نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
دو مورد از مباحث زهکشی که کمتر به آنها پرداخته شده است، یکی مسئله زهکشی در خاک های مطبق و دیگری مبحث زهکش پلکانی می-باشد، و لزوم مطالعه و تحقیق بیشتر در این زمینه ها به چشم می خورد. بنابراین تحقیق حاضر تحت شرایط ویژه فوق در اراضی کشت و صنعت امام خمینی (ره) واقع در شمال استان خوزستان صورت پذیرفت. در اراضی کشت و صنعت امام خمینی (ره) بعد از مطالعات اولیه طراحی، فاصله زهکش ها حدود 70 متر برآورد گردید و زهکش ها در عمق متوسط 1/2 متری نصب گردیدند. اما بعد از دو سال که از احداث زهکش ها در مزارع این واحد گذشت، مشاهده گردید که به علت وجود یک لایه با نفوذ پذیری کمتر از 10 مرتبه نسبت به لایه های فوقانی و تحتانی در عمق حدود 110 تا 160 سانتیمتری، عملکرد زهکش های موجود در حدود 500 هکتار از اراضی مناسب نمی باشد. جهت رفع این مشکل اجرای زهکش های پلکانی پیشنهاد گردید. در این راستا بین هر دو زهکش موجود، یک خط زهکش جدید در عمق متوسط 2/1 متری نصب گردید. جهت بررسی های تکمیلی یکی از مزارع این واحد انتخاب گردید. در مزرعه مورد نظر در سه ردیف مختلف جمعا 20 عدد چاهک مشاهده ای نصب گردید. پس از تجهیز چاهک ها و انجام مطالعات خاک شناسی، نوسانات سطح ایستابی، دبی آب ورودی و خروجی از مزرعه به صورت روزانه و طی 3 نوبت آبیاری اندازه گیری شد. سپس نتایج بدست آمده از طریق مشاهدات مزرعه ای با معادلات تحلیلی موجود، مورد ارزیابی قرار گرفتند. مشاهدات مزرعه ای نشان می دهد با نصب زهکش های جدید مشکل مزرعه به طور کامل رفع شده است و سطح آب زیرزمینی در مدت زمان مناسب (کمتر از 36 ساعت) به زیر عمق توسعه ریشه می رسد. همچنین شدت افت سطح ایستابی در حالت واقعی با حرکت از انتهای مزرعه به سمت جمع کننده اصلی مزرعه (کلکتور) افزایش می یابد، و میزان دبی خروجی از زهکش های عمقی همواره بیشتر از دبی زهکش های کم عمق می باشد. اما با توجه به شرایط خاص مزرعه و لایه ای بودن خاک، معادلات موجود قادر به شبیه سازی و پیش بینی دقیق پروفیل سطح ایستابی و دبی خروجی از مزرعه نبودند، و مقادیر بدست آمده از طریق معادله تحلیلی تنها در محدوده کمی از پروفیل سطح ایستابی با حالت واقعی مشاهده شده در مزرعه تطابق داشتند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Variations of Water Table Profile and Outflow of Bi-level Drains in a Layered Soil
نویسندگان [English]
- S. Hamzeh
- AbdAli Naseri
- H.A. Kashkuli
Shahid Chamran University, Ahwaz
چکیده [English]
Two issues of the drainage systems which are less studied in the literature are drainage in layered soils and bi-level derange systems. Hence, it is necessary to do more research in these topics. Therefore the present study was carried out under above conditions in the Imam Khomeini Farming and Industrial Lands, located in the north of the Khuzestan province, Iran. In this area based on primary studies, lateral spacing was estimated about 70 m and they were installed at the depth of 2.1m. But after two years of establish these drainage systems, it was observed that due to existence a soil layer with a very low infiltration rate (less than 10 time in compare with its above and below layers) at the depth of 110 to 160 cm, drainage systems in 500ha of these fields had low performance. Then, in order to overcome with this problem, the implementation of bi-level drainage system was proposed. Hence, a new drain line was installed at the depth of 1.2m between the old drain lines. After establishment of these new drains one field was selected to evaluation the performance of this new system. In the selected field three rows of observation wells were installed (in total 20 observation wells). After equipment of these observation wells, water table fluctuation, inflow and outflow water values from the field were measured in 3 irrigation periods. Then the results of field observations were compared with the obtained results from analytical solution in the literature. Results show with establish new drain lines the problem of these fields are solved and the water table profile will drop-off to the below of root zone in less than 36hr. Also it was concluded that the rate of water table decline by moving from the end of field to the open collector of field will be increased and the discharge of deep drains are more than low-deep rains. Results show that analytical solution is not able to predict the water table profile with well accuracy and predicted values by this equation only in a small area of water table profile were consistent with the observed values in the field. The main reason of this difference was the specific situation of layers of the soil.
کلیدواژه‌ها [English]
- Drain discharge
- Layered soils
- Bi-level drainage
- Water table
- Analytical equations
)
ارسال نظر در مورد این مقاله