نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه تربیت مدرّس
2 مرکز تحقیقات کشاورزی استان خراسان رضوی، مشهد
چکیده
چکیده
در تحقیق حاضر سعی شد تا نقش جهت دامنه و طول کرت های آزمایشی در دقّت برآورد فرسایش خاک مورد بررسی قرار گیرد. جهت انجام تحقیق، تعداد 12 کرت آزمایشی با طول های 2، 5، 10، 15، 20 و 25 متر در دو دامنه شمالی و جنوبی حوزه آبخیز سنگانه واقع در شمال شرقی استان خراسان رضوی با شیب متوسط حدود 30 درصد و خاک لوم شنی مستقّر گردید. به منظور کنترل عملکرد کرت های مورد بررسی، مقادیر رسوب خروجی از حوزه آبخیز سنگانه به مساحت حدود 1 هکتار به وسیله حوضچه‌های سیمانی، اندازه گیری و برای مقایسه مورد استفاده قرار گرفت. در طول مدت تحقیق از اواخر آبان 1385 تا خرداد 1386 به عنوان دوره بارندگی منطقه، 12 رگبار منجر به روانآب به وقوع پیوست که کلّیه داده های رسوب در محل خروجی با استفاده از منبع های فلزی جمع آوری و در نهایت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی نتایج حاصل دلالت بر ارتباط منفی غیرخطی و معنی دار تغییرپذیری رسوب در واحد سطح کرت های مستقّر در دامنه جنوبی داشته است. حال آن که اختلاف مقادیر حاصل از کرت های مختلف با خروجی در دامنه شمالی به دلیل اختلاف در خاک و پوشش گیاهی غیرمعنی دار ارزیابی شد. هم چنین اختلاف عملکرد کرت های مستقّر بر دامنه جنوبی در برآورد میزان رسوب با افزایش طول آن‌ها تا حدود 20 متر کاسته شد. نتایج تحقیق حاضر ضمن تأیید عملکرد کرت های آزمایشی در بررسی تولید رسوب، بر ضرورت بهینه سازی ابعاد و جهت دامنه کرت های مزبور در دست یابی به نتایج قابل تعمیم به سطوح بزرگ تأکید داشته است.
واژه های کلیدی: فرسایش خاک، کرت آزمایشی، تولید رسوب، حوزه آبخیز سنگانه، خراسان رضوی
عنوان مقاله [English]
Comparing the sediment variation with hillside direction and plot length in storm wise soil erosion
نویسندگان [English]
- S.H. Sadeghi 1
- M. Boshri Seghaleh 1
- A. Rangavar 2
1 College of Natural Resources and Marine Sciences, Tarbiat Modares University
2 Razavi Khorasan Research Centre for Agriculture and Natural Resources
چکیده [English]
Abstract
In this study the role of hillside direction and plot length of experimental plots on the accuracy of soil erosion estimation was studied. For this purpose 12 experimental plots with length of 2, 5, 10, 15, 20 and 25 meters were established on the north and south facing hillside of Sanganeh watershed having sandy loam soil texture and mean slope of 30%, located in the northeastern part of Khorasan Razavi province. The sediment of Sanganeh watershed having an area of about 1 ha was collected in concrete ponds and was used for comparison with the test plots. During the research period (November 2006 to June 2007), 12 storms causing runoff occurred and the sediments were collected in metal containers and were analyzed later. The results revealed that the amount of sediment per unit area collected from the south hillside plots was nonlinearly and adversely dependent on the plot length. However, the variation among sediment collected from the north hillside plots was not significant due to difference in crop cover and soil type. In addition, the variation in soil loss was reduced as the plot length increased. According to statistical analyses, the 20 meter plot length was found as the optimal plot length for estimation of soil erosion in the studied watershed.
Key words: Soil erosion, hillside direction, Sediment, Sanganeh watershed, Khorasan Razavi province
)
ارسال نظر در مورد این مقاله