearance, 3- foliar application of fertilizer along with herbicide on tillering and before spike appearance, 4- foliar application of fertilizer on tillering and before spike appearance, 5- two applications: one distributing on tillering and one foliar application before spike appearance and finally, 6- three foliar application of fertilizer on tillering, before spike appearance and milking period) as subplot were carried out. The amount of fertilizer in strip, and all compartmented applications were two thirds of distributing fertilizer method. The highest biomass was recorded in distributing fertilizer (19090 kg ha-1) which was greater 14 and 28 percent in comparison with strip application and no basal dressing, respectively. The highest number of grain per spike belonged to band application of basal nitrogen fertilizer, that was significantly higher than two other treatments. Distributing fertilizer produced the highest grain yield (8525 kg ha-1); however, its differences with strip application was not statistically significant. Top dressing affected grain yield and the greatest yields was observed in one stage distributing, two stage distributing, distributing plus foliar application fertilizing and two stage foliar application fertilizing with herbicide. Grain production in these treatments was statistically greater than two and three stage foliar application of nitrogen fertilizer. The grain protein percent for no basal dressing was significantly lower than broadcasting nitrogen application. The grain protein percent for one stage distributing of top dressing nitrogen fertilizer was significantly higher that other treatments. Based on this research findings, with combined and split application strategies can achieve high yield while saving in nitrogen fertilizer usage.

Keywords: Wheat, Yield, Yield component, Nitrogen fertilizer application methods

CAPTCHA Image