نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه تهران، کرج
چکیده
چکیده
یکی از راهکارهای افزایش کارایی اقتصادی و زیست محیطی سیستم های زهکشی سنتی، زهکشی کنترل شده است. این تحقیق به بررسی اثر زهکشی کنترل شده بر عملکرد، الگوی توزیع ریشه و کارایی مصرف آب ذرت علوفه ای (رقم SC 704) در اقلیم کرج پرداخته است. سه تیمار در قالب طرح کاملا تصادفی، شامل دو تیمار کنترل سطح ایستابی در عمق های 40 (CD40)و 60 سانتی‌متر (CD60) و یک تیمار زهکشی آزاد (FD)، با سه تکرار در نظر گرفته شد. ایستگاه لایسی‌متری مجهز به سیستم زهکشی و سیستم کنترل سطح ایستابی بود. زمان‌بندی و مقدار آبیاری کلیه لایسی‌مترها با توجه به زمان رسیدن رطوبت خاک به حد تخلیه رطوبتی، به‌میزان 65 درصد، تعیین شد. مقدار آبیاری تمام تیمارها، بر اساس جبران کمبود رطوبتی برای رسیدن به حد ظرفیت زراعی و با اعمال راندمان 70 درصد صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که در تیمارهای CD، به‌دلیل مصرف مفید گیاه از مقادیر آب نفوذ یافته موقعیت سطح ایستابی در دو تیمار CD، تفاوت معنی داری نداشت. علی رغم اینکه میزان ناخالص آبیاری در تیمار FD بیشتر از تیمارهای CD بود ولی در تیمار FD، به‌دلیل فراهم بودن شرایط دفع زه‌آب، میزان مصرف مفید توسط گیاه کاهش یافت. اثر مدیریت سطح ایستابی بر روی عملکرد، حجم آبیاری، وزن خشک ریشه و کارایی مصرف آب در سطح 1درصد معنی دار بود. حجم زه‌آب خروجی تیمارFD، 8/34 درصد مقدار آبیاری ناخالص و برای تیمارهای زهکشی کنترل شده برابر صفر درصد بود. وزن خشک علوفه در تیمارهای FD، CD40 و CD60 به‌ترتیب برابر 94/3، 38/6 و 56/6 کیلوگرم بر متر‌مربع بود. وزن خشک کل ریشه ، در تیمارFD نسبت به تیمارهای CD، به‌میزان 7/43 درصد بیشتر شد. همچنین مدیریت سطح ایستابی باعث تغییر محسوس الگوی توزیع ریشه، در تیمارهای CD نسبت به FD گردید. تیمار FD با کارایی مصرف آب32/5 کیلوگرم بر متر‌مکعب دارای حداقل کارایی مصرف آب در بین تیمارها بود، در حالی که کارایی مصرف آب آبیاری برای تیمارهای CD40 و CD60 به‌ترتیب 87/9 و 16/10 کیلوگرم بر متر‌مکعب به‌دست آمد. در نهایت، نتایج به‌دست آمده نشان داد، راهکارهای مدیریتی تخلیه زه‌آب با استفاده از روش زهکشی کنترل شده، علاوه بر کنترل میزان زه‌آب تولیدی می تواند در کارایی مصرف آب گیاهان موثر باشد.
واژه های کلیدی: الگوی توزیع ریشه، ذرت علوفه ای، زهکشی کنترل شده، عملکرد، کارایی مصرف آب
عنوان مقاله [English]
Impact of Subsurface Water Management on Drainage Water, Crop Yield, Root Distribution Pattern, Evapotranspiration and Water Use Efficiency (Case study: Maize - Karaj)
نویسندگان [English]
- H. Molavi
- M. Parsinejad
- A.M. Liaghat
Department of Irrigation Engineering, Agriculture and Natural Resources (Karaj), University of Tehran
چکیده [English]
Abstract
One of the ways to increase economic and environmental efficiency of drainage systems is water table management. Water table management consists of, controlled drainage and subirrigation. This study examines the effect of controlled drainage on yield, root distribution pattern and water use efficiency of maize (SC 704) in Karaj. The experiment was performed as a randomized complete design with three replicates including three treatments: free drainage (FD) and controlled drainage with 40 cm (CD40) and 60 cm (CD60) controlled water tables. Lysimetric station is equipped with drainage system and water table control system. Irrigation intervals in all of the lysimeters were based on MAD = 0.65 in FD treatment. For all treatments, irrigation depths were determined based on deficiency of soil moisture from field capacity with 70 percent application efficiency. The results showed that 30 percent irrigation losses during implementation of treatments in CD treatments did not cause rise of the water table to the desired control levels, due to extra consumption of plant. So between two water table control treatments there was no significant difference. In free drainage treatment which drainage water discharge was facilitated lower plant consumption were noted. Effect of water table management on yield, irrigation amount, root dry weight and water use efficiency was significant (p
)
ارسال نظر در مورد این مقاله