غربال ارقام مختلف گندم بهاره از لحاظ تحمل به کمبود روی با استفاده از شاخص‌های مختلف تنش

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• امیرحسین خوش گفتارمنش ¹
• الهام السادات رضی زاده ²
• حمید رضا عشقی زاده ¹
• غلامرضا ثواقبی ²
• آزاده صدرارحامی ³
• داوود افیونی ⁴

¹ دانشگاه صنعتی اصفهان

² دانشگاه تهران

³ دانشگاه پیام نور اصفهان

⁴ اصفهان

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.9373

چکیده

چکیده
این پژوهش برای ارزیابی تحمل به کمبود روی 30 رقم گندم بهاره در مزرعه تحقیقاتی رودشت اصفهان به صورت آرایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی را دو سطح روی (بدون مصرف کود و مصرف 80 کیلوگرم سولفات روی در زمان کاشت) و عامل فرعی را ارقام گندم تشکیل دادند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس و نیز همبستگی شاخص‌های تحمل و حساسیت به کمبود روی و عملکرد دانه، شاخص‌های متوسط تولید، میانگین هندسی تولید و تحمل به تنش، مناسب‌ترین شاخص‌ها برای شناسایی و معرفی ارقام متحمل به کمبود روی بودند. همبستگی هر سه شاخص با عملکرد دانه در هر دو شرایط کمبود و کوددهی روی، مثبت و در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. با شاخص تحمل به تنش، ارقام مورد مطالعه بر اساس پاسخ به کوددهی و پتانسیل عملکرد به گروه‌های مختلف دسته‌بندی شدند. بر اساس هر سه شاخص، رقم قدس متحمل‌ترین و رقم فلات حساس‌ترین رقم به کمبود روی بود.

واژه های کلیدی: شاخص تنش، گندم، کارآیی روی، تحمل

20.1001.1.20084757.1390.25.2.9.6

عنوان مقاله [English]

Screening Tolerance of Different Spring Wheat Genotypes to Zinc Deficiency with Using Different Stress Indices

نویسندگان [English]

• A.H. Khoshgoftar Manesh ¹
• E.S. Razizadeh ²
• H.R. Eshghizadeh ¹
• Gh.R. Savaghebi ²
• A. Sadrearhami ³
• D. Afuni ⁴

¹ Department of Soil Science, College of Agriculture, Isfahan University of Technology

² Department of Soil Science, College of Agriculture, Tehran University, Karaj

³ Department of Agriculture, Payamenoor University, Isfahan

⁴ Research and Instruction Center of Agriculture, Isfahan

چکیده [English]

Abstract
This study was conducted at Rudasht Research Farm in Isfahan to evaluate tolerance to zinc (Zn) deficiency of 30 spring wheat genotypes, using split plots in a randomized complete blocks design with triplications. Main plot consisted of two Zn levels (Zero and 80 kg Zn ha-1 applied as zinc sulfate at planting). The results of ANOVA as well as correlations between tolerance and susceptibility indices to Zn deficiency stress and grain yield indicated that MP, GMP and STI were the most suitable indices for identifying and selecting Zn-deficiency tolerant wheat genotypes. Both at with and without added Zn treatments, grain yield had significant positive correlation with MP, GMP and STI. The STI could separate the studied wheat genotypes in different groups based on both their response to fertilization and grain yield potential. Therefore, the STI was the best index to identify Zn deficiency tolerant genotypes. Based on three indices, Ghods and Falat genotypes were the most tolerant and sensitive genotypes to Zn deficiency, respectively.

Keywords: Stress indicator, Wheat, Zinc efficiency, Tolerance