نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه صنعتی اصفهان
2 دانشگاه اراک
3 دانشگاه صنعتی اصفهان-دانشکده کشاورزی
چکیده
چکیده
فلوراید یکی از عناصر غذایی کم مصرف ضروری برای انسان و حیوانات است و غلظت آن در آب آبیاری به عنوان یکی از شاخص‌های کیفیت آب مطرح است. هدف از این پژوهش بررسی توزیع مکانی فلوراید در آب های زیرزمینی و خاک بخشی از اراضی دشت اراک است. به این منظور به‌ترتیب تعداد 87 و 92 نمونه آب چاه در دو فصل پاییز 1386 و اواخر بهار 1387 و 30 نمونه خاک از همان موقعیت چاه ها برداشت گردید. میزان فلوراید محلول در آب های زیرزمینی و نمونه های خاک در اطراف شهر اراک به وسیله الکترود انتخاب‌گر یونی (ISE) اندازه گیری شد. میانگین غلظت فلوراید در آب منطقه مورد مطالعه در دو فصل پاییز و اواخر بهار به ترتیب 3/0 و 06/0 میلی گرم در لیتر بود. این مقادیر در محدوده مجاز برای مصارف آبیاری بوده ولی برای مصارف آب آشامیدنی دارای کمبود می باشد. به‌طور کلی، نقشه های پراکنش مکانی فلوراید در آب زیرزمینی و منحنی های ایزوپیزومتر نشان دادکه میزان فلوراید با تمرکز خطوط جریان آب زیرزمینی افزایش یافته است. همچنین غلظت فلوراید در روستاها و نقاطی که برای پمپاژ مناسب تر است بیشتر می باشد. میانگین غلظت فلوراید محلول در نمونه های خاک 2/4 و حداکثر 5/26 میلی گرم بر کیلوگرم است. بیشترین غلظت فلوراید محلول در خاک های حوالی کارخانجات آلومینیوم سازی و مراکز صنعتی حومه می باشد. این مقادیر تفاوت معنی داری در سطح 1 درصد با غلظت فلوراید محلول نمونه های خاک اراضی کشاورزی و بایر دارد. میزان فلوراید محلول در خاک با میزان آهک همبستگی منفی و باpH همبستگی مثبت و معنی دار در سطح 1 درصد دارد.
واژه های کلیدی: آب های زیرزمینی، تغییرات مکانی، خاک، دشت اراک، فلوراید
عنوان مقاله [English]
Spatial Variability of Fluoride in Groundwater and Soils in Some Areas of Arak Plain
نویسندگان [English]
- M. Mohseni Sajadi 1
- M. Afyuni 1
- H. Khademi 1
- Seyed Asadallah Mohseni Movahed 2
- Sh. Ayoubi 3
1 Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Esfahan University of Technology
2
3 Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Esfahan University of Technology
چکیده [English]
Abstract
Fluoride (F-) is an essential element for human and some animals. The fluoride concentration in irrigation water is an important index for water quality. The objective of the present study was to determine spatial variability of fluoride in groundwater and soils of some areas in Arak plain. Therefore, during two seasons, autumn (2007) and the end of spring (2008), 87 and 92 water samples were collected from the wells, in the study area, respectively. Furthermore thirty soil samples were taken from the same positions. Fluoride concentrations in groundwater and soil samples around Arak city was measured by Ion Selective Electrode (ISE) method. The results show that the average fluoride of water samples during two seasons ranged from 0.3 to 0.06 mg/L which is below the standard level (1.5). These values were suitable for irrigation. Generally, spatial distribution in groundwater and isopiezometry maps indicated that fluoride increased where groundwater flow lines were centralized. Besides, fluoride concentration has increased in the rural zones and discharge areas. Average concentration of fluoride in agricultural and industrial areas were 1.5 and 7.5 mg/Kg respectively. Maximum concentration of fluoride belonged to industrial areas with 26.5 mg/Kg showing significant difference in 1 % scale in comparison with agricultural zone. There was negative correlation between fluoride with lime values and positive correlation with pH.
Keywords: Fluoride, Spatial variability, Groundwater, Soil, Arak plain
)
ارسال نظر در مورد این مقاله