بررسی مقادیر برگاب در آبیاری بارانی در دو گیاه سویا و گندم بهاره

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• مهدی مهاجرپور ¹
• امین علیزاده ¹
• محمد موسوی بایگی ²

¹ دانشگاه فردوسی مشهد

² استاد هواشناسی کشاورزی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.39493

چکیده

برگاب از جمله پارامترهای مهم و تأثیرگذار بر میزان تبخیر-تعرق و نیز روابط هیدرولوژیک می باشد، که در بسیاری از موارد از آن صرف نظر می‌شود. به منظور بررسی چگونگی اثر گذاری دو پارامتر شاخص سطح برگ و ضریب استهلاک نور بر میزان برگاب در این بررسی دو گیاه گندم و سویا تحت شرایط یکسان با آبیاری بارانی در لایسیمترهای تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در بهار و تابستان 1391 کشت گردید و مقدار برگاب از روش بیلان آبی اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده حاکی از رابطه ی میان میزان برگاب و شاخص سطح برگ و ضریب استهلاک نور بود، به نحوی که با افزایش شاخص سطح برگ، برگاب به طور معنی داری افزایش یافت (با شیب 15/0) و بیشترین مقدار آن در سویا به مقدار2/1 سانتی متر در شاخص سطح برگ 19/6 و برای گندم حداکثر به 1/1 سانتی‌متر در شاخص سطح برگ 58/4 بدست آمد. همچنین با کاهش ضریب استهلاک نور، برگاب با شیب 023/1 کاهش یافت. نتایج نشان داد که در سطوح برگ یکسان (2/3) مقادیر برگاب گیاه گندم بیشتر از سویا بود، این مقدار برای گندم و سویا به ترتیب 74/0 و50/0 سانتیمتر اندازه گیری شد. در حالی که در ضریب استهلاک نور یکسان مقدار برگاب در هر دو گیاه برابر بود.

کلیدواژه‌ها

• برگاب، شاخص سطح برگ
• ضریب استهلاک نور

20.1001.1.20084757.1393.28.3.2.2

عنوان مقاله [English]

The Investigation The Amount of Interception in Sprinkler Irrigationin Wheat and Soybean

نویسندگان [English]

• M. Mohajerpour ¹
• A. Alizadeh ¹
• Mohammad Mousavi baygi ²

¹ Ferdowsi University of Mashhad

² Professor Agro meteorology, Department of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Interception is one of the important and effective parameters on ET and hydrological relation, which is ignored in many situations. In order to investigate the effectiveness of LAI and extinction coefficient on amount of interception, in this study wheat and soybean were cultivated in thelysimeters of agricultural school of Fredowsi Uni. of Mashhad, in Spring and Summer 2012 in the same treatments. The results showed that there is relationship between interception and LAI and extinction coefficient. By increasing LAI, interception increased significantly (slope 0.15). The maximum amount of interception was 1.19 cm in soybean by 6.19 LAI and in wheat cultivars was 1.1cm in 4.58LAI. Also by decreasing the extinction coefficient, interception increased by the rate of 1.023. Results showed that in the same LAI (3.2), wheat interception was more than soybean, 0.74 and 0.5 respectively. While in the same extinction coefficient interceptions was the same in two crops. Standardization the amount of interception by LAI, showed that the effect of the crop on interception is still remained, while by standardize the interception by extinction coefficient, the influence of crop on standard interception removed. The obtained result showed that the type of crop has a significant effect on interception, which can be shown by extinction coefficient.

کلیدواژه‌ها [English]

• Interception, LAI
• Extinction Coefficient

مراجع

1- ابراهیمی م.، پوریوسف م.، راستگو م. و صبا. 1389. تاثیر تاریخ کاشت، تراکم بوته و علفهای هرز بر شاخص‌های رشدی سویا. نشریه علوم و صنایع کشاورزی، جلد 26 شماره 2، صفحات 190-178

2- امین پناه ه.، سروش زاده ع.، زند الف. و مومنی ع. 1388. بررسی ضریب استهلاک تابش و ساختار کانوپی ارقام رقیب و غیررقیب برنج در رقابت با علف هرز سوروف. تولید گیاهان زراعی، جلد سوم شماره سوم: 84-69

3- خدارحمی م. و وزان س. 1390. بررسی روند تغییرات صفات مورفولوژیکی در گندم با استفاده از ارقام معرفی شده در طول شش دهه گذشته در ایران. مجله زراعت و اصلاح نباتات، جلد 6 شماره 1: 41-29

4- دلویی ح.، نصیری محلاتی م.، نورمحمدی و رحیمیمان مشهدی. مدل سازی جذب و توزیع نور در کانوپی مخلوط یولاف وحشی و شلمی با گندم. مجله علوم زراعی ایران، جلد 5، شماره 2: 145-134

5- رامیار ح. و حجم نژاد. 1389. ارزیابی اثر تداخلی جو ناخواسته روی شاخص‌های رشد چند رقم گندم. نشریه پژوهشهای زراعی ایران. جلد هشتم شماره 1 : 81-75

6- علیزاده ی.، کوچکی ع. و نصیری محلاتی م. 1389. بررسی جذب و کارایی مصرف نور در کشت لوبیا و ریحان رویشی. نشریه بوم شناسی کشاورزی، جلد 2، شماره 1 :94-85

7- علیمددی الف.، جهانسوز م. احمدی ع.، افشاری ع.، رستم ز.م. 1384. ارزیابی کارآیی مصرف نور، ضریب استهلاک تابشی و دریافت تابش در ارقام مختلف لوبیا چشم بلبلی، ماش، لوبیا قرمز در کشت دوم. زراعت و باغبانی شماره 71: 134-120

8- مداح یزدی و.، سلطانی.، کامکار ب. و زینلی الف. 1387. فیزیولوژی مقایسه گندم و نخود: شاخص سطح برگ، دریافت و استفاده از تشعشع و توزیع ماده خشک برگها. علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد (4)15: 71-58

9- موسوی م.، فیضیان م. و احمدی ع. 1389. پاسخ تاج پوششی گیاهی، کلروفیل برگ و عملکرد گندم به روشهای مختلف عرضه کود نیتروژن. نشریه پژوهشهای زراعی ایران. جلد 8، شماره 1: 60-49

10- میرآخوری م.، اکبرنژاد ه.، ناظری ه.، مرادی ف. و نصری م. 1389. بررسی تاثیر محلول پاشش متانول بر راندمان مصرف تشعشع، تشعشع فعال جذب شده تجمعی، ضریب استهلاک تابشی و شاخص سطح برگ در سویا. مجله پژوهشهای به زراعی، جلد 2 شماره 1 : 12-1

11- Ataroff M. and Naranjo M. 2009. Interception of water by pastures of pennisetumclandestinumHochst. Exchior, and MelinisminutifloraBeauv. Agricultural and forest Meteorology. 149:1616-1620.

12- De Groen M.M. 2002. Modelling interception and transpiration at monthly time steps; introducing daily variability through Markov chains. PhD thesis, IHE-Delft. SwetsandZeitlinger, Lisse, The Netherlands.

13- Dijik V. and Bruijnzeel L.A. 2001. Modelling rainfall interception by regeration of variable density using and adapted analytical model. Part1. Hydrology. 247:230-238.

14- Eriksson M., Halldin E. and Seibert J. 1997. New approach to measurement of interception. Hydrol, 15:102-111.

15- Gutezeit, B. 2006. Storage of intercepted water or vegetable plants measured by Gama Scaning Technique. Europ. J. Hont. Sci. 71:30-35.

16- Hagyo A., Rajkal K. and Nagy Z. 2006. Effect of forest and grassland vegetation on soil hydrology in MatraMts (Hungary). Biologia, Bratislava 61(Supl. 19): S261–S265.

17- Hubert H. and Savenije G. 2004. The importance of interception and why we should delete the term evapotranspiration from our vocabulary. Hydrol, process. 18:1507-1511.

18- Jakson N.A. 2000. Measured and Modelled rainfall interception loss from an agroforestly system in Kenya. Agricultural and forest Meteorology 100:323-336.

19- Kang Y., Wang Q. and Liu H. 2005. Winter wheat canopy interception and influence factors under sprinkler irrigation. Agricultural water management. 74:189-199.

20- Keim R.F., Skaugset A. and Weiler M. Strorage of water on vegetation under simulated rainfall of varying intensity. Advance in water Resoures. 29: 974-989.

21- Klassen W. 2001. Evaporation from rain-wetted forest in relation to canopy wetness, canopy cover, and net radiation. Water Resources Research 37(12): 3227–3236.

22- Kozak A., Lajpat R., Timathy R. and Liwang M. 2007. Modeling crop canopy and residue rainfall interception effects on soil hydrological components for semi-arid agriculture. Hydrol, Process. 21:229-241.

23- Kumar A., Pandey V., Shekh A.M., and Umar M. 2008. Growth and yield response of soybean(Glycine max L.) in relation to temperature, photoperiod and sunshine duration at Anand, Gujarat, India. American-Eurasian J. Agron.,1 (2): 45-50.

24- Leuwing R., Condon A., Dunin F., Zegelin S. and Denmead O. 1994. Rainfall interception and evaporation fromsoil below a wheat canopy. Agriculture and forest meteorology. 67:221-228.

25- Liu H.J., Kang Y., and Liu S.P. 2002. Review of the field microclimate change and its effect on crop growth under sprinkler irrigation condition. Agric. Res. Arid Areas 20 (3), 54–59.

26- Merta M., Seilder C. and Fjodorowa T. 2006. Estimation of evaporation components in agricultural crops. Biologia, Bratislara, 19:280-288.

27- Vink R. and Zolo H. 2010. Rainfall interception experiments and interception mapping remote sensing. Master thesis. Department of Physical Geography.