نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
چکیده
بخشی از آب رودخانه‌ها در حین حرکت به بستر رودخانه نفوذ می‌نماید. میزان آب نفوذ یافته به بستر، به ویژگی‌های مختلف رودخانه بستگی دارد. همواره این سوال مطرح بوده که از میزان آب در حال جریان در یک رودخانه، چه مقدار آن به بستر رودخانه نفوذ کرده و در صورت فراهم بودن سایر شرایط، آبهای زیرزمینی را تغذیه می‌کند؟ در این ارتباط تعدادی از رودخانه‌های بخش جنوبی حوضه آبریز کشف رود شامل فریزی، زشک (شاندیز) و گلستان، واقع در شمال ارتفاعات بینالود، انتخاب شده و با اندازه‌گیری مستقیم جریان در دبی‌های مختلف با دستگاه سرعت‌سنج (مولینه) در طول بهار سالهای 88، 89 و 90، در ابتدا و انتهای بازه‌ای از رودخانه، واقع در ابتدای مخروط‌افکنه پایین دست حوضه آبریز هر رودخانه، میزان نفوذ آب به بستر رودخانه‌ها با استفاده از تفاضل مقادیر دبی در ابتدا و انتهای بازه، محاسبه گردید. با برداشت پروفیل طولی و مقاطع عرضی و اجرای مدل Hec-Ras، مقادیر سطح نشت و محیط خیس‌شده در هر یک از بازه‌ها تعیین گردید. رابطه نمایی معنی‌داری بین مقادیر درصد نفوذ و متغیرهای دبی در ابتدای بازه و متوسط محیط خیس‌شده بازه در هر کیلومتر طول بستر برای رودخانه‌های تحت بررسی بدست آمد. نتایج نشان داد با افزایش دبی، میزان درصد نفوذ در هر کیلومتر طول بستر کاهش می‌یابد. هم‌چنین میزان شدت نفوذپذیری از غرب به شرق به‌ترتیب در رودخانه فریزی بیشترین و در رودخانه گلستان، کمترین مقدار است. با توجه به مقادیر نفوذ بدست آمده برای هر کیلومتر بستر، توسعه مدلی نمایی و مستقل از محیط خیس شده بستر، به فرم برای برآورد میزان دبی کاهش یافته در هر نقطه از مسیر هریک از رودخانه‌های یادشده، از نتایج دیگر این تحقیق است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigating and Developing Transmission Losses Models for Selected Rivers of Razavi Khorasan Province
نویسندگان [English]
- R. Ghafourian
- A. Bagherian kalat
- A. Gord Noushahri
چکیده [English]
Part of water flowing downstream in rivers, infiltrates into the bed river. Infiltrated water depends on morphologic and hydraulic characteristic of the rivers. Planners and managers want to know the amount of water infiltrates into the bed and consequently recharges ground water. In this study three rivers of Kashaf rud river basin, namely Ferizi, shandiz (Zoshk) and Golestan, were selected and their discharges were measured during period of 2009-2011 at the beginning and the end of a selected reach in each of the mentioned rivers by a current meter. Then transmission losses (TL) of the reaches were computed by subtracting the measured discharges. By surveying longitudinal profile and cross sections of the reaches and running the Hec-Ras model, wetted perimeter was determined for every discharge measurement for three selected reaches. Analysis of data showed that there is a significant exponential relationship between TL and the measured discharge at the beginning of the reach and wetted perimeter for one kilometer of the reach. The results showed that the percentage of TL decreases with increasing of the discharge in each river. As well as TL rate decreases from west to east; on the other hands in Ferizi river is the most and in Golestsn river is least. Developing an exponential model which is independent of the wetted perimeter, is one of the other results of the research.
کلیدواژه‌ها [English]
- Infiltration
- Transmission Losses
- Model
- Khorasan
- Kashaf Rud and Hec-Ras
)
ارسال نظر در مورد این مقاله