دوماه نامه

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

تربیت مدرّس

چکیده

آگاهی از نوع، میزان و نحوه‌ی انتقال کیفی و کمی مقدار بار رسوبی در مقیاس‌های زمانی متفاوت، به‌منظور پایش رفتار هیدرولیکی کانال و جریان متأثر از فعالیت‌های معدن‌کاوی و مدیریت مناسب‌ برداشت شن و ماسه امری اجتناب ناپذیر می‌باشد. حال آن‌که مطالعات جامع رفتار و خصوصیات رسوبات بستر در شرایط متفاوت کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر معادن برداشت شن و ماسه با شرایط مختلف و در شرایط زمانی و هیدرولوژیکی متفاوت دانه‌بندی و ریخت‌سنجی رسوبات بستر در سه معدن شن و ماسه واز علیا، واز سفلی و آلش‌رود در استان مازندران به‌عنوان محل انجام پژوهش انتخاب شدند. بدین منظور بعد از نمونه‌برداری و انجام آزمایش‌های مربوطه، متغیرهای دانه‌بندی رسوبات بستر با استفاده از نرم‌افزارهای GIAS و GRADISTAT و متغیرهای ریخت‌سنجی رسوبات بستر با استفاده از دستگاه گراولومتر و نرم‌افزار Paintدر مقاطع بالادست و پایین‌دست معادن مذکور در مقیاس ماهانه به‌مدت یک‌سال از بهمن 1390 تا دی 1391 محاسبه شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که شرایط مختلف طبیعی و برداشت معادن شن و ماسه و دیگر فعالیت‌های انسانی ویژگی‌های دانه‌بندی و ریخت‌سنجی رسوبات بستر رودخانه را کاملاً تحت تأثیر قرار داده است. هم‌چنین طبق نتایج بررسی‌های آماری، دامنه تأثیرپذیری متغیرهای مطالعاتی از فعالیت‌های ناشی از برداشت معدن شن و ماسه در اغلب متغیرها غیر معنی‌دار 07/0

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Variability of Amount and Particle Size Distribution and Morphometric Characteristics of Bed Loads Due to Sand and Gravel Mining

نویسنده [English]

  • Seyed Hamidreza Sadeghi

چکیده [English]

Awareness of the variety, quality and quantity of sediment transport rates in different time scales, is inevitable for monitoring the hydraulic behavior of channel and flow affected by the mining activities and proper management of sand removal. However, less comprehensive studies have been conducted on fluvial behavior and characteristics of the bed load under different conditions. The present study therefore aimed to investigate the effect of sand mining with different harvesting and hydrological conditions on particle size distribution and morphometric characteristics of bed sediments for three sand and gravel mines viz. Vaze-e-Olia, Vaze-e-Sofla and Alesh-Roud in Mazandaran Province, Iran. In order to achieve the study purposes, different bed sediments characteristics were computed by GRADISTAT and GIAS softwares after extracting bed sediments morphometric specifications with the help of Gravelometer and Paint software for sampling sites located in the upstream and the downstream of the study mines. The samplings were taken place on monthly basis during a year from February 2012 to January 2013. The results of the study showed that the different natural and sand and gravel mining conditions and other anthropogenic activities affected the particle size distribution and morphometric characteristics of riverbed sediments. According to the statistical analyses, most of the variables were non-significantly (P>0.07) differed in the upstream and the downstream sites in the study mines.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil Erosion
  • Mines Utilization
  • Sediment Behavior
  • Sediment Particle Size Distribution
  • Sediment Yield
CAPTCHA Image