نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
چکیده
مدیریت کیفیت آب های زیرزمینی در مناطق خشک از اهمیت زیادی برخوردار است. دشت فسا در مناطق خشک و نیمه خشک ایران واقع شده است و عمده ساکنان آن در فعالیت های کشاورزی از آب های زیرزمینی استفاده می کنند. استفاده بیش از حد از آب های زیرزمینی و خشکسالی های اخیر سبب افت سطح ایستابی، شور شدن و کاهش کیفیت آب زیرزمینی در این منطقه شده است. لذا تغییرات مکانی برخی ویژگی های کیفی آب-های زیرزمینی 80 حلقه چاه دشت فسا در استان فارس شامل سختی کل آب، مقدار کل مواد جامد حل شده، قابلیت هدایت الکتریکی، پ هاش، غلظت کاتیون ها (کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم) و آنیون های محلول (سولفات، کلر و بی کربنات) در پاییز (آبان) 1389 بررسی و تخمین ویژگی ها با به کارگیری روش های زمین آماری انجام شد. روش مناسب تخمین شناسایی و پهنه بندی منطقه مورد نظر به لحاظ هر ویژگی کیفی با استفاده از نتایج روش انتخابی انجام شد. ساختار مکانی ویژگی های مورد مطالعه از مدل های کروی و نمایی با دامنه تاثیر 6700 تا 140600 متر و حدود آستانه 002/0 تا 33/2 تبعیت نمود و کلاس وابستگی مکانی در محدوده متوسط تا قوی قرار گرفت. روش کریجینگ معمولی نقطه ای روش تخمین مناسب شناخته و نقشه های پهنه بندی نیز با استفاده از آن تهیه شد. نقشه های پهنه بندی نشان داد آب های زیرزمینی نیمه جنوبی منطقه نسبت به نیمه شمالی از کیفیت نامطلوب تری برخوردار بوده و لازم است مدیریت بهره برداری از منابع آب و استفاده از الگو های کشاورزی با حساسیت بیشتری انجام شود تا از بدتر شدن کیفیت آب و وخیم تر شدن وضعیت سفره های آب زیرزمینی که مستقیماً با معیشت ساکنان منطقه مرتبط است، جلوگیری به عمل آید.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Zoning the Groundwater Chemical Quality Attributes of Fasa Plain Using Geostatistical Approaches
نویسندگان [English]
- M. Zahedifar
- S.A.A. Moosavi
- M. Rajabi
چکیده [English]
Management and chemical quality of groundwater is very important in arid regions. Fasa plain (in Fars province) is an arid-semi arid region in Iran, that almost all of its residents are using groundwater in agricultural activities. Recent water shortages resulted in deepens water table, salinization and reduced groundwater quality in this area. Studying the spatial variability and zoning of the chemical quality attributes of water in order to optimum utilization and management of soil and water resources is one of the practical methods in conservation of these resources. Therefore, the spatial variability for some of groundwater quality attributes in 80 wells located in Fasa plain of Fars province including total hardness, total dissolved solids, electrical conductivity, pH, soluble cations (calcium, magnesium, sodium, and potassium) and anions (sulfate, chloride, and bicarbonate) concentration was studied and attributes were estimated by applying geostatistical methods. The suitable estimation method was determined and zoning of the studied area was done for each studied attributes. The spatial variability structure of studied attributes followed the spherical and exponential models having the range parameters of 6700 to 140600 m belonging to the moderate to strong spatial correlation classes. The Ordinary Point Kriging was determined as the suitable estimating method that used for preparing the maps of water quality zoning. The quality of groundwaters in the southern half of the studied area was lower than that of the northern half, therefore, the more sensitive management in utilization of water resources and in using of agricultural systems is needed in order to avoiding the deterioration of water quality and worsening of groundwater status that is directly related to the residents livelihood.
کلیدواژه‌ها [English]
- Geostatistics
- Ordinary kriging
- Inverse Distance Weighting
- Spatial correlation
)
ارسال نظر در مورد این مقاله