نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه تهران، کرج
چکیده
چکیده
در سیستم‌های زهکشی زیرزمینی گرچه نقش اصلی جذب و دفع زه‌آب از خاکرخ بر عهده لترال‌ها است، لیکن چنانچه جمعکنندهها از لوله‌های مشبک یا منقطع ساخته شده باشند، بخشی از زه‌آب مستقیماً از طریق جمعکنندهها تخلیه می‌شود. در طراحی زهکش‌های زیرزمینی، این بخش از تخلیه به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات لازم و دشوار بودن برآورد میزان آن معمولاً مورد توجه قرار نمی‌گیرد. در صورتی که میزان تخلیه زه‌آب توسط جمعکنندهها تعیین و ضریب زهکشی طرح نسبت به آن اصلاح گردد، زهکش‌های زیرزمینی می‌توانند با فواصل بیشتر و ظرفیت کمتر و در نتیجه اقتصادی‌تر طراحی شوند. این تحقیق با هدف تعیین میزان تخلیه جمعکنندهها و تعدیل ضریب زهکشی در شبکه زهکشی زیرزمینی واحد کشت و صنعت امیرکبیر (از واحدهای کشت و صنعت نیشکر خوزستان) به انجام رسیده است. در منطقه مورد مطالعه بافت خاکها بطور کلی متوسط تا سنگین و در بعضی از موارد بسیار سنگین میباشد. اندازه‌گیری سطح ایستابی، تخلیه لترال‌ها و جمعکنندهها در مزرعۀ ARC2-14 به مساحت 25 هکتار در اراضی تحقیقاتی مرکز تحقیقات نیشکر در واحد امیرکبیر که یکی از واحدهای هفتگانۀ طرح توسعه نیشکر میباشد در سال 1388 ثبت گردیده است. همچنین شعاع تأثیر جمعکنندهها و نیز وضعیت سطح ایستابی در حد فاصل زهکش‌های مزرعه نیز اندازه‌گیری و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از اندازه‌گیری‌ها نشان داد که به طور متوسط 8/2 لیتر در ثانیه یا 2 میلیمتر در روز زه‌آب مستقیماً از طریق جمعکنندهها جذب و تخلیه می‌شود. مقایسه تخلیه مستقیم جمعکنندهها با تخلیه کل سیستم نشان داد که بهطور متوسط 24 درصد از کل تخلیه شبکه زهکشی از طریق جمعکنندهها صورت می‌گیرد که در صورت اعمال آن بر ضریب زهکشی طرح، ضریب زهکشی به جای 24/8 میلیمتر در روز به رقم 24/6 میلیمتر در روز کاهش یافته، که این میزان باعث افزایش فواصل زهکش ها از 40 به 44 متر می‌شود. همچنین شعاع تأثیر جمعکنندهها 50 متر محاسبه شد.
واژه های کلیدی: تعدیل ضریب زهکشی، زهکش جمع‌کننده، جریان ماندگار
عنوان مقاله [English]
Effectiveness of Collector Drain on Drainage Coefficient(A Case Study: Amir-Kabir Agriculture and Industry Department, Khuzestan Province)
نویسندگان [English]
- M.R. Asgari
- A.M. Liaghat
- M. Parsinezhad
Department of Irrigation and Drainage, Faculty of Agriculture, Tehran University (Karaj)
چکیده [English]
Abstract
Although lateral drains play the main role in removal of excess water from soil profile in subsurface drainage systems, but it is assumed that perforated collectors can directly remove a part of drainwater from soils. This part of discharge in subsurface drains is not usually taken into consideration in drainage design criteria, due to lack required information and its difficult estimation. If the level of collectors’ drain discharge is determined, drainage coefficient for laterals can be adjusted depending. Consequently the distance between laterals is increased and economic value of drainage system design is more justified. This research was conducted in drainage network of Amirkabir Agro-Industrial Unit with the purpose of determining collectors’ discharge level and lateral’s drainage coefficient adjustment. Therefore, measurement of water table, discharge of laterals and collectors in ARC2-14 farm having 25 hectare size was measured. Results obtained from field measurements indicate collectors directly discharge approximately 2.8 litter water per second or 2 mm per day or about 24% of total drainage discharge within the system. The actual drainage coefficient will then be reduced from 8.24 to 6.24 mm/day. This change will result an increase in lateral distance from 40 to 44 m.
Keywords: Drainage coefficient modification, Collector or collecting drainage, Constant flow
)
ارسال نظر در مورد این مقاله