نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه صنعتی اصفهان-دانشکده کشاورزی
چکیده
تبدیل اراضی جنگلی و مرتع طبیعی به اراضی تحت کشت، وقتی که همراه با افزایش سریع جمعیت شروع شد، به عنوان یک دلیل جدی تخریب خاک مخصوصاً در مناطق تپه ماهوری با توپوگرافی موج دار می‌باشد. این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییر کاربری اراضی و موقعیت زمین نما بر تغییرات برخی خصوصیات خاک در منطقه مورد مطالعه انجام گرفت. در این منطقه از دو شیب تپه با کاربری مرتع و تحت کشت نمونه برداری انجام گرفت و در هر شیب تپه از چهار موقعیت شیب شامل: قله شیب، شانه شیب، شیب پشتی و پای شیب و در هر موقعیت از سه نقطه به صورت تصادفی و در عمق‌های 0-10،10-20 و 20-30 سانتی متری نمونه برداری صورت گرفت. نتایج نشان داد که میانگین ماده آلی در کاربری مرتع (1/2درصد) حدود 40 درصد بیشتر از میانگین ماده آلی در کاربری تحت کشت (2/1 درصد) به دست آمد که دارای تفاوت معنی دار بودند. به طور کلی ماده آلی، نیتروژن کل، پتاسیم قابل جذب، درصد رس و شن غالباً به طور معنی داری با تغییر کاربری مرتع به کشاورزی کاهش معنی دار نشان دادند. خصوصیاتی مانند آهک، چگالی ظاهری، اسیدیته و درصد سیلت با تغییر کاربری از مرتع به کشاورزی غالباً به طور معنی داری افزایش یافته اند. تغییر کاربری بر پذیرفتاری مغناطیسی اثر معنی دار داشته است و باعث کاهش معنی دار آن در کاربری تحت کشت به دلیل هدر رفت بیشتر رس و در نتیجه ذرات ریز مغناطیسی همراه آن شده است. تغییرات اکثر خصوصیات اندازه گیری شده خاک با تغییر موقعیت لند فرم نیز غالباً معنی دار شده است که می‌تواند به دلیل وجود فرسایش آبی شدید حاکم بر منطقه و وجود سازندهای حساس به فرسایش و مدریت نامناسب بشری باشد که باعث فرسایش خاک سطحی غنی از ماده آلی، عناصر غذایی و کانی‌های مغناطیسی از موقعیت‌های بالای شیب و رسوب آنها در موقعیت‌های پایین شیب باشد. در مجموع کشت و کار بر روی اراضی شیب دار باعث افزایش معنی دار فرسایش خاک و به دنبال آن هدر رفت بیشتر ذرات ریز خاک، ماده آلی، عناصر غذایی و کانی‌های ریز مغناطیسی می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Impacts of Land Use Change and Slope Positions on some Soil Properties and Magnetic Susceptibility in Ferydunshahr District, Isfahan Province
نویسندگان [English]
- M.R. Rahimi Ashjerdi
- shamsollah Ayoubi
چکیده [English]
Conversion of forest and pasture lands into agricultural lands, which is triggered by the rapid population growth, causes serious soil degradation, especially in the hilly regions with undulating topography. The objective of this study was to explore the slope position and land use change effects on some soil properties in hilly region of west of Isfahan province, Feryduhahr district. In the two mentioned dominant ecosystems, four slope positions including summit, shoulder, backs lope and foot slope were identified and in each land use and slope position, three cores were selected to collect 72 soil samples from three depths (0–10, 10–20, 20–30 cm). The results showed that soil organic matter (SOM) in pasture land (2.1%) was approximately 40% higher than cu1tivated land (1.2%). Overall, SOM, total nitrogen, available potassium, clay and sand content significantly in pasture land were higher than cu1tivated land. In consequence of land use change from pasture to cultivated land, some soil properties in surface soils including calcium carbonate, bulk density and soil acidity showed increasing tendency as compared to pasture soils. The pasture soil with lower soil erosion and higher fine materials (clay), indicated higher magnetic susceptibility as compared to cultivated land. Variability of most of measured soil properties showed significant differences in different slope positions. Improper management practices and consequently water soil erosion was identified as the most possible process which has affected soil properties in different slope positions. In overall, it is conc1uded that slope positions and land use significantly influenced soil physical, chemical and magnetic properties in steep slopes of the study area.
کلیدواژه‌ها [English]
- Soil properties
- Land use change
- Slope position
- Soil degradation
- Magnetic susceptibility
)
ارسال نظر در مورد این مقاله