نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه شهید باهنر کرمان
2 دانشگاه ولی عصر رفسنجان
3 کرمان
چکیده
در سالهای اخیر، مطالعه مسایل آلودگی خاک در اطراف معادن و کارخانجات ذوب، توجه جدی متخصصان محیط زیست را به خود معطوف کرده است. در کشور ایران، با توجه به توسعه معادن، بررسی مسائل زیست محیطی امری ضروری به نظر میرسد. هدف اصلی این پژوهش، انجام مطالعات آماری و زمین‌آماری جهت ارزیابی و تهیه نقشه پراکنش عناصر آرسنیک و سلنیوم در خاک های اطراف معدن مس سرچشمه میباشد. جهت بررسی میزان تمرکز عناصر فلزی سنگین، مسیر نمونهبرداری در سه جهت متفاوت انتخاب شد. از منطقهای به مرکزیت دودکشهای کارخانه ذوب مجتمع مس سرچشمه به شعاع 6 کیلومتر، تعداد 120 نمونه خاک از خاک‌های سطحی حداکثر تا عمق 30 سانتیمتری از مناطق بکر جمع آوری شد و بعد از آنالیز به روش پلاسمای القایی- اسپکتروسکوپی جرمی (ICP- MS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در ابتدا، با توجه به توزیع دادهها، آنالیزهای آماری صورت گرفت. سپس از ابزار واریوگرام برای توجیه تغییرپذیری همه جهته استفاده شد و توسط روش تعیین اعتبار کریجینگ جک-نایف، پارامترهای مدل واریوگرام برازش داده شده، تعیین اعتبار شدند. با استفاده از تخمینگر کریجینگ معمولی مناطق آلوده به عنصر آرسنیک و سلنیوم مورد شناسایی قرار گرفت. با توجه به نقشههای ارائه شده، این نتیجه حاصل شد که احتمال تجمع عنصر آرسنیک در اطراف دودکشها بیش از سایر نقاط میباشد و جهت وزش باد غالب در این مجتمع به سمت رفسنجان میباشد. همچنین در مورد سلنیوم، نتایج نشان داد که بر عکس آرسنیک، جهت وزش باد تاثیری بر پراکنش آن نداشته و مقدار نشان داده شده به خصوصیت زمین‌شناسی منطقه مورد مطالعه مربوط می شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Distribution of As and Se Elements in the Soil of the Sarcheshmeh Copper Mine Area, Kerman
نویسندگان [English]
- M.R. Shayestehfar 1
- N. Shafiee 2
- H. Shirani 2
- A. Rezaei 1
- M.R. Kargar Dianati 3
1 Department of Mining Engineering, Energy and Environmental Engineering Research Center Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
2 Department of Soil Sciences, Vali Asr University of Rafsanjan, Rafsanjan, Iran
3 Sarcheshme Copper Mine, Kerman, Iran
چکیده [English]
In recent years, the study of soil contamination problems surrounding the mines and smelting plants has attracted the serious attention of the environmental experts. In Iran, due to the mining and mine development, the study of environmental problems seems to be obligatory. The main point of this research is the implications of the statistical and geostatistical studies to evaluate and prepare elemental dispersion map of the As and Se elements around the soil of the Sarcheshmeh copper mine area. To investigate the rate of concentration of heavy metals, the path of sampling selected in three different directions. From the area in which the chimneys of the smelting plant of the Sarcheshmeh copper factory is at the centre within a radius of 6 kms, which is collected for the number of 120 soil samples from the surface with the maximum of 30 centimeters depth from the entire area were collected from the original areas and were interpreted after the analysis by Inductively Coupled Plasma-Mass Spectrometry (ICP-MS). Initially, the necessary statistical parameters have been done with respect to the data distribution. Therefore, variogram used for the variation justification of all the directions and the parameters of variogram model was processed and estimated by kriging jack knife method. Eventually the contaminated As and Se areas were identified respectively with the help of normal kriging estimator. With the use of the produced maps, the perquisite conclusion was the possible concentration of As element around the chimneys which is more than the rest of the places and dominated wind blow direction, that is towards the Rafsanjan city. Also about the Se, the result exhibited that, unlike As, the wind direction has no effect on the dispersion of it and the transmittal rate is related to the geological characteristic of the study area.
کلیدواژه‌ها [English]
- Dispersion map
- Arsenic
- Selenium
- Environment
- Sarcheshmeh Copper Mine
)
ارسال نظر در مورد این مقاله