دوماه نامه

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

چکیده

بیابان زایی و تخریب اراضی در مناطق خشک، نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب، یک مشکل زیست محیطی جهانی است. بنابراین ارزیابی درست از وضعیت و روند بیابان زایی ابزاری برای گسترش اقدامات در جهت جلوگیری و از بین بردن این مشکل خواهد بود. منطقه مورد مطالعه در استان بوشهر و در محدوده شهرستان دیر قرار گرفته است. در این پژوهش به منظور بررسی تخریب اراضی با توجه به شرایط محلی منطقه مطالعاتی دو معیار فرسایش بادی و اقلیم به عنوان معیار های اصلی موثر در بیابان زایی انتخاب شدند و ارزیابی وضعیت بیابان زایی منطقه بر اساس این دو معیار، و وزن دهی شاخص ها بر طبق مدل بیابان زایی IMDPA صورت گرفت. بعد از جداسازی واحد کاری (رخساره های ژئومورفولوژی)، ارزش عددی هر شاخص برای هر واحدکاری تعیین شد و یک لایه اطلاعاتی برای هر شاخص تهیه، و لایه مربوط به هر معیار با محاسبه میانگین هندسی امتیاز شاخص های آن مشخص گردید. سپس با تلفیق و تعیین میانگین هندسی معیار ها نقشه شدت بیابان زایی منطقه به دست آمد. نتایج نشان داد که 74/31 درصد از مساحت منطقه در کلاس متوسط، 62/62 درصد کلاس شدید و 65/4 درصد در کلاس بسیارشدید بیابان زایی قرار داشتند. واحدهای کاری6 و 8 با بیشترین ارزش کمی، در اولویت اول تخریب و واحدهای کاری 9، 13، 12، 10، 14، 15، 2، 7، 4، 3، 1، 11و5 به ترتیب با دارا بودن کمترین ارزش کمی در اولویت کمتری قرار گرفتند. در بین شاخص های مورد بررسی، دو شاخص خشکی و شاخص درصد تراکم پوشش غیر زنده مهمترین عواملی بودند که سبب فرآیند بیابان زایی در این منطقه شده اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Spatial Prioritization of Land Degradation Using IMDPA Model with Emphasis on Wind Erosion and Climate (Case Study: Bordekhun Region of Boushehr)

نویسندگان [English]

  • F. Bahreini
  • A. Pahlavanravi
  • A. Moghaddamnia
  • Gh. Rahi

چکیده [English]

Desertification and land degradation in arid, semi-arid and sub-humid dry regions, are a global environmental problem. Therefore, accurate assessment of desertification trend will be useful to prevent and eradicate these problems. The study area is located in Daiyer city of Boushehr province. In this study, in order to assess land degradation according to local conditions of the study area, two factors of wind erosion and climate were selected as the main factors affecting desertification. Assessment of desertification status in the study area was conducted on basis of these two factors and weighting indices according to the IMDPA model. After separating work units (Geomorphologic facies), numerical value of each index was determined for each work unit, a data layer for each index was prepared and the layer related to each factor was specified by calculating the geometric mean of its indices score. Then, desertification intensity map was created by combination and determination of geometric mean of factors. The results indicated that 31.74% of the studied area falls within the medium class, 62.62% in the severe class and 4.65% in very severe desertification intensity class. Work units 6 and 8 with maximum quantitative values were placed in first priority of degradation. The work units 9, 13, 12, 10, 14, 15, 2, 7, 4, 3, 1, 11 and 5 with minimum quantitative values had lower priorities, respectively. Among the studied indices, two indices of dryness and non- living cover density percentage were the most important factors causing the desertification in this region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Desertification Land degradation
  • Wind erosion
  • climate
  • IMDPA
CAPTCHA Image