نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
1 استاد هواشناسی کشاورزی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
2 دانشگاه فردوسی مشهد
3 گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
چکیده
عوامل آب و هوایی و اقلیمی نقش بسیار اساسی در رشد و توسعه گیاهان دارند و از دسته متغیرهای غیرقابل کنترل و اثر گذار بر کشاورزی محسوب می‌شوند. آستانه تحمل گیاهان در رابطه با هر یک از پارامترهای هواشناسی محدود است و هر گونه ناهنجاری در این پارامترها می‌تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر تولیدات کشاورزی اثرات قابل ملاحظه ای بگذارد. استان خراسان رضوی نیز همه ساله خسارات زیادی را از وقوع مخاطرات مختلف جوی و اقلیمی به خصوص در بخش کشاورزی متحمل می شود. در این میان تنش های گرمایی از مهمترین پدیده های زیان بخش است که مشکلات بسیاری را برای محصولات ایجاد می کند در این مقاله وقوع تنش گرمایی در استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفته و پهنه بندی شده است. به این منظور با توجه به نیازهای حرارتی گیاهان مهم منطقه به طور میانگین برای کل گیاهان آستانه های 30، 35 و 40 درجه سلسیوس به عنوان دمای بیشینه و 20 درجه سلسیوس به عنوان دمای کمینه تعیین شده است. سپس با استفاده از داده های هواشناسی 13 ساله تعداد روزهای با دمای بیشتر از این آستانه ها مشخص شد. پس از انجام آزمون آماری بر ای کفایت داده ها (تعیین اندازه نمونه5) با استفاده از نرم افزار Jmp4، معادلات مناسب جهت پهنه بندی با استفاده از مدل ارتفاع رقومی در نرم افزار Arcview 3.2 استخراج شد. نتایج نشان داد که پدیده تنش گرمایی در جنوب و غرب خراسان بیشتر مشاهده می شود و سرخس و سبزوار بیشتر از سایر مناطق از این تنش آسیب می بینند.
واژه های کلیدی: تنش گرمایی، خراسان رضوی، پهنه بندی
عنوان مقاله [English]
Studding and mapping of heat stress affecting on crops in Khorasan Razavi using GIS
نویسندگان [English]
- M. Mousavi baygi 1
- S.H. Sanaei-Nejad 2
- A. Nezami 3
1 Professor Agro meteorology, Department of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad
2 Ferdowsi University of Mashhad
3 Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
Abstract
Weather and climate are the most important parameters which affect on growth and development of plants and are the non-control and effective factors in agriculture. Threshold tolerance of plants is limited to these climatic parameters and fluctuation of these parameters has significant effect on agricultural products directly and indirectly. During the year, different climatic hazards damaged Khorasan Razavi province especially on agriculture field. Heat stress is one of the hazards that effects on plants. In this paper, heat stress is studied and mapped in Khorasan Razavi province. For this reason and according to plant thermal requirements, 30, 35 and 40 ºC thresholds determined for maximum and 20 ºC for minimum temperatures. Then by using meteorological data in a 13 years period, number of days with temperature more than these thresholds determined. After statistical test in Jmp software for determining sample size of data, suitable equations extracted for mapping by using Digital Elevation Model. Results show that heat stress appears more in south and west of Khorasan Razavi province and in this region Sabzevar and Sarakhs are damaged more than other places.
Key words: Heat stress, Khorasan Razavi, Mapping
)
ارسال نظر در مورد این مقاله