نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه ارومیه
چکیده
چکیده
جذب فسفر در خاکها فرایند کلیدی است که قابلیت استفاده فسفر برای گیاهان زراعی را کنترل می‌کند. مشخصات جذب فسفر و ارتباط آن‌ها با خصوصیات خاک در 21 جفت نمونه خاک متعلق به 5 زیرگروه Vertic Calcixerepts، Typic Endoaquepts،Typic Haploxerepts، Typic Calcixerepts و Vertic Endoaquepts تعیین شد. هم‌دماهای جذب فسفر پس از تعیین، بر داده‌های جذب برازش و سپس پارامترهای معادلات لانگمویر و فروندلیچ برآورد شدند. هر دو معادله خصوصیات جذب را به‌خوبی توصیف کردند لکن معادله فروندلیچ (97/0=R2) در همه خاکها بهتر از لانگمویر (88/0=R2) توانست خصوصیات جذب را توصیف کند. میزان فسفر کل در خاک‌های زراعی از 1000 تا 1398 با میانگین 1272 میلی‌گرم بر کیلوگرم و در خاک‌های غیر‌زراعی از 1011 تا 1394 با میانگین 1248 میلی‌گرم بر کیلوگرم متغیر بود. زراعت مستمر باعث افزایش قابل توجهی در میزان فسفر قابل جذب (Olsen-P) در برخی از خاک‌های زراعی مورد مطالعه شد. دامنه تغییرات حداکثر جذب فسفر (b) در خاک‌های زراعی و غیر‌زراعی به‌ترتیب از 230-152 و 220-171 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. نتایج نشان داد که غلظت تعادلی فسفر (EPC) در همه خاک‌های زراعی مورد مطالعه به جز خاک‌های زراعی متعلق به زیر گروه Typic Haploxerepts کمتر از 4/0 میلی‌گرم بر لیتر بود. مقدار فسفر جذب شده در غلظت تعادلی فسفر 4/0 میلی‌گرم بر لیتر در خاک‌های زراعی و غیر‌زراعی به‌ترتیب از 36 تا 75 و 21 تا 52 میلی‌گرم بر کیلوگرم متغیر بود. در اثر زراعت مستمر مقدار فسفر جذب شده در اکثر همه زیر‌گروه‌ها افزایش یافت که احتمالاً بیانگر عدم مدیریت صحیح مصرف کودهای فسفاته در طول زراعت باشد که باعث تخلیه خاک از فسفر و در نتیجه افزایش جذب فسفر در این خاکها شده است.
واژه‌های کلیدی: زراعت مستمر، فروندلیچ، لانگمویر، هم‌دمای جذب فسفر
عنوان مقاله [English]
Effect of Continuous Cropping on Phosphorus Adsorption Characteristics in Some Calcareous Soils of North-West of Iran
نویسندگان [English]
- G. Miraki
- A. Samadi
Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Urmia University
چکیده [English]
Abstract
Phosphorus (P) sorption in soils is a key process governing the availability of P to crops. P sorption characteristics and their relationship to soil properties were determined in twenty-one paired surface soil samples (21 cultivated and 21 adjacent virgin soils) belonging to five soil types: Typic Calcixerepts, Typic Haploxerepts, Typic Endoaquepts, Vertic Endoaquepts, and Vertic Calcixerepts from sugar beet growing areas located in the north-west of Iran. After determining P adsorption isotherms, adsorption data was fitted to Langmuir and Freundlich equations to derive adsorption parameters. In comparison with Langmuir equation (R2 =0.82), Freundlich model provided a better description of P adsorption isothems (R2 =0.97) in both cultivated and adjacent virgin soils. Total P ranged from 1000 to 1398 and 1011 to 1394 mg kg-1, respectively. Continuous cultivation resulted in a considerable increase in available P (Olsen P) in cultivated soils. The amount sorbed P differed among soil types. The results showed that in all soils types except Typic Haploxerepts, equilibrium solution P concentration (EPC) was almost lower than the requirement for most crops (
)
ارسال نظر در مورد این مقاله