دوماه نامه

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 سازمان انرژی اتمی ایران

چکیده

چکیده
اورانیوم از گروه فلزات سنگین بوده و پرتوزاست. در اثر گسترش صنایع هسته‌ای و استفاده از کودهای فسفری حاوی اورانیوم احتمال آلودگی خاک‌ها به این عنصر وجود دارد. به منظور مقایسة دو عصاره‌گیر شیمیایی رایج در استخراج اورانیوم مطالعه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل شامل دو نوع گیاه آفتابگردان و سویا، و شش غلظــت اورانیوم (0، 50، 100، 250، 500 و 1000 میلی گرم بر کیلوگرم) با سه تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. گیاهان بعد از یک دورة 40 روزه و قبل از ورود به مرحله زایشی برداشت شدند. نمونه‌های خاک بوسیلة دو عصاره‌گیر DTPA و AAAcEDTAعصاره‌‌گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش مقدار اورانیوم خاک، مقدار اورانیم در گیاهان افزایش پیدا کردند. مقدار اورانیوم در ریشه آفتابگردان و سویا 20 تا 100 برابر مقدار آن دربخش هوایی گیاه بود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که عصاره گیر‌های فوق با افزایش غلظت اورانیوم خاک، غلظت بالاتری از اورانیوم را استخراج کردند اما AAAcEDTA در تمام غلظت‌ها اورانیوم بیشتری را عصاره‌‌گیری کرد. مطالعات همبستگی نشان داد که هر دو عصاره گیر همبستگی خوبی را با غلظت اورانیوم در نمونه‌های گیاهی داشتند. هم‌چنین غلظت اورانیوم در نمونه‌های گیاهی با AAAcEDTA همبستگی بالاتری را نشان داد.

واژه‌های کلیدی: اورانیوم، زیست‌فراهمی، لیزر فلوریمتری، آفتابگردان، سویا

عنوان مقاله [English]

Comparison of two extractants for determination of uranium (238U) phytoavailability in sandy loam soil

نویسندگان [English]

  • Saeed Bagherifam 1
  • A. Lakziyan 1
  • S.J. Ahmadi 2
  • A. Fotovat 1
  • M.F. Rahimi 1

1 Department of soil Science, Ferdowsi University of Mashhad

2 Atomitc Energy organitation of Iran – Tehran

چکیده [English]

Abstract
Uranium is a radioactive heavy metal. Development of nuclear industries and application of phosphate fertilizers contain uranium impurity resulted in soil contamination with uranium. A Pot experiment had been conducted under controlled condition. The experiment carried out in completely randomized design with two factors, including two plants (soybean and sunflower) and six levels of uranium (0, 50,100,250,500 and 1000 mg/kg). Plants harvested after 40 days of experiment and before the generative stages. Soil samples were extracted by DTPA and AAAcEDTA. Uranium concentration in plant tissue increased by increasing the uranium in soil. The ratio of uranium in root:shoot was between 20-100 in sunflower and soy bean. Extraction efficiency of DTPA and AAAcEDTA increased by increasing of uranium in soil. The results of the experiment showed that AAAcEDTA extracts more uranium in all applied uranium concentrations. Both extractants had a good correlation with uranium in plants; however, extraction efficiency of AAAcEDTA was well correlated by uranium concentration in plant tissues. The results of the experiment suggest that AAAcEDTA is suitable extractant for uranium as phytoavailability indicator.

Key word: Uranium, phytoavailability, laser fluorometry, sunflower and soybean

CAPTCHA Image