نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه تربیت مدرّس نور
چکیده
چکیده
مدیریّت صحیح یک حوزة آبخیز مشروط بر شناخت عوامل موثّر و بررسی رفتار آن ها در شرایط متفاوت می باشد. اگرچه تاکنون نقش خصوصیّات کلی توپوگرافی بر تولید روان آب و رسوب مورد بررسی قرار گرفته است، لیکن تغییرپذیری مؤلفه های هیدرولوژیکی مذکور در شرایط مختلف و خصوصاً حوزه های آبخیز ایران کم تر مورد توجّه قرار گرفته است. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش تندی و جهت شیب بر حجم روان آب و رسوب در حوزة آبخیز جنگلی کجور واقع در جنوب شرقی شهرستان نوشهر طراحی شد. آزمایش های مورد نظر با استفاده از یک باران ساز پمپی با شدّت 6/1 میلی متر بر دقیقه و کرتی با ابعاد 30×30 سانتی متر در دو تیمار شیب کم تر و مساوی 25 درصد و بیش تر از 25 درصد و جهت-های شرقی و غربی انجام شد. آزمایش ها به صورت ماهانه و طی مهر 1387 تا اردیبهشت 1388 در سه تکرار و محل های ثابت انجام گردید. بررسی اثر تیمارهای تندی و جهت شیب با استفاده از طرح های فاکتوریل و مربّع لاتین در نرم افزار 17 SPSS صورت گرفت. نتایج نشان داد که تنها تندی شیب بر حجم روان آب تأثیر معنی دار (04/0≥P ) داشته است به نحوی که برخلاف تصوّر عموم حجم روان آب روی شیب زیاد، کم تر از شیب کندتر بوده است. هم چنین اثر شیب در برخی از ماه ها و اثر جهت در ماه های دیگر روی رسوب معنی دار (05/0≥P ) بوده است و در حالت کلّی با افزایش شیب، رسوب تولیدی به سبب بافت درشت خاک و محدودیت رسوب قابل دسترس، کم و در دامنة شرقی مقدار آن بیش تر بود.
واژه های کلیدی: ایجاد روان آب، تندی شیب، جهت شیب، آبخیز جنگلی کجور، مقدار رسوب
عنوان مقاله [English]
Effect of Slope Steepness and Aspect on Surface Runoff and Sediment Yield from Experimental Small Plots in Kojour Watershed
نویسندگان [English]
- S.H.R. Sadeghi
- M.S. Zarif Moazam
- Kh. Mirnia
Department of Watershed Management Engineering, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University (Noor)
چکیده [English]
Abstract
The proper management of a watershed depends on recognition of effective elements and investigation of their behavior in different conditions. Till date, many researches have studied the role of topographical general characteristics on hydrologic behaviors. Whereas, the changeability of hydrologic properties under different conditions, especially in Iranian watershed has been rarely taken into account. This research aimed to assess the role of slope steepness and aspect on runoff and sediment characteristics in Educational and Research Watershed of Tarbiat Modares University (Kojour) watershed located in southeastern of Nowshahr Township, Iran. Experiments were conducted by using a pressure rain simulator with an intensity of 1.6 mm min-1 and a plot in dimension of 30×30 cm in two slope ranges i.e. ≤ 25 and > 25% and eastern and western aspects. These experiments were done in three replications and in particular places on monthly basis from October 2008 to June 2009. The study was formulated in factorial and Latin square designs and the associated results were then analyzed with the help of SPSS 17 software package. Results showed that the affect of slope on runoff volume was significant (p
)
ارسال نظر در مورد این مقاله