نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
1 صنعتی اصفهان
2 دانشگاه صنعتی اصفهان-دانشکده کشاورزی
چکیده
آلودگی خاک به وسیله فلزات سنگین یک مسئله مهم زیست محیطی می باشد، به طوری که تعیین منشاء فلزات سنگین، انباشت و توزیع این فلزات در خاک مورد توجه بسیاری از محققان بوده است. هدف از این مطالعه تعیین منشاءهای احتمالی برخی از فلزات سنگین در خاک های سطحی منطقه صنعتی ذوب آهن به کمک آمار چند متغیره و زمین آمار می باشد. طی مطالعات صحرایی تعداد 202 نمونه خاک سطحی (cm30-0) جمع آوری شد. مقدار کل غلظت سرب، روی، منگنز، آهن، مس، نیکل، کبالت، کروم و همچنین برخی از خوصیات فیزیکی و شیمیایی در نمونه ها اندازه گیری شد. به منظور شناسایی منشاء فلزات سنگین از روش های چند متغیره شامل تجزیه خوشه ای، تجزیه مولفه های اصلی و نیز نقشه کریجینگ پراکنش امتیاز مولفه ها در منطقه مورد مطالعه استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه مولفه های اصلی منجر به شناسایی سه مولفه شد. به طوری که این مولفه ها به ترتیب تقریباً توانسته بودند 31، 27 و 16 درصد از کل واریانس تاثیر گذار بر غلظت فلزات سنگین را توجیه کنند. با توجه به پراکنش امتیاز هر یک از مولفه ها در منطقه مورد مطالعه، احتمال می رود مولفه اول به عنوان فعالیت های انسانی تغییرات مقدار عناصر آهن، منگنز، سرب و روی، مولفه دوم به عنوان فعالیت‌های زمین شناختی مقدار کبالت و در نهایت مولفه سوم به صورت یک عامل مشترک انسانی-زمین شناختی تغییرات مقدار عناصر مس، نیکل و کروم را در منطقه مورد بررسی را کنترل کنند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Use of Multivariate Statistics and Geostatistics to Differentiate the Lithologic and Anthropogenic Sources of some Heavy Metals in Zobahan Industrial District, Isfahan Province
نویسندگان [English]
- salman naimi marandi 1
- shamsollah Ayoubi 2
- B. Azimzadeh
1
2
چکیده [English]
Soil pollution by heavy metals is an important environment issue throughout the world. Heavy metals’ origin, accumulation, and distribution in soil have been the focus of much attention by many researchers. The objective of this study was to recognize the sources of some heavy metals in surface soils in Zob-Ahan industrial district, Isfahan province, using multivariate geostatistical techniques. A total of 202 surface (0–30 cm) soil samples were collected. Total lead (Pb), zinc (Zn), manganese (Mn), iron (Fe), copper (Cu), nickel (Ni), cobalt (Co) and chromium (Cr) contents of the samples were determined. A multivariate geostatistical analysis was performed to identify the common source of heavy metals. The results of principal component analysis led to the identification of three components. So, these components were explained 31, 27, and 16 % of total variance of heavy metal concentration, respectively. The distribution of scores of each components were shown that the quantities of Fe, Mn, Pb and Zn were found to be associated with anthropogenic activities, corresponding to the first factor was termed the “anthropogenic component”. The quantities of Co were found to be associated with parent rocks, corresponding to the second factor was termed the “lithologic component”. Also, the third factor was mainly attributed to Cu, Ni and Cr which also comprised the first and third factors, indicating a mixed source both from lithologic and anthropogenic inputs.
کلیدواژه‌ها [English]
- Soil pollution
- Heavy metals
- Principal component analysis
- Cluster analysis
- Geostatistics
- Zob-ahan industrial distruct
)
ارسال نظر در مورد این مقاله