نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
2 دانشگاه آزاد اسلامی تهران
3 پژوهشکده هواشناسی و علوم جو تهران
چکیده
چکیده
با توجه به اینکه سطح زیر کشت غالب محصولات دیم در استان آذربایجان شرقی اختصاص به گندم دارد لذا پهنه‌بندی اقلیمی کشت گندم دیم در این استان هدف این تحقیق قرار گرفت. برای این منظور از آمار بلند مدت 39 ایستگاه هواشناسی داخل استان و 7 ایستگاه سینوپتیک خارج از استان جهت هم پوشانی بهتر استفاده شد. در این تحقیق با توجه به تاریخ آغاز بارش‌های پاییزی برای هر منطقه از استان تاریخ کاشتی پیشنهاد شد و با توجه به آن، مراحل مختلف رشد گندم دیم تعیین شد. سپس از عنصر بارش، نقشه‌های هم‌ارزش اقلیمی بارش سالانه، بارش در دوره جوانه زنی، بارش دردوره گل دهی و بارش دوره پر شدن دانه استخراج گردید. هم چنین با توجه به عنصر دما نیز نقشه‌های هم‌ارزش اقلیمی دمای مناسب جوانه زنی، تنش‌های دمایی در طول دوره گل دهی و پر شدن دانه در سطح استان تهیه شد. در نهایت با تلفیق این نقشه‌ها در محیط GIS نقشه پهنه بندی اقلیمی کشت گندم دیم استخراج گردید که از این نقشه مناطقی که به هیچ عنوان قابلیت کشت نداشتند، حذف شدند. نقشه نهایی شامل 4 پهنه بسیار مناسب، مناسب، متوسط و ضعیف ترسیم شد. این نقشه نشان داد که عمده مناطق بسیار مناسب کشت گندم دیم در شمال استان قراردارند و این مناطق از لحاظ اقلیمی جهت کشت دیم گندم مناسبند. البته بعضی از مناطق حفاظت شده که پناهگاه حیات وحش است وهم چنین مناطق جنگلی استان در این قسمت قرار دارند. هم چنین بیشتر مناطق در شمال و جنوب استان جهت کشت دیم گندم از لحاظ عامل اقلیم در حد مناسب طبقه بندی شدند و بیشترین مرکز تجمع مناطق متوسط و ضعیف به صورت نواری از شرق به غرب استان کشیده شده است.
واژه‌های کلیدی: پهنه بندی اقلیمی، گندم دیم، آذربایجان شرقی
عنوان مقاله [English]
The climatic zoning of dryland wheat in Eastern Azerbaijan
نویسندگان [English]
- Gh.A. Kamali 1
- A. Sedghiani 2
- A. Sedaghat kerdar 3
1 Tehran
2 Tehran
3 Tehran
چکیده [English]
Abstract
Since the majority of dryland farming area in eastern Azerbaijan is devoted to wheat production, therefore, climate zoning of dryland wheat was set as the goal of this research. For this reason long term climatic data of 39 meteorological stations inside the province and 7 synoptic stations out of the province were used. The most proper planting date was suggested based on the commencement of rainy season in each part of the province, and the different growth stages of dryland wheat were determined. Using the precipitation data, the climatic isohyetal maps of the following were derived: annual rain, rain during germination, rain during flowering, and rain during seed filling stage. In addition, using temperature data the climatic isothermal maps for germination, thermal stress during flowering and seed filling stages were developed for the province. Finally, these maps were compiled in GIS and afterward the climatic zoning of dryland wheat was derived. The areas with no potential of wheat dryland farming were omitted. The final map showed the most appropriate, appropriate, medium, and poor climatic zoning. The zoning in the map indicated that areas in the north part of the province had the most appropriate climatic conditions for dryland farming. The concentration of medium to poor climatic zoning was located in a strip which was stretched from east to west part of the province.
Key words: Climatic Potentila, Rain – fedeheat, East Azarbaijan
)
ارسال نظر در مورد این مقاله