مقالات پژوهشی
حسین شریفان؛ بیژن قهرمان؛ امین علیزاده
چکیده
چکیده
تأمین آب مورد نیاز کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این خصوص نزولات جوی یکی از مهمترین منابع طبیعی تأمین کننده آب مورد نیاز در کشاورزی محسوب می شود. این مسأله در استان گلستان با توجه به موقعیت جغرافیایی آن در نزدیکی رشته کوههای البرز از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است، به طوری که در مناطق جنوبی و دامنه های شمالی ...
بیشتر
چکیده
تأمین آب مورد نیاز کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این خصوص نزولات جوی یکی از مهمترین منابع طبیعی تأمین کننده آب مورد نیاز در کشاورزی محسوب می شود. این مسأله در استان گلستان با توجه به موقعیت جغرافیایی آن در نزدیکی رشته کوههای البرز از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است، به طوری که در مناطق جنوبی و دامنه های شمالی رشته کوه البرز، میزان نزولات جوی زیاد و در مناطق شمالی تا حد بسیار کم مشاهده می شود. در این تحقیق تأثیر نزولات جوی بر الگو و تراکم کشت مزارع کشاورزی استان گلستان مورد بررسی قرار گرفت و از باران به دو گونه استفاده شد: یکی باران های پیش بینی شده برای یک سال زراعی و دیگر بارندگی با توزیع های مناسب احتمالاتی. در گزینه اول با استفاده از یک دوره درازمدت و با استفاده از نرم افزارMinitab-13 ، میزان بارندگی در 36 دوره 10 روزه از یک سال زراعی تولید گردید. در گزینه دوم با استفاده از نرم افزار LST مقادیر بارندگی در دوره های ترسالی و خشکسالی برای احتمالات مختلف برآورد شد. سپس با استفاده از ضریب تبدیل باران به باران مؤثر (برگرفته از معادله باران مؤثر روش USDA) بخش مؤثر باران در کشاورزی محاسبه و در بهینه سازی الگو وتراکم کشت مزارع مورد استفاده قرار گرفت. در بهینه سازی الگو و تراکم کشت از نرم افزار Lingo-8 استفاده شد. بررسی ها نشان داد که در منطقه جنوبی با اقلیم نیمه مرطوب با کاهش بارندگی از مساحت محصولاتی نظیر گوجه فرنگی و سیب زمینی کاسته شده و مساحت کلزا افزایش یافت و نیز مساحت شالیزارها کم شد. در منطقه میانی و شمالی با اقلیم های نیمه خشک تا خشک با کاهش بارندگی از مساحت هندوانه کاسته و بر مساحت کلزا افزوده شد. در گزینه احتمالاتی بارندگی نتیجه شد که با کاهش بارندگی و با وقوع خشکسالی در منطقه مطالعاتی، کاشت محصولاتی نظیر کلزا، هندوانه و پنبه از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. همچنین وضعیت ترسالی و خشکسالی می تواند علاوه بر مساحت اختصاص یافته موجب تغییر الگوی کشت نیز گردد.
واژه های کلیدی: الگوی کشت، تراکم کشت، نزولات جوی، گلستان
مقالات پژوهشی
حمیدرضا محمدپوران؛ امیر فتوت؛ غلامحسین حق نیا؛ اکرم حلاج نیا؛ محمود چمساز
چکیده
چکیده
کروم جزء فلزاتی است که به دلیل ویژگیهای خاص، کاربردهای متعددی در صنایع گوناگون دارد. به موازات گسترش استفاده از این فلز، ورود آن به محیط زیست نیز افزایش یافته که این مسأله به طور بالقوه خطرات زیست محیطی متعددی را در بردارد. در بخش اول این پژوهش که با هدف بررسی اثر پساب کارخانجات چرم‌سازی بر رفتار کروم در خاک صورت گرفت، بخشی از ...
بیشتر
چکیده
کروم جزء فلزاتی است که به دلیل ویژگیهای خاص، کاربردهای متعددی در صنایع گوناگون دارد. به موازات گسترش استفاده از این فلز، ورود آن به محیط زیست نیز افزایش یافته که این مسأله به طور بالقوه خطرات زیست محیطی متعددی را در بردارد. در بخش اول این پژوهش که با هدف بررسی اثر پساب کارخانجات چرم‌سازی بر رفتار کروم در خاک صورت گرفت، بخشی از خاکهای تحت تأثیر فاضلاب تصفیه نشده شهرک چرم‌شهر مشهد مورد ارزیابی قرار گرفتند و مقدار کروم کل، کروم 6 ظرفیتی و نسبت توزیع کروم در شکلهای تبادلی، مواد آلی، کربناتی و باقیماندة این خاکها بررسی شد. بخش دوم این پژوهش با هدف بررسی اثر مقدار کروم وارد شده به خاک، بافت خاک و مقدار مادةآلی بر توزیع کروم در شکلهای مختلف در طول زمان انجام شد. در این بخش روند احیاء شدن کروم 6 ظرفیتی نیز با گذشت زمان مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی خاکهای تحت تأثیر فاضلاب در منطقة چرم‌شهر، آلودگی این خاکها با کروم تا عمق 45 سانتیمتری از سطح مشاهد شد. در عصاره‌گیری پی در پی این خاکها مشخص شد که در حدود 90% از کروم در شکل باقیمانده قرار دارد. ترتیب توزیع کروم درشکلهای مختلف این خاکها به صورت زیر بود.
شکل باقیمانده< شکل کربناتی< شکل موادآلی< شکل تبادلی
نتایج نشان داد که زمان اثر بسیار مهمی بر توزیع کروم در شکلهای مختلف، بخصوص در زمان کوتاه از ورود کروم به خاک دارد. اگرچه تیمارهای اعمال شده به جز موارد معدودی از نظر آماری تأثیر معنی‌داری بر توزیع کروم در شکلهای مختلف نداشتند، ولی از مهمترین نتایج این بخش می‌توان به افزایش سهم کروم در شکل تبادلی با افزایش مقدار کروم وارد شده به خاک اشاره کرد که از دیدگاه زیست محیطی دارای اهمیت بسیار می باشد.
واژه‌های کلیدی: کروم، ماده آلی، شکل شیمیایی، زمان
مقالات پژوهشی
مصطفی چرم؛ آذین علیزاده
چکیده
چکیده
از گیاهان می توان برای پاکسازی خاک از آلاینده‌ها استفاده کرد ولی این امر ممکن است سالها و یا حتی چندین دهه وقت لازم باشد. به همین دلیل گیاه پالایی به همراه مواد شیمیایی اصلاح کننده مطرح است. گیاه پالایی شیمیایی عبارتست از استفاده از ترکیبات شیمیایی و مواد آلی برای بهبود راندمان پالایش عناصرفلزی توسط گیاهان . این تحقیق با هدف ...
بیشتر
چکیده
از گیاهان می توان برای پاکسازی خاک از آلاینده‌ها استفاده کرد ولی این امر ممکن است سالها و یا حتی چندین دهه وقت لازم باشد. به همین دلیل گیاه پالایی به همراه مواد شیمیایی اصلاح کننده مطرح است. گیاه پالایی شیمیایی عبارتست از استفاده از ترکیبات شیمیایی و مواد آلی برای بهبود راندمان پالایش عناصرفلزی توسط گیاهان . این تحقیق با هدف مقایسه تأثیر کلات کننده‌های سنتزی(EDTA) و کمپوست ضایعات نیشکردر پالایش خاک آلوده به عناصر کادمیم ، سرب و نیکل تحت کشت کلزا، به صورت آزمایش گلخانه ای اجرا شد. یک نمونه خاک زراعی با دو سطح آلودگی 800 و 1600 پی پی ام به روش اسپری کردن آلوده شد. به تعدادی از نمونه‌ها ی خاک، کمپوست بقایای نیشکر به مقادیر 20 و50 تن در هکتار اضافه شد. تعداد 5 بذر کلزا با قوه نامیه 95 درصد در گلدانها کاشته شد.2 هفته پس از کاشت به تعدادی دیگر از گلدانها EDTA به مقادیر صفر و10و20 میلی مول بر کیلوگرم همراه با آب آبیاری اضافه شد . 8 هفته پس از کاشت گیاهان برداشت شدند و آنالیز خاک و گیاه صورت گرفت. نتایج نشان داد کاربرد EDTA و کمپوست بقایای نیشکر غلظت کادمیم، سرب و نیکل را در اندام هوایی گیاه و ریشه کلزا به ترتیب (3/4 و 1/4)، (4 و 2/4) و (8/2 و 9/2) برابر نسبت به شاهد افزایش داد. حلالیت عناصر آلاینده در خاک در نمونه‌هایی که کلات دریافت کرده بودند نسبت به نمونه‌های شاهد (خاک بدون آلودگی) در سطح احتمال 1 درصد به طور معنی داری بیشتر بود و این افزایش در نمونه‌های با سطح بالای کلات کننده به مراتب بیشتر از سطح کم آنان بود. تأثیر کمپوست و EDTA در انتقال عنصر کادمیم از ریشه به اندامهای هوایی در مقایسه با شاهد معنی دار بود. در سطح زیاد آلودگی خاک، EDTA و کمپوست نقش مؤثری بر انتقال نیکل از ریشه به اندامهای هوایی در مقایسه با شاهد نشان دادند. نتایج نشان داد که تأثیر کمپوست و EDTA بر ضریب انتقال و شاخص جذب عناصر در مقایسه با شاهد معنی دار بود. افزایش شاخص جذب در تیمارهای کمپوست را می توان به نقش مثبت کمپوست در بهبود خواص فیزیکی ، شیمیایی و حاصلخیزی خاک مرتبط دانست و کاهش شاخص جذب در تیمارهای با سطح زیاد EDTA را می توان به ایجاد سمیت در گیاه و کاهش عملکرد آن نسبت داد.
واژه‌های کلیدی : گیاه پالایی، EDTA، کمپوست نیشکر، فلزات سنگین ، شاخص جذب
مقالات پژوهشی
اکرم حلاج نیا؛ امیر لکزیان؛ غلامحسین حق نیا؛ عاطفه رمضانیان
چکیده
چکیده
گیاهان از نظر مقدار جذب عناصر سنگین و توزیع آنها در بافتهای خود متفاوت عمل می کنند. علاوه بر تفاوتهای ژنتیکی عوامل محیطی مختلف از جمله برهمکنش عناصر سنگین با عناصر غذایی ضروری گیاه می تواند بر میزان جذب این فلزات توسط گیاهان موثر باشد. در این مطالعه تاثیر فراهمی آهن و منگنز بر تجمع کادمیوم در ریشه و اندام هوایی در دو گیاه آفتابگردان ...
بیشتر
چکیده
گیاهان از نظر مقدار جذب عناصر سنگین و توزیع آنها در بافتهای خود متفاوت عمل می کنند. علاوه بر تفاوتهای ژنتیکی عوامل محیطی مختلف از جمله برهمکنش عناصر سنگین با عناصر غذایی ضروری گیاه می تواند بر میزان جذب این فلزات توسط گیاهان موثر باشد. در این مطالعه تاثیر فراهمی آهن و منگنز بر تجمع کادمیوم در ریشه و اندام هوایی در دو گیاه آفتابگردان و ذرت در محیط کشت آبی مورد بررسی قرار گرفت. در کلیه تیمارهای آزمایش آفتابگردان نسبت به ذرت مقادیر زیادتری کادمیوم را در اندامهای هوایی و ریشه ها جذب کرد. فراهمی آهن موجب کاهش غلظت کادمیوم در اندامهای هوایی هر دو گیاه گردید. فراهمی آهن تاثیری بر تجمع کادمیوم در ریشه های ذرت نداشت در حالی که اثر آن بر کاهش غلظت کادمیوم در ریشه های آفتابگردان بسیار زیاد بود. فراهمی منگنز تاثیر کمتر و متفاوت تری بر تجمع کادمیوم در ریشه و اندامهای هوایی دو گیاه داشت. غلظت کادمیوم در ریشه و اندامهای هوایی آفتابگردان با افزایش فراهمی منگنز افزایش پیدا کرد در حالی که در ذرت فراهمی منگنز تاثیر معنی داری بر غلظت کادمیوم در اندامهای هوایی نداشت و باعث کاهش غلظت آن در ریشه گردید.
واژه های کلیدی: کادمیوم، آفتابگردان، ذرت، آهن، منگنز
مقالات پژوهشی
علی شهبازی؛ عبدالرحمن یزدی پور؛ مهران رئوفی
چکیده
چکیده
سله خاک باعث کاهش نفوذپذیری خاک، افزایش فرسایش خاک و جلوگیری از استقرار گیاه می‌شود؛ بنابراین کاهش اثر سله یکی از مهمترین راه‌های مقابله با بیابان‌زایی است. این تحقیق جهت بررسی تأثیر پلی‌اکریل‌آمید بر ظهور جوانه‌های گیاه کلزا در خاک مستعد تشکیل سله و برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک نظیر pH، EC، SAR و وزن مخصوص ظاهری خاک سطحی ...
بیشتر
چکیده
سله خاک باعث کاهش نفوذپذیری خاک، افزایش فرسایش خاک و جلوگیری از استقرار گیاه می‌شود؛ بنابراین کاهش اثر سله یکی از مهمترین راه‌های مقابله با بیابان‌زایی است. این تحقیق جهت بررسی تأثیر پلی‌اکریل‌آمید بر ظهور جوانه‌های گیاه کلزا در خاک مستعد تشکیل سله و برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک نظیر pH، EC، SAR و وزن مخصوص ظاهری خاک سطحی در مزرعه‌ای واقع در مرکز تحقیقات خرما و میوه‌های گرمسیری اهواز صورت پذیرفت. این طرح در قالب بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار 0، 5، 10، 15، 20، 25 و 30 کیلوگرم در هکتار پلی‌اکریل‌آمید که در آب حل شده بود و در سه تکرار روی گیاه کلزا انجام گردید.کرت‌های مشابهی نیز بدون کاشت هیچگونه گیاهی جهت اندازهگیری برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در نظر گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که کلیه‌ی تیمارهای پلی‌اکریل‌آمید باعث افزایش معنی‌داری در ظهور جوانه‌های کلزا در سطح خاک می‌شود به گونه‌ای که در تیمار 25 کیلوگرم در هکتار میزان ظهور جوانه‌ها نسبت به تیمار شاهد 5/3 برابر می‌گردد. همچنین مشخص گردید تیمار پلی‌اکریل‌آمید بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک (به‌جز وزن مخصوص ظاهری خاک سطحی) بی‌تأثیر است. این ماده باعث کاهش معنی‌دار وزن مخصوص ظاهری خاک نسبت به شاهد می‌شود. نتایج بیانگر بیشترین تأثیر پلی‌اکریل آمید به‌میزان 25 کیلوگرم در هکتار بر وزن مخصوص ظاهری خاک می‌باشد.
واژه‌های کلیدی: پلی‌اکریل‌آمید، سله، کلزا، خصوصیات فیزیکوشیمیایی
مقالات پژوهشی
خالد احمدالی؛ سامان نیک مهر؛ عبدالمجید لیاقت
چکیده
چکیده
آگاهی از نحوه ی پراکنش خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، از مهمترین امور در شناسایی، برنامه ریزی، مدیریت و بهره برداری از منابع آب و خاک است. با توجه به مشکلاتی که در اندازه گیری مستقیم این پارامترها در مزرعه وجود دارد، یافتن راهکاری در تخمین این خصوصیات بسیار ضروری به نظر می رسد. این تحقیق با هدف بررسی تغییرات مکانی برخی از پارامترهای ...
بیشتر
چکیده
آگاهی از نحوه ی پراکنش خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، از مهمترین امور در شناسایی، برنامه ریزی، مدیریت و بهره برداری از منابع آب و خاک است. با توجه به مشکلاتی که در اندازه گیری مستقیم این پارامترها در مزرعه وجود دارد، یافتن راهکاری در تخمین این خصوصیات بسیار ضروری به نظر می رسد. این تحقیق با هدف بررسی تغییرات مکانی برخی از پارامترهای خاک نظیر: درصد آهک، اسیدیته و شوری توسط روشهای مختلف میان یابی و سپس انتخاب مناسب ترین روش در برآورد پارامترهای مذکور در منطقه بوکان با وسعت کل 2992 کیلومتر مربع انجام گرفت. یکصد و هشتاد و سه نمونه خاک از عمق 0 تا 30 سانتی متر طوری که کل منطقه را به خوبی پوشش دهند، در سال 1386 برداشت شد و مقدار شوری، اسیدیته و درصد آهک در تمام نمونه‌ها اندازه گیری گردید. سپس با روشهای مختلف میان یابی شامل کریجینگ معمولی، کوکریجینگ معمولی، IDWبا توانهای 2، 3، 4 و 5، TPSS با توانهای 2، 3، 4 و 5 و با برازش مدل کروی بر داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. و با استفاده از معیارهای آماری میانگین خطای مطلق (MAE) و میانگین خطای انحراف (MBE) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که روش کوکریجینگ با حداقل میزان MAE برای شوری، اسیدیته و درصد آهک، به ترتیب 218/0، 156/ . و 353/7 بیشترین دقت را داشت.
واژه های کلیدی: اسیدیته، بوکان، شوری، کوکریجینگ، IDW
مقالات پژوهشی
حمزه علی علیزاده؛ بیژن نظری؛ عبدالمجید لیاقت
چکیده
چکیده
هدایت هیدرولیکی اشباع خاک (Ks) یکی از مهمترین مشخصه های فیزیکی خاک است که تخمین آن در مطالعات آب و خاک اهمیت زیادی دارد. در مناطقی که سطح آب زیر زمینی پایین است، روش های متعددی برای تخمین Ks وجود دارد که می توان به روش چاهک معکوس، استوانه مضاعف و نفوذ سنج تک حلقه ای اشاره کرد. اندازه گیری Ks با این روش ها اغلب نیازمند صرف زمان زیاد ...
بیشتر
چکیده
هدایت هیدرولیکی اشباع خاک (Ks) یکی از مهمترین مشخصه های فیزیکی خاک است که تخمین آن در مطالعات آب و خاک اهمیت زیادی دارد. در مناطقی که سطح آب زیر زمینی پایین است، روش های متعددی برای تخمین Ks وجود دارد که می توان به روش چاهک معکوس، استوانه مضاعف و نفوذ سنج تک حلقه ای اشاره کرد. اندازه گیری Ks با این روش ها اغلب نیازمند صرف زمان زیاد و حجم آب فراوان می باشد. روش بار افتان ساده شده (SFH) یکی از روش های سریع اندازه گیری هدایت هیدرولیکی می باشد که حجم آب مورد نیاز آن کم بوده و حمل و نقل تجهیزاتش آسان است. از این رو، این روش برای مطالعات تفصیلی و افزایش تعداد نمونه برداری در گستره های وسیع بسیار مناسب است. در این مطالعه، به منظور ارزیابی کارآیی روش SFH در تخمین Ks، نتایج این روش با نتایج روش های نفوذسنج تک حلقه ای و استوانه مضاعف مقایسه گردید. نتایج نشان داد که در خاک با بافت لومی روش SFH هدایت هیدرولیکی را به ترتیب 6/9 و 5/18درصد بیشتر از استوانه مضاعف و نفوذسنج تک حلقه ای تخمین می زند. تحلیل آماری نتایج بدست آمده نشان داد که بین میانگین مقادیر بدست آمده برای Ks از سه روش فوق در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری وجود ندارد. طبق نتایج این مطالعه، با توجه به مزایای ذکر شده برای روش SFH، این روش می تواند به عنوان یک روش مناسب در تخمین Ks در خاک های لومی توصیه گردد.
واژه‌های کلیدی: هدایت هیدرولیکی اشباع، نفوذسنج تک حلقه ای، استوانه مضاعف
مقالات پژوهشی
امیر محسنی
چکیده
چکیده
تدوین و تبیین الگوی بهینه مصرف آب و کود نیتروژن در کشاورزی مدرن از جمله شاخص‌های مؤثر در نیل به بهره برداری پایدار از منابع آب و خاک است. این مطالعه با هدف حساسیت سنجی عملکرد و بهره وری آب گندم نسبت به دو نهاده مقدار آب مصرفی و کود نیتروژن کاربردی انجام گرفت. آزمایش بر اساس طرح کرت‌های خرد شده در قالب پایه بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
چکیده
تدوین و تبیین الگوی بهینه مصرف آب و کود نیتروژن در کشاورزی مدرن از جمله شاخص‌های مؤثر در نیل به بهره برداری پایدار از منابع آب و خاک است. این مطالعه با هدف حساسیت سنجی عملکرد و بهره وری آب گندم نسبت به دو نهاده مقدار آب مصرفی و کود نیتروژن کاربردی انجام گرفت. آزمایش بر اساس طرح کرت‌های خرد شده در قالب پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در طول سه سال زراعی در مزرعه پژوهشی پردیس کشاورزی ابوریحان دانشگاه تهران انجام گردید. چهار سطح آبیاری به عنوان تیمارهای اصلی و سه سطح کود نیتروژن به عنوان تیمارهای فرعی در نظر گرفته شدند. تجزیه و تحلیل آماری نتایج نشان داد که بین تیمارهای آبیاری و عملکرد دانه برای سطوح مختلف کودی اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5 درصد وجود داشته و همچنین بین عملکرد دانه و اجزای عملکرد نیز همبستگی معنی داری برقرار است. افزایش مقدار کود نیتروژن بیش از نیاز کودی، در تیمارهای کم آبیاری باعث کاهش عملکرد دانه و کاه و کلش و در تیمارهای آبیاری کامل و پرآبیاری باعث افزایش مقدار این دو شاخص گردید. با توجه به بازه تغییرات مقدار آب و نیتروژن مصرفی، مقدار حداکثر و حداقل عملکرد دانه به‌ترتیب 89/6 و 16/2 تن در هکتار و شاخص بهره وری آب به‌ترتیب 5/1 و 8/0 کیلوگرم بر متر مکعب تعیین گردید. بررسی نتایج نشان داد که عملکرد و شاخص بهره وری آب نسبت به تغییرات مقدار آب مصرفی از حساسیت به مراتب کمتری در مقایسه با کود نیتروژن مصرفی برخوردار است. مقدار کمّی حساسیت تجمعی شاخص بهره وری آب گندم نسبت به آب و کود مصرفی بترتیب کمتر از 1/0و 8/3 برآورد شد. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که واکنش عملکرد و بهره وری آب به مقدار آب و نیتروژن کاربردی در شرایط کم آبیاری بیشتر می‌باشد. بدین ترتیب، با تعیین مقدار بهینه این نهاده‌ها در شرایط خشکسالی، امکان دستیابی به بهره وری مطلوب آب گندم در مناطق مختلف فراهم می‌گردد.
واژه‌های کلیدی: ارزیابی حساسیت، گندم، بهره وری آب، کود نیتروژن
مقالات پژوهشی
عبدالمجید لیاقت؛ فریبرز عباسی
چکیده
چکیده
این تحقیق به منظور ارزیابی یکنواختی کودآبیاری در رژیم های مختلف آبیاری جویچه ای انجام شد. آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گلمکان با بافت سبک در سال1385 اجرا گردید. طرح آماری دارای دو فاکتور بود. فاکتور اصلی، رژیم آبیاری در دو سطح شامل رژیم آبیاری جویچه ای انتها باز ...
بیشتر
چکیده
این تحقیق به منظور ارزیابی یکنواختی کودآبیاری در رژیم های مختلف آبیاری جویچه ای انجام شد. آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گلمکان با بافت سبک در سال1385 اجرا گردید. طرح آماری دارای دو فاکتور بود. فاکتور اصلی، رژیم آبیاری در دو سطح شامل رژیم آبیاری جویچه ای انتها باز و بسته و فاکتور فرعی زمان تزریق کود در سه سطح شامل تزریق کود نیترات پتاسیم در نیمه اول، نیمه دوم و تمام زمان آبیاری بود. برای آبیاری از دبی های ورودی نزدیک به ماکزیمم دبی غیر فرسایشی استفاده گردید. پارامترهای نفوذ و ضریب زبری سطح به روش واسنجی تعیین شد. به منظور ارزیابی یکنواختی آب و کود در جویچه های مورد مطالعه، شاخص‌های یکنواختی توزیع نیمه و چارک پایین آب و کود در آزمایش ها تعیین گردید. نتایج نشان داد که در بیشتر موارد اختلاف معنی داری بین ضرایب یکنواختی توزیع آب و کود بین تیمارهای آزمون شده به چشم نمی خورد. مقایسة مقادیر میانگین‌های یکنواختی توزیع نیمه و چارک پایین آب نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو رژیم آبیاری انتهای باز و بسته وجود ندارد و هر دو از یکنواختی بالایی برخوردارند(حدود 97 درصد). از نظر یکنواختی توزیع کود نیز بین تیمارهای رژیم با انتهای باز و بسته تفاوت معنی داری وجود نداشت. لیکن رژیم با انتهای بسته به دلیل عدم تلفات آب و کود نسبت به رژیم انتها باز ارجحیت دارد. در صورت باز بودن انتهای جویچه‌ها، تلفات کود به صورت رواناب زیاد خواهد بود، لذا برای کاهش تلفات کود به صورت رواناب، گزینه تزریق کود در نیمه اول آبیاری توصیه می گردد. در صورت بسته بودن انتهای جویچه‌ها تزریق کود در تمام مدت زمان آبیاری از یکنواختی بیشتری برخوردار بود. نتایج همچنین نشان داد که از کل نیترات نفوذ یافته در پروفیل خاک، حدود 90 درصد آن در لایه 30 سانتی متری اول خاک باقی مانده است. به عبارتی در صورت مدیریت صحیح کودآبیاری در آبیاری جویچه ای، تلفات ناشی از نفوذ عمقی به حداقل می رسد.
واژه‌های کلیدی: آبیاری جویچه ای، کودآبیاری، یکنواختی توزیع ، مدل ریاضی
مقالات پژوهشی
حمیدرضا خزاعی؛ محمد کافی
چکیده
چکیده
توسعه ریشه گندم به ویژه در ابتدای فصل رشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اسید هیومیک به عنوان یک اسید آلی حاصل از هوموس و سایر منابع طبیعی از طریق اثرات هورمونی و بهبود جذب عناصر غذایی، سبب افزایش بیومس ریشه و اندام هوایی می‌شود. به منظور بررسی تاثیر اسید هیومیک بر رشد ریشه و اندام هوایی گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب ...
بیشتر
چکیده
توسعه ریشه گندم به ویژه در ابتدای فصل رشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اسید هیومیک به عنوان یک اسید آلی حاصل از هوموس و سایر منابع طبیعی از طریق اثرات هورمونی و بهبود جذب عناصر غذایی، سبب افزایش بیومس ریشه و اندام هوایی می‌شود. به منظور بررسی تاثیر اسید هیومیک بر رشد ریشه و اندام هوایی گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهددر بستر شن در سال 1387 اجرا شد. تیمارها شامل اسید هیومیک در چهار سطح ( 0، 100، 200 و 300 میلی گرم در هر لیتر محلول هوگلند) و دو رقم گندم پاییزه سایونز (آبی) و سبلان (دیم) بودند. نتایج نشان داد که اسید هیومیک به طور معنی داری نسبت سطح ریشه به سطح برگ و عدد کلروفیل متر برگ را افزایش داد. رقم سبلان بیشترین سطح، قطر، مجموع طول و وزن ریشه را دارا بود. لذا رقم سبلان در استفاده از اسید هیومیک کاراتر از رقم سایونز بود و بیشترین میانگین صفات مورد اندازه گیری را در غلظت 300 میلی گرم در لیتر نشان داد. همچنین بیشترین سطح و وزن برگ در رقم سبلان و غلظت 300 میلی گرم در لیتراسید هیومیک مشاهده شد در حالی که در رقم سایونز غلظت 200 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک در بیشتر صفات موثرتر شناخته شد و این رقم به سطوح پایین تر اسید هیومیک پاسخ مثبت تری را نشان داد.
واژه های کلیدی: اسید هیومیک، رقم سایونز، رقم سبلان، ریشه، گندم
مقالات پژوهشی
محمدرضا نیشابوری؛ مهدی شرفا؛ عبدالمجید لیاقت
چکیده
چکیده
انجام عملیات شخم ورزی در رطوبت مناسب پس از آبیاری یا بارندگی اهمیت زیادی در ممانعت از تخریب ساختمان خاک دارد. به منظور تعیین رطوبت مناسب شخم ورزی، از مقدار رطوبت در نقطه عطف منحنی رطوبتی (θi) استفاده گردید. نمونه برداری از خاک های دشت کرج و ورامین در بهار 1384 انجام شد. بدین منظور مقادیر رطوبت در مکش های صفر، 5/1، 5/2، 5/5 کیلو پاسکال ...
بیشتر
چکیده
انجام عملیات شخم ورزی در رطوبت مناسب پس از آبیاری یا بارندگی اهمیت زیادی در ممانعت از تخریب ساختمان خاک دارد. به منظور تعیین رطوبت مناسب شخم ورزی، از مقدار رطوبت در نقطه عطف منحنی رطوبتی (θi) استفاده گردید. نمونه برداری از خاک های دشت کرج و ورامین در بهار 1384 انجام شد. بدین منظور مقادیر رطوبت در مکش های صفر، 5/1، 5/2، 5/5 کیلو پاسکال توسط ستون آب آویزان و در مکش های 10، 20، 30، 50، 100، 200، 300، 500 و 1000 کیلو پاسکال توسط دستگاه صفحه فشاری در 140 نمونه خاک اندازه گیری شد. داده های توزیع اندازه ذرات و جرم مخصوص ظاهری خاک به همراه مقادیر رطوبت اندازه گیری شده در مکش های فوق به نرم افزار RETC وارد و پارامترهای معادله ون گن اُختن و مقدار رطوبت در نقطه عطف منحنی رطوبتی برای هر نمونه تعیین شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مقدار θi در 140 نمونه خاک 77/0-17/0 و میانگین آن 52/0 بود و در بیشتر موارد همبستگی مثبت بین θi و درصد رس، کربنات کلسیم معادل و رطوبت اشباع وجود داشت (P
مقالات پژوهشی
محمد موسوی بایگی؛ سید حسین ثنایی نژاد؛ احمد نظامی
چکیده
چکیده
عوامل آب و هوایی و اقلیمی نقش بسیار اساسی در رشد و توسعه گیاهان دارند و از دسته متغیرهای غیرقابل کنترل و اثر گذار بر کشاورزی محسوب می‌شوند. آستانه تحمل گیاهان در رابطه با هر یک از پارامترهای هواشناسی محدود است و هر گونه ناهنجاری در این پارامترها می‌تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر تولیدات کشاورزی اثرات قابل ملاحظه ای بگذارد. ...
بیشتر
چکیده
عوامل آب و هوایی و اقلیمی نقش بسیار اساسی در رشد و توسعه گیاهان دارند و از دسته متغیرهای غیرقابل کنترل و اثر گذار بر کشاورزی محسوب می‌شوند. آستانه تحمل گیاهان در رابطه با هر یک از پارامترهای هواشناسی محدود است و هر گونه ناهنجاری در این پارامترها می‌تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر تولیدات کشاورزی اثرات قابل ملاحظه ای بگذارد. استان خراسان رضوی نیز همه ساله خسارات زیادی را از وقوع مخاطرات مختلف جوی و اقلیمی به خصوص در بخش کشاورزی متحمل می شود. در این میان تنش های گرمایی از مهمترین پدیده های زیان بخش است که مشکلات بسیاری را برای محصولات ایجاد می کند در این مقاله وقوع تنش گرمایی در استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفته و پهنه بندی شده است. به این منظور با توجه به نیازهای حرارتی گیاهان مهم منطقه به طور میانگین برای کل گیاهان آستانه های 30، 35 و 40 درجه سلسیوس به عنوان دمای بیشینه و 20 درجه سلسیوس به عنوان دمای کمینه تعیین شده است. سپس با استفاده از داده های هواشناسی 13 ساله تعداد روزهای با دمای بیشتر از این آستانه ها مشخص شد. پس از انجام آزمون آماری بر ای کفایت داده ها (تعیین اندازه نمونه5) با استفاده از نرم افزار Jmp4، معادلات مناسب جهت پهنه بندی با استفاده از مدل ارتفاع رقومی در نرم افزار Arcview 3.2 استخراج شد. نتایج نشان داد که پدیده تنش گرمایی در جنوب و غرب خراسان بیشتر مشاهده می شود و سرخس و سبزوار بیشتر از سایر مناطق از این تنش آسیب می بینند.
واژه های کلیدی: تنش گرمایی، خراسان رضوی، پهنه بندی
مقالات پژوهشی
بنیامین نقوی؛ سعید رضا خداشناس؛ محمود فغفور مغربی؛ کاظم اسماعیلی؛ فاطمه کوروش وحید
چکیده
چکیده
از جمله روشهای مرسوم در آبگیری از رودخانه در مناطق کوهستانی، سیستم آبگیری از کف با استفاده از کف‌های مشبک است. بروز مشکلات ناشی از آسیب دیدگی و زنگ‌زدگی میله‌های شبکه در کف رودخانه، ایده جایگزینی یک محیط متخلخل تراوا با این سیستم را مطرح می‌کند. در این سیستم نیز مهمترین مسئله، گرفتگی فضای متخلخل و کاهش آبگیری از آن است. در ...
بیشتر
چکیده
از جمله روشهای مرسوم در آبگیری از رودخانه در مناطق کوهستانی، سیستم آبگیری از کف با استفاده از کف‌های مشبک است. بروز مشکلات ناشی از آسیب دیدگی و زنگ‌زدگی میله‌های شبکه در کف رودخانه، ایده جایگزینی یک محیط متخلخل تراوا با این سیستم را مطرح می‌کند. در این سیستم نیز مهمترین مسئله، گرفتگی فضای متخلخل و کاهش آبگیری از آن است. در تحقیق حاضر تاثیر توام عواملی همچون دانه بندی، رسوبات، شیب طولی محیط متخلخل و تغییرات دبی بررسی شد. نتایج آزمایشگاهی نشان داد با انتخاب دانه بندی و شیب مناسب (بر اساس نوع رسوبات موجود در رودخانه)، با وجود آنکه بخشی از فضای متخلخل توسط رسوبات معلق گرفته می‌شود، درصد کاهش دبی در گرفتگی حدی این محیط با حالت جریان بدون رسوب (آب زلال) حاکی از گذردهی قابل قبول این سیستم در بلند مدت و عدم نیاز به نیروی انسانی جهت نگهداری آن است. به منظور تشخیص پارامترهای موثر بر مقاومت نفوذی ناشی از رسوبگذاری در آبگیر کفی با محیط متخلخل، با کمک قانون نفوذ سطحی دارسی معادله ای تجربی- تئوری معرفی شد که نشان میدهد مقاومت نفوذی در این محیط تابعی از نسبت اندازه رسوبات و محیط متخلخل، عدد رینولدز و گرادیان هیدرولیکی است. نتایج نشان می‌دهند که معادله پیشنهادی با نتایج آزمایشگاهی هماهنگی مناسبی دارند.
واژه‌های کلیدی: آبگیری از کف، محیط متخلخل، گرفتگی، انتقال رسوب, کاهش دبی، مقاومت نفوذی
