دوماه نامه

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

ولی عصر (عج) رفسنجان

چکیده

ژئوپدولوژی، یک کاربرد طبقه‌بندی شده از تجزیه و تحلیل سطوح ژئومرفیک برای نقشه‌برداری خاک است که به منظور صرفه جویی در زمان و هزینه، نتایج حاصل از مطالعات انجام شده در یک واحد ژئومرفیک را به سایر واحدهای مشابه موجود در منطقه ی مطالعاتی تعمیم می دهد. پرسش مهم این است که این برون یابی داده های خاک تا چه حد می تواند صحیح و قابل اعتماد باشد؟ در این راستا، تأثیر نوع شکل اراضی بر قابلیت اعتماد نتایج روش ژئوپدولوژی مورد پژوهش قرار گرفت. برای این منظور، منطقه ای به وسعت 1500 هکتار در شرق دماوند انتخاب شد. پس از تهیه ی نقشه ی تفسیری اولیه ی منطقه ی مطالعاتی بر روی عکس های هوایی با مقیاس 1:55000، دو محدوده ی مشابه از سیمای اراضی پیدمونت (دامنه) و دو محدوده‌ی مشابه از سیمای اراضی تپه ماهوری انتخاب گردیدند. سپس، متناسب با مطالعات نیمه تفصیلی خاک، به حفر خاک رخ در هر کدام از محدوده های مشابه مورد نظر اقدام شد. با تشریح و نمونه برداری از تمامی افق های ژنتیکی خاک رخ های مطالعاتی و انجام آزمایش های فیزیکی و شیمیایی لازم بر روی نمونه ها، رده بندی خاک رخ ها بر اساس سامانه ی رده بندی آمریکایی (تا سطح فامیل) نهایی شد. نتایج، حاکی از تأثیر قابل ملاحظه ی نوع شکل اراضی بر نتایج روش ژئوپدولوژی بود؛ به طوری که هرچند نوع واحد نقشه ی اشکال اراضی مشابه، یکسان بود، لیکن میزان شباهت تاکسونومیکی خاک های دو محدوده ی مشابه موجود در تپه ماهورها نسبت به پیدمونت ها، در تمام سطوح سامانه ی رده بندی آمریکایی، کمتر بود. دلیل احتمالی این موضوع را می توان به تغییرات بیشتر شیب در اراضی تپه ماهوری (نسبت به اراضی پیدمونت) و در نتیجه، تغییرپذیری مکانی بیشتر طبیعت خاک های موجود بر این گونه اراضی مرتبط دانست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Landform's Type on The Results of Geopedology Approach in Soil Mapping of The Damavand Region

نویسندگان [English]

  • Z. Rashidi Koochi
  • Isa Esfandiarpour Borujeni
  • A. Abbaspoor

چکیده [English]

Geopedology which is a systematic approach to analyze the influence of the geomorphic levels on soil mapping, makes it possible to generalize the soil survey results in one geomorphic unit to the other similar units of a studied area that resulted in reducing the time and costs of soil survey. The main question, in this regard, is to what extent the soil data generalization can be valid? To answer this question the effect of landform's kind on the reliability of the geopedology approach was studied in an area of about 1500 ha on the east of Damavand. For this purpose, the geomorphic units were determined by interpreting the 1:55000 scale air-photos of the study area. In the next step, two similar delineations were selected in the piedmont landscape and two similar ones were selected in the hill-land landscape as well. Then, according to semi-detail soil surveys, some pedons were studiedin each of similar delineations. Through the description and sampling of all of pedons and through physical and chemical analyses on all of the pedons’ master horizons, the pedons were classified up to the family level according to Soil Taxonomy system. The results indicated a significant effect of landform's kind on the results of geopedology approach. Although the kind of map unit for similar landforms was the same; the similarity was lower among the pedons in the hill-land landscape than the piedmont in all levels of Soil Taxonomy system. It was probably due to the more slope variations in the hill-land (compared to piedmont areas), and as a result, a greater spatial variation of the nature of exist soils on this landscape.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Generalization
  • Geopedology approach
  • Landform
  • Similar units
  • Soil mapping
CAPTCHA Image