مقالات پژوهشی
کوروش مجد سلیمی؛ فرید باقری؛ سید بابک صلواتیان
چکیده
چکیده
در این پژوهش و طی یک دوره سه ساله (1381 تا 1383)، تغییرات عملکرد، خصوصیات کیفی و بهره‌وری آب گیاه چای و نتایج تحلیل اقتصادی حاصل از اعمال تیمارهای مختلف آبیاری تکمیلی در ایستگاه تحقیقاتی چای فومن (استان گیلان) مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل چهار سطح آبیاری بارانی با دور 4، 8، 12 و 16 روز و یک تیمار بدون آبیاری (شاهد) بودند. تجزیه و ...
بیشتر
چکیده
در این پژوهش و طی یک دوره سه ساله (1381 تا 1383)، تغییرات عملکرد، خصوصیات کیفی و بهره‌وری آب گیاه چای و نتایج تحلیل اقتصادی حاصل از اعمال تیمارهای مختلف آبیاری تکمیلی در ایستگاه تحقیقاتی چای فومن (استان گیلان) مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل چهار سطح آبیاری بارانی با دور 4، 8، 12 و 16 روز و یک تیمار بدون آبیاری (شاهد) بودند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. در دوره کم‌آبی سالهای خشک (1381 و 1382) با کاهش دور آبیاری، میزان عملکرد، خصوصیات کیفی (درصد مواد جامد محلول در آب و پلیفنلهای چای خشک و ماده جامد برگ سبز) و کارآیی مصرف آب بوتههای چای افزایش مییافت. مقایسه میانگین دو سالانه عملکرد تیمارهای دور آبیاری 4، 8، 12و 16 روز طی دوره خشک نشان داد که این تیمارها بهترتیب افزایش عملکردی معادل 5/74، 5/71، 4/67 و 4/59 درصد نسبت به تیمار شاهد داشتهاند. نتایج ارزیابی اقتصادی نشان داد میانگین نسبت درآمد به هزینه برای تیمارهای دور آبیاری 4 تا 16 روز و شاهد بهترتیب برابر 2، 74/1، 64/1، 43/1 و 5/1 حاصل گردید. بر این اساس، اگرچه در آبیاری با دور کوتاه، هزینهها افزایش مییافت اما افزایش درآمد و سود حاصل از تولید برگ سبز بیشتر و با کیفیت مرغوبتر چای، هزینهها را جبران میکرد. در سالهای با توزیع بارندگی مناسب، بهتر است از دور آبیاری طولانی مانند 8 تا 12 روز برای آبیاری باغهای چای استفاده گردد.
واژههای کلیدی: چای، ارزیابی اقتصادی، کیفیت، عملکرد
مقالات پژوهشی
علی روشنفکر؛ جواد ظهیری؛ سیدمحمود کاشفی پور
چکیده
چکیده
برای ایجاد تأخیر در سیلاب و کاستن دبی اوج آن معمولاً از سدهای پاره سنگی تأخیری استفاده می گردد. مواد مورد استفاده در این نوع سدها معمولا باعث ایجاد تلاطم در جریان شده و در نتیجه در این محیط ها نمی توان از رابطه دارسی استفاده نمود. بر همین اساس در این محیط ها از روابط غیر دارسی استفاده می شود. معادلات جریان غیردارسی به دو صورت کلی ...
بیشتر
چکیده
برای ایجاد تأخیر در سیلاب و کاستن دبی اوج آن معمولاً از سدهای پاره سنگی تأخیری استفاده می گردد. مواد مورد استفاده در این نوع سدها معمولا باعث ایجاد تلاطم در جریان شده و در نتیجه در این محیط ها نمی توان از رابطه دارسی استفاده نمود. بر همین اساس در این محیط ها از روابط غیر دارسی استفاده می شود. معادلات جریان غیردارسی به دو صورت کلی و نشان داده می شوند. از جمله مهمترین پارامترهای موثر در شبیه‌سازی جریان در چنین محیط هایی مقدار N می باشد که معمولاً بصورت تجربی و یا از طریق داده های آزمایشگاهی محاسبه می گردد. N نشان دهنده تلاطم جریان بوده و مقدار آن از 1 (جریان ورقه ای) تا 2 (جریان کاملاً متلاطم) تغییر می کند. اشکال عمده بعضی روابط غیر دارسی (از جمله رابطه ارگون) این است که نمی توانند مستقیماً مقادیر N و α را محاسبه نمایند. در این تحقیق با بکار بردن معادله ارگون و با استفاده از تحلیل های ریاضی معادلاتی جهت محاسبه مستقیم N و α ارائه شده و در نهایت رابطه ای جهت برآورد ضرایب هدایت هیدرولیکی معادل (Ke) در محیط های متخلخل استخراج شده است. جهت صحت سنجی معادلات استخراج شده از اطلاعات آزمایشگاهی تحقیقات قبلی استفاده شد. همچنین مقادیر N با استفاده از رگرسیون غیر خطی محاسبه و با N محاسباتی مورد مقایسه قرار گرفت. مقایسه نتایج بدست آمده نشان می دهد که در مجاورت مرزها (2 و1=N) مقادیر N محاسبه شده از دقت بالایی برخوردارند و با فاصله گرفتن از مرزها از دقت نتایج کاسته می گردد.
واژه های کلیدی: ضرایب جریان غیر دارسی، رابطه ارگون ، تلاطم، هدایت هیدرولیکی معادل
مقالات پژوهشی
محمد بی‌جن‌خان؛ صلاح کوچک زاده
چکیده
چکیده
اندازه‌گیری و تحویل حجمی آب از مقوله‌های اساسی در شبکه‌های انتقال و توزیع آب است. در همین راستا مدول تیغه‌ای که برای تحویل بده تقریبا ثابت در دامنه‌ای از تغییرات ارتفاع آب بالادست خود معرفی شده است ابزاری مناسب برای کاربرد در شبکه‌های فرعی می‌باشد که اصول و ضوابط طراحی آن در حال تکامل است. در این تحقیق بر اساس مفهوم حساسیت ...
بیشتر
چکیده
اندازه‌گیری و تحویل حجمی آب از مقوله‌های اساسی در شبکه‌های انتقال و توزیع آب است. در همین راستا مدول تیغه‌ای که برای تحویل بده تقریبا ثابت در دامنه‌ای از تغییرات ارتفاع آب بالادست خود معرفی شده است ابزاری مناسب برای کاربرد در شبکه‌های فرعی می‌باشد که اصول و ضوابط طراحی آن در حال تکامل است. در این تحقیق بر اساس مفهوم حساسیت هیدرولیکی دو روش طراحی برای مدول دو تیغه‌ای ارائه شده است که روش اول از نظر تئوری سازهای معرفی کرده است که بده عبوری از آن نسبت به بده طراحی 62/13-% اختلاف دارد، حال آنکه روش دوم آن نتایجی ارائه کرده است که در آن، مدول تیغه‌ای با استفاده از دو تیغه دارای عملکردی مشابه با بهترین روش طراحی متداول برای مدول سه تیغه‌ای می‌باشد که نتیجه آن صرفهجویی اقتصادی قابل ملاحظه و سادگی در ساخت و طراحی مدول تیغه‌ای است.
واژههای کلیدی: تحویل حجمی آب، ضوابط طراحی مدول تیغه‌ای, شبکه‌های فرعی, آبگیرها
مقالات پژوهشی
محمد موسوی بایگی؛ بتول اشرف؛ احمد نظامی
چکیده
چکیده
کاهش و افزایش مداوم دما طی یک دوره زمانی کوتاه مدت که اصطلاحاً چرخه های یخ و ذوب نامیده می شود، یکی از عوامل مهم خسارت به محصولات کشاورزی است. در این تحقیق برای تعیین چرخه های یخ و ذوب در استان خراسان رضوی، داده های دمای کمینه و بیشینه روزانه نه ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در طی 20 سال آماری (1387- 1368) مورد استفاده قرار گرفت. همچنین شش ...
بیشتر
چکیده
کاهش و افزایش مداوم دما طی یک دوره زمانی کوتاه مدت که اصطلاحاً چرخه های یخ و ذوب نامیده می شود، یکی از عوامل مهم خسارت به محصولات کشاورزی است. در این تحقیق برای تعیین چرخه های یخ و ذوب در استان خراسان رضوی، داده های دمای کمینه و بیشینه روزانه نه ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در طی 20 سال آماری (1387- 1368) مورد استفاده قرار گرفت. همچنین شش گستره دمایی مشخص شامل: دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 2- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 2 (A)، دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 3- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 3 (B)، دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 5- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 5 (C)، دماهای کمینه برابر 2- و بیشینه بزرگ تر از 2 (D)، دماهای کمینه برابر 3- و بیشینه بزرگ تر از 3 (E) و دماهای کمینه برابر 5- و بیشینه بزرگ تر از 5 (F) که امکان رخداد این پدیده در آن ها بیش تر است، در نظر گرفته شد. پس از پردازش داده ها توسط یک برنامه کامپیوتری در محیط Fortran، تعداد روزهای وقوع این پدیده در هر یک از ایستگاه های موجود به صورت ماهانه، فصلی و سالانه تعیین و مناطق مستعد آن شناسایی و پهنه بندی شد. نتایج نشان داد که فصل زمستان دارای بیش ترین تعداد روزهای با چرخه یخ و ذوب می باشد و فصول پاییز و بهار به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند. همچنین ایستگاه های تربت حیدریه، نیشابور و قوچان در اغلب گستره های دمایی، بالاترین میزان وقوع این پدیده در استان خراسان رضوی را دارا می باشند. کم ترین تعداد روزهای دارای چرخه یخ و دوب نیز غالباً در ایستگاه های سرخس، کاشمر و سبزوار مشاهده می شود.
واژه های کلیدی: پهنه بندی، چرخه های یخ و ذوب، خراسان رضوی، دمای بیشینه، دمای کمینه
مقالات پژوهشی
مریم نوابیان؛ عبدالمجید لیاقت؛ رضا کراچیان؛ فریبرز عباسی
چکیده
چکیده
از آنجا که کشاورزی یک کانون نامتمرکز آلایندگی است، مدیریت در سطح مزرعه شامل مدیریت بهینه آب و مواد مغذی می‌تواند به عنوان یک روش موثر در کاهش آلودگی بخش کشاورزی مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق، یک مدل بهینه‌یابی با هدف کاهش خروج نیترات از مزرعه در کودآبیاری جویچه‌ای ارائه شده است. مدل بهینه‌یابی شامل چهار مدل شبیه‌سازی ...
بیشتر
چکیده
از آنجا که کشاورزی یک کانون نامتمرکز آلایندگی است، مدیریت در سطح مزرعه شامل مدیریت بهینه آب و مواد مغذی می‌تواند به عنوان یک روش موثر در کاهش آلودگی بخش کشاورزی مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق، یک مدل بهینه‌یابی با هدف کاهش خروج نیترات از مزرعه در کودآبیاری جویچه‌ای ارائه شده است. مدل بهینه‌یابی شامل چهار مدل شبیه‌سازی تخمین میزان رواناب، نفوذعمقی، غلظت نیترات در رواناب و نفوذ عمقی است. الگوریتم ژنتیک برای حل مدل بهینه‌یابی بکارگرفته شد. متغیرهای تصمیم شامل دبی ورودی، مدت زمان آبیاری، زمان شروع کوددهی و مدت زمان تزریق کود بودند. قابلیت مدل‌های شبیه‌سازی در شبیه‌سازی فرآیند کودآبیاری منجر به ارائه مدل بهینه‌یابی جامع کودآبیاری برای شرایط مختلف اقلیم، گیاه، آبیاری و کوددهی شد. برای ارزیابی مدل بهینه‌یابی از داده‌های صحرایی در رژیم جریان ثابت استفاده شد. مقادیر بهینه متغیرهای تصمیم برای مزرعه مورد مطالعه در شرایط حضور گیاه به ترتیب 184/0 لیتر بر ثانیه، 2/595 دقیقه، 5/7 دقیقه و 9/162 دقیقه برای دبی، مدت زمان آبیاری، زمان شروع کوددهی و مدت زمان تزریق بدست آمدند. این مقادیر به ترتیب برای شرایط بدون حضور گیاه 21/0لیتر بر ثانیه، 1/537 دقیقه، 5/6 دقیقه و 0/143 دقیقه تعیین شدند. مقادیر بهینه متغیرهای تصمیم، منجر به خروج به طور متوسط 86/113 و 13/118 میلیگرم بر لیتر نیترات از مزرعه به ترتیب در شرایط حضور و عدم حضور گیاه شدند. به دلیل افزایش غلظت نیترات در نفوذعمقی در حضور گیاه، مدل بهینه یابی با تغییر در مقادیر متغیرهای تصمیم و افزایش دبی، غلظت نیترات در نفوذعمقی و رواناب را کاهش داد. نتایج نشان داد که حضور گیاه در نتایج بهینه‌یابی تأثیر دارد و بهتر است مقادیر بهینه در حضور و عدم حضور گیاه تعیین شوند.
واژه های کلیدی: آبیاری جویچه‌ای، بهینه‌یابی، کودآبیاری، مدیریت آب و مواد مغذی، نیترات
مقالات پژوهشی
غلامعلی کمالی؛ پگاه ملائی؛ محمدباقر بهیار
چکیده
چکیده
هدف از این بررسی تهیه اطلس گندم دیم برای استان زنجان با استفاده از داده‌های اقلیمی می‌باشد که در نتیجه آن بتوان مناطق مستعد را جهت کاشت گندم دیم مشخص نمود بدین منظور اقدام به تحلیل داده‌های اقلیمی بارندگی ودما نموده ودر گام اول تاریخ کاشت مناسب با توجه به میزان بارندگی که در یک یا دو روز متوالی 5 میلی متر یا بیشتر باشد تعیین ...
بیشتر
چکیده
هدف از این بررسی تهیه اطلس گندم دیم برای استان زنجان با استفاده از داده‌های اقلیمی می‌باشد که در نتیجه آن بتوان مناطق مستعد را جهت کاشت گندم دیم مشخص نمود بدین منظور اقدام به تحلیل داده‌های اقلیمی بارندگی ودما نموده ودر گام اول تاریخ کاشت مناسب با توجه به میزان بارندگی که در یک یا دو روز متوالی 5 میلی متر یا بیشتر باشد تعیین گردید. سپس مراحل مختلف رشد گندم دیم بر اساس محاسبه GDD مراحل مختلف بدست آمد. در مرحله بعد به بررسی بارش سالیانه، پاییزه، بهاره و خرداد ماه پرداخته و متوسط آنها تعیین گردید.همچنین احتمال وقوع دمای مناسب جوانه زنی، دمای حداکثر 25و30 درجه سانتی گراد در مرحله گلدهی و مرحله پر شدن دانه محاسبه گردید.مقادیر محاسبه شده در محیط GIS به پهنههای مختلف تبدیل شده و با بهره گیری از روش همپوشانی کلیه لایه ها ابتدا ارزش وزنی داده شد و بعد تلفیق شدند در نهایت اطلس گندم دیم استان زنجان با 4 پهنه بسیار مناسب،مناسب،متوسط و ضعیف بدست آمد.همانطور که از نقشه پیداست مناسب ترین مناطق کاشت گندم دیم در قسمتهای شمال و مرکز خدابنده و قسمت شرقی ایجرود می‌باشد.در انتها به بر آورد میزان تولید محصول پرداخته و با توجه به میزان عملکرد در استانهای همجوار که دارای آب وهوای مشابه وعملکرد بالاتری هستند متوسط عملکرد برای استان زنجان محاسبه و میزان تولید بر آورد گردید که نسبت به تولید واقعی 30 در صد افزایش را نشان داد.
واژههای کلیدی: اطلس، گندم دیم،GIS، درجه-روزهای رشدGDD، تاریخ کاشت
مقالات پژوهشی
مهدی محمدی قلعه نی؛ امید بزرگ حداد؛ کیومرث ابراهیمی
چکیده
چکیده
اگرچه کاربرد مدل ماسکینگام به دلیل مشکل بودن تخمین پارامترها هنوز با دشواری روبروست، اما این مدل به طور گسترده ای برای روندیابی سیل در هیدرولوژی بکار می رود. در تحقیق حاضر الگوریتم نورد شبیه سازی شده که الگوریتمی کارا در بهینه سازی است برای تخمین و بهینه سازی سه پارامتر مدل غیرخطی ماسکینگام استفاده شد. نتایج بدست آمده نشانگر ...
بیشتر
چکیده
اگرچه کاربرد مدل ماسکینگام به دلیل مشکل بودن تخمین پارامترها هنوز با دشواری روبروست، اما این مدل به طور گسترده ای برای روندیابی سیل در هیدرولوژی بکار می رود. در تحقیق حاضر الگوریتم نورد شبیه سازی شده که الگوریتمی کارا در بهینه سازی است برای تخمین و بهینه سازی سه پارامتر مدل غیرخطی ماسکینگام استفاده شد. نتایج بدست آمده نشانگر دقت بالای این الگوریتم در تخمین این پارامترها بود، بطوریکه در مثال اول مجموع مربعات خطا (SSQ) برابر 78/36، مجموع قدر مطلق خطاها (SAD) برابر 44/23، دبی پیک واقعی 85 مترمکعب بر ثانیه بود و دبی پیک روندیابی شده 90/85 بدست آمد که، تفاوت این دو (DPO) برابر یک درصد خطا و تفاوت گام زمانی وقوع دبی پیک واقعی و روندیابی شده (DPOT) صفر بدست آمد. در مثال موردی دوم الگوریتم SA (Simulated Annealing) در مورد سیلاب رودخانة کارون آزمایش و نتایج آن با روش GA (Genetic Algorithm) مقایسه شد. نتایج نشان داد که الگوریتم SA تخمین بهتری نسبت به روش GA دارد. بطوریکه مجموع مربعات خطا (SSQ) برابر 06/4947، مجموع قدر مطلق خطاها (SAD) برابر 8/412، دبی پیک واقعی 1182 مترمکعب بر ثانیه بود و دبی پیک روندیابی شده 1191 بدست آمد که، تفاوت این دو (DPO) برابر کمتر از یک درصد خطا و تفاوت گام زمانی وقوع دبی پیک واقعی و روندیابی شده (DPOT) صفر بدست آمد. در نهایت این تحقیق قابلیت الگوریتم SA را در زمینة بهینه سازی پارامترهای مدل ماسکینگام نشان داد.
واژه های کلیدی: الگوریتم نورد شبیه سازی شده، بهینه سازی، روندیابی سیل، مدل ماسکینگام
مقالات پژوهشی
علیرضا کمال؛ علیرضا مساح بوانی
چکیده
چکیده
افزایش گازهای گلخانه ای در دوره های آتی نه تنها باعث تغییر در مقادیر متوسط متغیرهای اقلیمی می شود بلکه نوسانات این متغیرها را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. بدیهی است در نظر گرفتن تغییرات توام نوسانات متغیرهای اقلیمی و مقادیر متوسط آن در تأثیر بر رواناب، نتایج واقعی تری را در پی خواهد داشت. در این تحقیق در ابتدا نوسانات و مقادیر متوسط ...
بیشتر
چکیده
افزایش گازهای گلخانه ای در دوره های آتی نه تنها باعث تغییر در مقادیر متوسط متغیرهای اقلیمی می شود بلکه نوسانات این متغیرها را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. بدیهی است در نظر گرفتن تغییرات توام نوسانات متغیرهای اقلیمی و مقادیر متوسط آن در تأثیر بر رواناب، نتایج واقعی تری را در پی خواهد داشت. در این تحقیق در ابتدا نوسانات و مقادیر متوسط متغیرهای دما و بارش حوضه قره سو در دوره 2069-2040 میلادی با استفاده از مدل HadCM3-A2 و روش کوچک مقیاس کردن آماری، مورد شبیه سازی قرار گرفت. همچنین بمنظور لحاظ عدم قطعیت نوسانات اقلیمی در محاسبات، اقدام به شبیه سازی 100 سری زمانی از متغیرهای دما و بارش منطقه برای دوره آتی شد. نتایج نشان داد که محدوده عدم قطعیت مربوط به نوسانات اقلیمی منطقه در ماه های مختلف سال بین 5/0 تا 2 درجه سانتیگراد افزایش برای دما و بین 10- تا 20 میلیمتر تغییر برای بارش خواهد بود. در ادامه وضعیت رواناب منطقه تحت تأثیر عدم قطعیت نوسانات اقلیمی مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا و بمنظور لحاظ کردن عدم قطعیت مدل های هیدرولوژی، از دو مدل بارش- رواناب SIMHYD و IHACRES استفاده شد. واسنجی این دو مدل برای دوره پایه و معرفی 100 سری زمانی از متغیرهای دما و بارش تولید شده در مرحله قبل به هر دو مدل، محدوده تغییرات رواناب حوضه را برای دوره 2069-2040 مشخص ساخت. نتایج نشان از هماهنگی دو مدل در شبیه سازی تغییرات رواناب منطقه دارد. بگونه ای که هر دو مدل کاهش رواناب را برای فصل پاییز و افزایش رواناب را برای فصل های دیگر تخمین می زنند. نهایتا یافته های این تحقیق نشان از تأثیر قابل توجه عدم قطعیت مدل های هیدرولوژی و تأثیر کمتر نوسانات اقلیمی در برآورد رواناب یک حوضه تحت تأثیر تغییر اقلیم دارد.
واژه های کلیدی: تغییر اقلیم، نوسانات اقلیمی، بارش- رواناب، HadCM3
مقالات پژوهشی
مجتبی رضایی؛ ناصر دواتگر؛ خسرو تاجداری؛ بهروز ابولپور
چکیده
چکیده
کم‌آبی سالهای اخیر باعث گرایش برنجکاران گیلانی به استفاده از منابع آب زیرزمینی برای تولید برنج ونگرانی‌هایی در مورد کیفیت این منابع شده است. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات مکانی چند شاخص مهم کیفیت آبهای زیرزمینی در سطح استان گیلان با استفاده از زمین‌آمار و با داده‌های شاخص کیفیت آب شاملEC ،Na و SAR نمونه‌برداری شده از 135 حلقه ...
بیشتر
چکیده
کم‌آبی سالهای اخیر باعث گرایش برنجکاران گیلانی به استفاده از منابع آب زیرزمینی برای تولید برنج ونگرانی‌هایی در مورد کیفیت این منابع شده است. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات مکانی چند شاخص مهم کیفیت آبهای زیرزمینی در سطح استان گیلان با استفاده از زمین‌آمار و با داده‌های شاخص کیفیت آب شاملEC ،Na و SAR نمونه‌برداری شده از 135 حلقه چاه مربوط به شهریور سال 1386 در سطح این استان انجام گرفته است. ابتدا دقت روشهای کریجینگ معمولی(OK) و معکوس فاصله (IDW) با سه توان مختلف (3 و2 ، 1m= ) بررسی و در نهایت نقشههای پهنهبندی این خصوصیات در سطح استان رسم شد. نتایج نشان داد این خواص از ساختار مکانی خوبی برخوردار هستند. مدل کروی بهترین مدل برای برازش واریوگرام می‌باشد. روشهای مورد بررسی از نظر دقت تفاوت زیادی ندارد ولی در مجموع روشهای کریجینگ و معکوس فاصله با توان یک دقت بیشتری در درونیابی این خواص داشتهاند. پهنهبندی خواص کیفی نشان داد میزان هدایتالکتریکی آبهای زیرزمینی در اکثر مناطق استان پایین است. ولی در مناطق پایین دست حوضه سفیدرود مخصوصاً در منطقه تلاقی سفیدرود با دریای خزر این شاخص از 1 دسی زیمنس برمتر بیشتر می‌باشد. به همین ترتیب در این منطقه میزان SAR وNa نیز در مقایسه با دیگر مناطق بالاتر می‌باشد ولی از نظر کشاورزی برای کشت برنج مشکلی بوجود نخواهد آورد. نتایج این پژوهش نشان داد از نظر شاخص SAR، کیفیت آبهای زیرزمینی استان در مجموع مناسب است ولی از نظر هدایت الکتریکی کیفیت آبهای زیرزمینی استان خصوصاً در مناطق مرکزی و مرکزی متمایل به شرق همجوار با دریا پایین بوده و می‌تواند پایداری تولید برنج در این مناطق را که از مناطق عمده برنجکاری استان می‌باشد به خطراندازد.
واژه های کلیدی: آب زیرزمینی، کیفیت، تغییرات مکانی
مقالات پژوهشی
محبوبه زارع زاده؛ امید بزرگ حداد
چکیده
چکیده
به منظور تعیین آبدهی رودخانه ها در آینده و برنامه ریزی جهت مصرف آب، از مدل هایی جهت پیش بینی این مقادیر استفاده می گردد. همچنین جهت تصحیح، تدقیق، تطویل، تکمیل و یا بازسازی داده ها، مدل های شبیه سازی مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله مدل های تجربی مورد استفاده در این زمینه می توان به شبکه عصبی مصنوعی3 (ANN) اشاره نمود. در این تحقیق ...
بیشتر
چکیده
به منظور تعیین آبدهی رودخانه ها در آینده و برنامه ریزی جهت مصرف آب، از مدل هایی جهت پیش بینی این مقادیر استفاده می گردد. همچنین جهت تصحیح، تدقیق، تطویل، تکمیل و یا بازسازی داده ها، مدل های شبیه سازی مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله مدل های تجربی مورد استفاده در این زمینه می توان به شبکه عصبی مصنوعی3 (ANN) اشاره نمود. در این تحقیق مؤثر بودن یا نبودن هر یک از عوامل دما، بارش، آبدهی و تأخیرهای زمانی این پارامترها در شبیه سازی و پیش بینی آبدهی رودخانه مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور دستیابی آسانتر به این پارامترها و نیز تعیین ترکیب بهینه پارامتر های مؤثر در واسنجی ضرایب ANN از الگوریتم ژنتیک4 (GA) به عنوان یک ابزار بهینه سازی استفاده گردیده است. با انجام فرآیند فوق در دو مدل شبیه سازی و پیش بینی جریان، تعداد لایه های مخفی، تعداد نرون های مؤثر در هر یک از لایه ها، عوامل هواشناسی و هیدرولوژیکی مؤثر و نیز گام های زمانی مناسب هر یک از این عوامل در شبیه سازی و پیش بینی آبدهی با استفاده از GA به نحوی تعیین می گردد که بهترین حالت در مقادیر شبیه سازی و پیش بینی شده آبدهی حاصل شود. در این تحقیق که در حوضه آبریز رودخانه دز صورت گرفته است، تابع هدف کاهش مقدار میانگین مربعات خطای کل در نظر گرفته شد. مقادیر ضریب همبستگی بین آبدهی های محاسباتی و موجود برای دو مدل شبیه سازی و پیش بینی به ترتیب برابر با 86/0 و 79/0 به دست آمد که بیانگر کارآئی الگوریتم ANN-GA در شبیه سازی و پیش بینی آبدهی با دقت مطلوب می باشد. همچنین نتایج نشان دهنده برتری جواب های به دست آمده از مدل شبیه سازی نسبت به مدل پیش بینی می باشند. از دلایل این برتری می توان به وجود عوامل هواشناسی ماه مورد نظر در تعیین میزان آبدهی اشاره نمود.
واژه های کلیدی: شبکه عصبی مصنوعی، شبیه سازی، پیش بینی، آبدهی، بهینه یابی، الگوریتم ژنتیک
مقالات پژوهشی
جلال برادران مطیع؛ محمد حسین آق خانی؛ محمدحسین عباسپور فرد؛ امیر لکزیان
چکیده
چکیده
از روشهای اندازه گیری در محل هدایت الکتریکی خاک، می توان به روش تماس مستقیم الکترود ها با خاک (روش ونر) اشاره کرد. روش تماس مستقیم، هدایت الکتریکی ظاهری خاک را به عواملی نظیر رطوبت، درصد رس و فشردگی خاک مرتبط می داند. این تحقیق اثر شکل الکترود (میله ای و صفحه ای) و نوع جریان الکتریکی (مستقیم و متناوب) را در دقت اندازه گیری هدایت الکتریکی، ...
بیشتر
چکیده
از روشهای اندازه گیری در محل هدایت الکتریکی خاک، می توان به روش تماس مستقیم الکترود ها با خاک (روش ونر) اشاره کرد. روش تماس مستقیم، هدایت الکتریکی ظاهری خاک را به عواملی نظیر رطوبت، درصد رس و فشردگی خاک مرتبط می داند. این تحقیق اثر شکل الکترود (میله ای و صفحه ای) و نوع جریان الکتریکی (مستقیم و متناوب) را در دقت اندازه گیری هدایت الکتریکی، جهت طراحی دستگاه تهیه نقشه هدایت الکتریکی خاک، مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور یک نمونه اولیه از دستگاه اندازه گیری هدایت الکتریکی به روش تماس مستقیم ساخته شد. دستگاه به کمک یک طرح آزمایشی کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل با سه متغیر اصلی میزان شوری خاک (پنج سطح)، نوع الکترود (دو سطح) و جریان الکتریکی (دو سطح) ارزیابی شد. این آزمایش در خاک چهار منطقه مختلف اطراف شهر مشهد با میزان شوری و درصد رس متفاوت تکرار گردید. نتایج با مقادیر EC اندازه گیری شده به روش عصاره یک به یک، توسط نرم افزار SPSS 17 مقایسه و تحلیل شد و تاثیر معنی دار نوع الکترود و جریان الکتریکی مشاهده گردید. ضریب همبستگی تغییرات هدایت الکتریکی اندازه گیری شده به روش تماس مستقیم با هدایت الکتریکی آزمایشگاهی در تیمار های مختلف و خاک های مختلف بین 94/0 تا 99/0 بدست آمد. بر اساس نتایج این تحقیق، استفاده از الکترود صفحه ای و جریان متناوب به منظور طراحی دستگاه تهیه نقشه هدایت الکتریکی مزرعه توصیه می شود.
واژه های کلیدی: هدایت الکتریکی، روش تماس مستقیم(ونر)، الکترود صفحه ای، الکترود میله ای
مقالات پژوهشی
تورج هنر؛ سوده پورحمزه
چکیده
چکیده
تاکنون مطالعات بسیاری در خصوص پرش هیدرولیکی در مقاطع واگرا صورت گرفته است اما در زمینه پرش هیدرولیکی در مقاطع همگرا به دلیل دشواری آزمایش ها تحقیقات اندکی صورت گرفته است. در تحقیق حاضر، خصوصیات پرش هیدرولیکی در حوضچه آرامش با دیواره همگرا بررسی گردید. هدف از انجام این تحقیق بررسی اعماق نسبی پرش هیدرولیکی، طول پرش و افت نسبی ...
بیشتر
چکیده
تاکنون مطالعات بسیاری در خصوص پرش هیدرولیکی در مقاطع واگرا صورت گرفته است اما در زمینه پرش هیدرولیکی در مقاطع همگرا به دلیل دشواری آزمایش ها تحقیقات اندکی صورت گرفته است. در تحقیق حاضر، خصوصیات پرش هیدرولیکی در حوضچه آرامش با دیواره همگرا بررسی گردید. هدف از انجام این تحقیق بررسی اعماق نسبی پرش هیدرولیکی، طول پرش و افت نسبی پرش هیدرولیکی در شرایط مختلف دیواره های جانبی می باشد. با توجه به نتایج حاصله از داده های اندازه گیری شده، در راستای اهداف تحقیق مشخص گردید که مقادیر اعماق نسبی پرش در یک حوضچه آرامش با دیواره همگرا نسبت به حالت کلاسیک حدود 56 درصد کاهش پیدا می کند. همچنین همگرایی دیواره، طول پرش را نیز نسبت به پرش کلاسیک حدود 51 درصدکاهش می دهد.
واژه های کلیدی: پرش هیدرولیکی، دیواره همگرا، طول پرش هیدرولیکی
مقالات پژوهشی
علی اعمی ازغدی؛ رضا خراسانی؛ مرضیه مکرم؛ عبدالامیر معزی
چکیده
چکیده
امروزه تکنیک فازی برای تهیه نقشه ها در علوم مختلف بطور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه نقش موثر حاصلخیزی خاک در کشاورزی پیشرفته، تهیه نقشه حاصلخیزی خاک جهت برنامه ریزی بهتر برای استفاده از کودهای شیمیایی ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه سعی بر آن است تا با تهیه نقشه حاصلخیزی خاک از نظر مواد آلی، فسفر و پتاسیم جهت کشت ...
بیشتر
چکیده
امروزه تکنیک فازی برای تهیه نقشه ها در علوم مختلف بطور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه نقش موثر حاصلخیزی خاک در کشاورزی پیشرفته، تهیه نقشه حاصلخیزی خاک جهت برنامه ریزی بهتر برای استفاده از کودهای شیمیایی ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه سعی بر آن است تا با تهیه نقشه حاصلخیزی خاک از نظر مواد آلی، فسفر و پتاسیم جهت کشت گندم در دشت شاوور استان خوزستان وضعیت منطقه را از نظر حاصلخیزی ارزیابی کرد. نقشه حاصلخیزی خاک با استفاده از منطق فازی5 و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP6 در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی7 تهیه گردید. داده هایی ورودی شامل مقادیر فسفر و پتاسیم قابل استفاده و مواد آلی از 282 نقاط مطالعاتی خاک بود. در ابتدا درون یابی این نقاط با استفاده از مدل IDW8 (وزن دهی عکس فاصله) در محیطGIS انجام شد. سپس برای هر یک از فاکتورهای مورد مطالعه یک تابع عضویت تعریف گردید. در نهایت برای دستیابی به نقشه نهایی حاصلخیزی خاک در منطقه مورد مطالعه، از تکنیک AHP در نرم افزار Expert Choice با نرخ سازگاری 05/0 استفاده شد. نتایج نشان داد که 51، 26، 12 و 11 درصد از منطقه مورد مطالعه به ترتیب در گروه های خیلی ضعیف، ضعیف، متوسط و خوب از لحاظ حاصلخیزی جهت کشت گندم قرار گرفتند. در مجموع می توان گفت که تهیه نقشه حاصلخیزی بصورت تفکیکی می تواند گامی اولیه و موثر در مطالعات حاصلخیزی خاک و استفاده بهینه از کودها مطرح باشد.
واژه های کلیدی: سیستم اطلاعات جغرافیایی، منطق فازی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، حاصلخیزی خاک
مقالات پژوهشی
سید مرتضی سیدیان؛ محمود شفاعی بجستان
چکیده
چکیده
آبگیر جانبی سازه ای است که به منظور انحراف آب از رودخانه برای مصارف آبیاری، ذخیره و اهداف صنعتی و غیره احداث می‌گردد. بخش عمده‌ای از آبگیرهای جانبی منشعب از کانال‌های با دیواره جانبی مایل می‌باشند که تاکنون کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته است. از آنجا که میزان جریان و رسوب ورودی به آبگیرهای جانبی به الگوی جریان در محل دهانه ...
بیشتر
چکیده
آبگیر جانبی سازه ای است که به منظور انحراف آب از رودخانه برای مصارف آبیاری، ذخیره و اهداف صنعتی و غیره احداث می‌گردد. بخش عمده‌ای از آبگیرهای جانبی منشعب از کانال‌های با دیواره جانبی مایل می‌باشند که تاکنون کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته است. از آنجا که میزان جریان و رسوب ورودی به آبگیرهای جانبی به الگوی جریان در محل دهانه آبگیر بستگی داشته و شیب دیواره کانال اصلی می‌تواند باعث تغییر این الگو و در نتیجه رسوب ورودی شود، این مطالعه انجام شده است. در این مطالعه آزمایشهایی با دیواره قائم و دیواره با زاویه 45 درجه انجام گردید. در تمام آزمایشها رسوب ورودی به صورت معلق و با غلظت ثابت تزریق گردید. در هر آزمایش نیمرخ سطح آب، دبی کانال اصلی و فرعی، سرعت جریان در دهانه آبگیر و رسوب ورودی به آبگیر اندازه‌گیری گردید. با توجه به آنالیز ابعادی نسبتهای بدون بعد استخراج و مقادیر آنها با توجه به دادهها محاسبه شد. نتایج نشان داد تغییر شیب دیواره کانال اصلی باعث اصلاح الگوی جریان میشود بهطوریکه رسوب ورودی به آبگیر کاهش می یابد. همچنین نتایج نشان داد که در عدد فرود حدود 37/0، میزان رسوب معلق ورودی به آبگیر حداقل می گردد. در جریان های با عمق کم به دلیل اثر زبری بستر بر قدرت جریان گردابی، میزان رسوب معلق ورودی به آبگیر در مقایسه با اعماق بیشتر، کاهش می یابد.
واژه های کلیدی: آبگیرجانبی، رسوب معلق، دیواره مایل، نسبت آبگیری
مقالات پژوهشی
محسن نصرآبادی؛ محمد حسین امید؛ جواد فرهودی
چکیده
چکیده
در تحقیق حاضر، تأثیر غلظت بار رسوبی معلق بر مشخصات جهش هیدرولیکی مستغرق شامل نسبت استغراق، طول جریان غلطان، عمق استغراق روی دریچه، افت انرژی، توزیع سرعت و همچنین توزیع غلظت مورد بررسی قرار گرفته است. از یک فلوم آزمایشگاهی با عرض 2/0 ، ارتفاع 3/0 و طول 7 متر جهت انجام آزمایش ها استفاده گردید. برای ایجاد جریان رسوبی از ذرات با قطر ...
بیشتر
چکیده
در تحقیق حاضر، تأثیر غلظت بار رسوبی معلق بر مشخصات جهش هیدرولیکی مستغرق شامل نسبت استغراق، طول جریان غلطان، عمق استغراق روی دریچه، افت انرژی، توزیع سرعت و همچنین توزیع غلظت مورد بررسی قرار گرفته است. از یک فلوم آزمایشگاهی با عرض 2/0 ، ارتفاع 3/0 و طول 7 متر جهت انجام آزمایش ها استفاده گردید. برای ایجاد جریان رسوبی از ذرات با قطر متوسط 03/0 و 15/0 میلی متر و وزن مخصوص 6/2 در محدوده ی غلظت های 425/0 تا 15/16 درصد استفاده گردید. محدوده ی اعداد فرود در آزمایشات این تحقیق بین 93/1 تا 96/4 می باشد. نتایج آزمایشگاهی در محدوده ی این تحقیق نشان می دهد که با افزایش غلظت رسوبات معلق طول جریان غلطان کاهش یافته و عمق استغراق روی دریچه و افت انرژی جهش تغییر نمی کنند. حضور رسوبات معلق باعث افزایش اندازه حرکت بین ذرات آب و رسوب شده و باعث کاهش تلاطم در جریان شده و در نتیجه از سرعت جریان می کاهند. همچنین تلاطم ایجاد شده باعث می شود تا توزیع غلظت در انتهای جهش تقریباً عمودی باشد.
واژه های کلیدی: جهش هیدرولیکی مستغرق، غلظت بار رسوبی معلق، طول جریان غلطان، توزیع سرعت
مقالات پژوهشی
هادی دهقان؛ امین علیزاده؛ سید ابوالقاسم حقایقی مقدم؛ حسین انصاری
چکیده
چکیده
استفاده از مدل‌های ریاضی برای مدیریت آبیاری در مزارع تأثیر بسزایی در افزایش محصول و راندمان آبیاری دارد. در این مطالعه نتایج شبیه سازی رطوبت توسط مدل SWAP با مقادیر رطوبت اندازه گیری شده در پروفیل خاک مزرعه مقایسه شد. برای پیش‌بینی رطوبت از داده‌های اندازه‌گیری شده در سه مزرعه گندم دشت نیشابور استفاده شد. نتایج تطابق مناسب ...
بیشتر
چکیده
استفاده از مدل‌های ریاضی برای مدیریت آبیاری در مزارع تأثیر بسزایی در افزایش محصول و راندمان آبیاری دارد. در این مطالعه نتایج شبیه سازی رطوبت توسط مدل SWAP با مقادیر رطوبت اندازه گیری شده در پروفیل خاک مزرعه مقایسه شد. برای پیش‌بینی رطوبت از داده‌های اندازه‌گیری شده در سه مزرعه گندم دشت نیشابور استفاده شد. نتایج تطابق مناسب مقادیر رطوبت شبیه سازی شده با مقادیر رطوبت اندازه گیری شده را نشان داد. مقدار ضریب R2در مزرعه فاروب رومان 611/0، مزرعه حاجی آباد 648/0 و مزرعه سلیمانی 679/0 به دست آمد. مقدار خطای مطلق مدل بین 5/1 تا 9/2 درصد و مقدار مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE) بین 9/1 تا 4 درصد بود. براساس شاخص‌های آماری ارائه شده ، مدل SWAP توانسته است رطوبت را در نیمرخ خاک در اعماق و زمانهای مختلف به خوبی شبیه‌سازی کند. بنابراین از مدل SWAP می توان با دقت نسبتاً مناسبی در دشت نیشابور برای مدیریت آبیاری استفاده کرد.
واژههای کلیدی: شبیه‌سازی رطوبت، مدیریت آبیاری، پارامترهای هیدرولیکی خاک، دشت نیشابور، SWAP
مقالات پژوهشی
احمد نظامی؛ جواد رضایی؛ بهداد علیزاده
چکیده
چکیده
میزان تحمل علف های چمنی به تنش سرما، یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده کشت آنها در مناطق معتدله می باشد و جهت کشت موفق آنها استفاده از ارقام متحمل به سرما ضروری است. به منظور بررسی میزان تحمل علف های چمنی به تنش یخ زدگی، این مطالعه در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام ...
بیشتر
چکیده
میزان تحمل علف های چمنی به تنش سرما، یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده کشت آنها در مناطق معتدله می باشد و جهت کشت موفق آنها استفاده از ارقام متحمل به سرما ضروری است. به منظور بررسی میزان تحمل علف های چمنی به تنش یخ زدگی، این مطالعه در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل 6 نوع علف چمنی و 14 دمای یخ زدگی بودند. جهت ارزیابی میزان تحمل علف های چمنی به تنش سرما از آزمون نشت الکترولیت های برگ و طوقه و تعیین دمای 50 درصد کشندگی استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که با کاهش دمای یخ زدگی، نشت الکترولیت ها از سلولهای برگ و طوقه بطور معنی داری افزایش یافت و بین علف های چمنی از این نظر اختلاف معنی دار وجود داشت. تاثیر دماهای یخ زدگی بر نشت الکترولیت ها از سلولهای برگ نسبت به طوقه بیشتر بود به طوریکه حداکثر میزان نشت الکترولیت ها از سلول های برگ در دمای 5/16- درجه سانتیگراد و به میزان 90 درصد مشاهده شد، در حالیکه حداکثر نشت از سلول های طوقه در دمای 18- درجه سانتیگراد، حدود 76 درصد بود. بر اساس دمای50 درصدکشندگی برگ، علف چمنی برموداگراس و محلات حساس ترین و علف های چمنی استارلت و اکوتیپ یارند متحمل ترین چمن های مورد مطالعه بودند. علف های چمنی مورد مطالعه از نظر میزان و همچنین شاخص LT50 نشت الکترولیت ها از سلول های طوقه، اختلاف معنی دار داشتند. بر این اساس علف های چمنی محلات و استارلت به ترتیب بیشترین و کمترین میزان نشت و یارند و محلات به ترتیب بیشترین و کمترین LT50 نشت از طوقه را داشتند.
واژه های کلیدی: علف چمنی، تنش یخ زدگی، نشت الکترولیت ها، LT50
مقالات پژوهشی
حجت امامی؛ امیر لکزیان؛ مهدی مهاجرپور
چکیده
چکیده
تعاریف مختلفی برای کیفیت خاک ارائه شده است و ویژگی های مختلف خاک به عنوان شاخص های کیفیت خاک توسط محققین مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اینکه تحقیقات انجام شده در زمینه رابطه بین شیب منحنی رطوبتی در نقطه عطف آن (شاخص S) با پارامترهای فیزیکی خاک بسیار اندک است، این تحقیق به منظور بررسی رابطه بین شاخص S و سایر شاخص های ...
بیشتر
چکیده
تعاریف مختلفی برای کیفیت خاک ارائه شده است و ویژگی های مختلف خاک به عنوان شاخص های کیفیت خاک توسط محققین مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اینکه تحقیقات انجام شده در زمینه رابطه بین شیب منحنی رطوبتی در نقطه عطف آن (شاخص S) با پارامترهای فیزیکی خاک بسیار اندک است، این تحقیق به منظور بررسی رابطه بین شاخص S و سایر شاخص های کیفیت فیزیکی خاک انجام شد. بدین منظور 35 نمونه خاک جمع آوری و بعضی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آنها اندازه گیری شد. همچنین مقادیر رطوبت آنها در مکش های 0 ، 5/1، 5/2، 5/5، 10، 20، 30، 50، 100، 200، 300، 500 و kpa 1000 اندازه‌گیری شد، و با استفاده از نرمافزار RETC پارامترهای معادله وانگناختن (1980) تعیین و شیب منحنی رطوبتی در نقطه عطف تعین و به عنوان شاخص کیفیت فیزیکی خاک (S) در نظر گرفته شد. سپس با استفاده از نرمافزار SPSS رابطه بین این شاخص و ویژگی های فیزیکی خاک تعیین شد. با توجه به مقدار شاخص S و مقاومت فروروی (PR)، کیفیت فیزیکی خاک های مورد مطالعه مناسب است. همچنین همبستگی معنیداری بین شاخص S با میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD)، درصد رس، نسبت جذب سدیم (SAR)، درصد ماده آلی، قابلیت هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک، محدوده حداقل دامنه آب (LLWR)، آب قابل استفاده گیاه (AWC) و مقاومت فروروی (PR) خاک وجود داشت (p
مقالات پژوهشی
محمد موسوی بایگی؛ بتول اشرف
چکیده
چکیده
بارش های شدید در زمان های غیرمتعارف، همواره یکی از عوامل مهم ایجاد خسارات فراوان در مناطق مختلف جغرافیایی است. در این تحقیق، سه بارش رخ داده در تابستان 1388 در مشهد و روزهای قبل از این بارندگی ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی نمودارهای نحوه تغییرات پارامترهای هواشناسی در هر شش روز مورد مطالعه، نشان دهنده کاهش دما و فشار هوا ...
بیشتر
چکیده
بارش های شدید در زمان های غیرمتعارف، همواره یکی از عوامل مهم ایجاد خسارات فراوان در مناطق مختلف جغرافیایی است. در این تحقیق، سه بارش رخ داده در تابستان 1388 در مشهد و روزهای قبل از این بارندگی ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی نمودارهای نحوه تغییرات پارامترهای هواشناسی در هر شش روز مورد مطالعه، نشان دهنده کاهش دما و فشار هوا و همچنین افزایش رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم در روزهای وقوع بارش در مقایسه با روزهای قبل از آن است. نتایج حاصل از تحلیل فیزیکی جو با استفاده از نمودارهای تفی گرام، حاکی از وجود ابرهای ضخیم با محتوی آب قابل توجه در آسمان منطقه در روزهای رخداد بارش می باشد. همچنین موقعیت تراز LCL و FCL، اختلاف ارتفاع قله ابر با سطح FCL و مقادیر شاخص های دینامیکی CAPE ، SHOW و KINX نیز بیانگر انرژی پتانسیل قابل توجه توده هوای صعود کننده و شرایط مساعد برای ناپایداری شدید هوا است. به عنوان مثال مقادیر شاخص های دینامیکی مذکور در روز بارش سیل آسا (24 شهریور) به ترتیب برابر 4/953، 67/4- و 30/35 به دست آمده است که هر سه معرف ناپایداری شدید هوا در این روز می باشند. بررسی نقشه های هم فشار سطح زمین نشانگر تقابل دو سامانه کم فشار و پرفشار در شرق کشور است. همچنین نقشه های هم فشار 850 هکتوپاسکال نیز مبین همرفت هوای گرم از نواحی جنوبی به سمت شمال شرق کشور است که منطبق با الگوهای فشاری سطح زمین می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که گسترش سامانه پرفشار سیبری طی فصل گرم سال، همزمان با همرفت هوای گرم و مرطوب جنوبی باعث ایجاد ناپایداری شدید هوا به طور غیر منتظره شده و این مطلب نیز مؤید تحلیل فیزیکی نمایه قائم جو می باشد.
واژه های کلیدی : نمایه قائم، بارندگی تابستانه، همرفت هوای گرم، سامانه های فشاری، شاخص های فیزیکی و دینامیکی جو
