نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
1 موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
2 موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کشور
3 مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی
چکیده
چکیده
به منظور بررسی کارآیی مصرف آب و عملکرد کمی و کیفی محصول در دو روش آبیاری بارانی و نشتی در مورد چغندرقند طی دو سال در مناطق مشهد، کرج و اصفهان این مطالعه انجام شد. در سال اول، آزمایش‌ها در سه منطقه فوق بدون تکرار و مقایسه‌ها در هر منطقه بر اساس آزمون "t" انجام شدند. در سال دوم، آزمایش در منطقه مشهد و کرج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش، آبیاری بارانی، آبیاری نشتی با کاهش جریان و آبیاری نشتی معمولی بودند. میزان آب آبیاری در هر نوبت در تیمار آبیاری بارانی با روش پنمن- مانتیت برآورد و اعمال گردیدند. تیمار آبیاری جویچه ای معمولی مطابق عرف محل آبیاری شدند و در تیمار آبیاری جویچه ای با کاهش دبی جریان، دبی جریان ورودی به جویچه به اندازه 6/0 تا 7/0 دبی جریان جویچه ای معمولی بعد از رسیدن آب به انتهای شیار بود. نتایج نشان داد که از نظر عملکرد ریشه، عملکرد قند خالص و ناخالص، کارآیی مصرف آب و درصد قند خالص، بین مناطق اجرای آزمایش اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین، بین تیمارهای آزمایش از نظر عملکرد ریشه و کارآیی مصرف آب اختلاف معنی داری وجود داشت. تیمار آبیاری بارانی با متوسط 5/56 تن در هکتار بالاترین عملکرد ریشه را دارا بود. تیمارهای آبیاری نشتی با کاهش جریان و نشتی معمولی بترتیب با 48 و 6/43 تن در هکتار، در رده های بعدی و در یک گروه آماری قرار گرفتند. از نظر کارآیی مصرف آب عملکرد ریشه و قند ناخالص نیز تیمار آبیاری بارانی بترتیب با مقادیر 55/5 و 86/0کیلوگرم به ازای یک مترمکعب آب مصرفی بر دو تیمار آبیاری نشتی برتری داشت و در سطح 5% اختلاف معنی داری نشان داد. گرچه آبیاری نشتی با کاهش جریان به طور معنی داری اختلاف در کارآیی مصرف آب بر عملکرد ریشه و قند ناخالص نسبت به آبیاری نشتی معمولی از خود نشان داد، ولی در مجموع آبیاری بارانی به دلیل میزان مصرف آب کمتر در طول دوره رشد، بازدهی آبیاری و عملکرد ریشه بالاتر و نیز افزایش کارآیی مصرف آب بر عملکرد ریشه و قند بر روش‌‌های آبیاری نشتی برتری قابل توجهی نشان داد. با عنایت به نتایج به‌دست آمده توصیه می‌شود در مناطقی که دچار کمبود آب هستند و مشکل اصلی تولید آب است، استفاده از روش آبیاری بارانی برای افزایش تولید و بالا بردن کارآیی مصرف آب در دستور کار قرار گیرد. همچنین، اراضی که محدودیت استفاده از روش آبیاری بارانی را دارند (به دلیل بادخیز بودن منطقه، سنگین بودن خاک و …)، با اعمال مدیریت مناسب در روش آبیاری نشتی و انجام عمل ساده و قابل انجامی همچون کاهش دبی جریان، بازدهی آبیاری و بهره وری آب افزایش یابد.
واژه‌های کلیدی: آبیاری بارانی، آبیاری جویچه ای، بهره‌وری آب، چغندر قند
عنوان مقاله [English]
Effect of Sprinkler and Furrow Irrigation on quantity, quality and Water Use Efficiency of sugar beet
نویسندگان [English]
- S.H. Sadrghaen 1
- Gh. Zarei 2
- A. Haghayeghi Moghaddam 3
1 Agricultural Engineering Research Institute
2 Agricultural Engineering Research Institute
3 Khorasan Agricultural Engineering Research Center
چکیده [English]
Abstract
Water is one of the most essential parameters for crop production. There is a direct relation between crop yield and water use in plants. Agriculture in arid regions has special aspects. In these areas, agriculture is limited by water and irrigation. Therefore, agricultural practices are organized for optimum water use and maximum yield per unit volume of water which is used. Sprinkler irrigation is one of the methods which has important role in suitable use of water and increasing water use efficiency (WUE). In this research, water use efficiency and yield (quantity and quality) of sugar beet in sprinkler and furrow irrigation was studied in Mashhad, Karaj and Esfahan. In the first year, experiments were done in three locations based on T student test without replications. In the second year, experiments were done in three replicates with randomized block arrangement in Mashhad and Karaj. Irrigation treatments were sprinkler, conventional and cut back furrow irrigation. Water requirement in sprinkler irrigation treatment was calculated based on Penman-Monteith method. Ordinary furrow irrigation treatment applied according farmers' conventional methods. Also, cut back irrigation treatment was applied based on reducing irrigation discharge to 0.6-0.7 after delivering of water to the end of furrows. Results showed that there were significant different in root yield, net and gross sugar yield, water use efficiency and sugar content between experimental regions. However, there was significant difference in root yield and water use efficiency between irrigation treatments. The sprinkler irrigation treatment produced the highest root yield (56.5 ton/ha). The cut back and conventional furrow irrigation treatments produced root yield of 48 and 43.6 ton/ha, respectively and were place in the same statistical level. Root and gross sugar water use efficiency in sprinkler irrigation treatment were 5.55 and 0.86 kg/mЗ, respectively. This treatment was better and has significance difference with two other irrigation treatments. Although, cut beck irrigation had better performance compared to conventional furrow irrigation but in overall, sprinkler irrigation treatment had better performance in used water, irrigation efficiency, root yield, sugar yield and WUE with respect to furrow irrigations. According to obtained results, it is recommended that in regions with limited water resources, sprinkler irrigation has been applied for increasing yield and WUE. However, in region with limitation in application of sprinkler irrigation methods (such as high speed winds, heavy soils, etc.), it is recommended that modified furrow irrigation method such as cut back method has been applied for increasing irrigation efficiency and WUE.
Keywords: Sprinkler irrigation, Furrow irrigation, Water productivity, Sugar beet
)
ارسال نظر در مورد این مقاله