نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه فردوسی مشهد
2 گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم نخود ( 482ILC، جم و کرج)، آزمایشی در سال زراعی 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت بلوک با طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. که رژیم‌های آبیاری شامل، آبیاری کامل، آبیاری تکمیلی (یک نوبت آبیاری در یکی از مراحل فنولوژیک شاخه‌دهی، گل‌دهی، تشکیل غلاف و دانه بستن) و بدون آبیاری (دیم) به‌عنوان فاکتورهای اصلی و ارقام نخود به‌عنوان فاکتورهای فرعی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که سطوح مختلف آبیاری تکمیلی تأثیر معنی‌داری بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام نخود داشت. به‌طوری‌که در بین رژیم‌های آبیاری تکمیلی، تعداد غلاف در ساقه اصلی، تعداد غلاف در ساقه‌های فرعی، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در تک بوته، وزن 100 دانه و عملکرد دانه در شرایط آبیاری در مرحله گل‌دهی به‌طور معنی‌داری بیشتر از سایر رژیم‌های آبیاری بود. میانگین کلیه صفات به استثنای تعداد غلاف در ساقه اصلی و ساقه های فرعی در شرایط آبیاری کامل بیشتر از رژیم‌های آبیاری‌های تکمیلی بود. در بین ارقام، رقم 482ILC بیشترین و رقم کرج کمترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت را دارا بودند. عملکرد دانه بالاترین همبستگی را با سرعت (**81/0r=) و دوره موثر پر شدن دانه (**79/0r=) داشت. در بین اجزای عملکرد، وزن دانه بالاترین همبستگی را با عملکرد دانه ( **75/0 r= ) نشان داد. نتایج مطالعه نشان داد که در بین مراحل فنولوژی گیاه نخود، مرحله گل‌دهی حساس‌ترین مرحله به کمبود آب است و در شرایط محدودیت آب، با انجام آبیاری در این مرحله می‌توان عملکرد نخود را به‌صورت قابل توجهی افزایش داد. همچنین رقم482 ILC، در شرایط تنش خشکی و آبیاری تکمیلی نسبت به سایر ارقام واکنش بهتری نشان داد.
واژه‌های کلیدی: آبیاری تکمیلی، تنش خشکی، سرعت پر شدن دانه، صفات مورفولوژیک، عملکرد دانه، نخود
عنوان مقاله [English]
Responses of Yield and Yield Components of Chickpea Cultivars (Cicer arietinum L.) to Supplemental Irrigation in Different Phenology Stages
نویسندگان [English]
- E. Rezaeyan Zadeh 1
- M. Parsa 1
- A. Ganjali 1
- A. Nezami 2
1 Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad
2 Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
Abstract
In order to investigate the effects of different irrigation regimes on yield and yield components of three chickpea cultivars, an experiment was conducted during the 2007 growing season at Mashhad. Six irrigation regimes including I1= full irrigation, I2= irrigation at branching, I3= irrigation at flowering, I4= irrigation at pod formation, I5= irrigation at seed filling stage, and I6=dry farming without irrigation(main factors). Three kabuli chickpea cultivars ILC482,Jam, Karaj 12-60-31as (sub factors) in a split block experiment based on randomized block design with three replications. There were significant differencese between supplemental irrigation levels on yield and yield components of chickpea cultivars . The results showed that the supplemental irrigation at flowering had significant higher grain yield (1732 kg/ha), pod number in main and substems, grain number and weight in plant and 100 grain weight, compared to other irrigation regimes. All traits exclude of pod number in main and substems were higher in full irrigation than supplemental irrigation regimes. ILC482 and Karaj 12-60-31 cultivars had the highest and lowest grain and biological yields and harvest index respectively.Grain yield had significant positive correlation With Seed filling rate (r =0/081**)and effective seed filling period (r =0/79**). Grain weight had the highest significant positive correlation (r =0/75**) with grain yield. The results showed taht the flowering stage in chickpea cultivars is the most sensitive stage to drought stress and in deficit water condition supplemental irrigation in this stage may considerably increases yield of chickpea. In tolerance to drought stress and supplemental irrigation conditions ILC482 cultivar was better compared to other cultivars.
Keywords: Supplemental irrigation, Seed filling rate, Drought stress, Morphological characteristics Grain yield, Chickpea
)
ارسال نظر در مورد این مقاله