مقالات پژوهشی
محمدرضا شایسته فر؛ نجمه شفیعی؛ حسین شیرانی؛ علی رضایی؛ محمدرضا کارگر دیانتی
چکیده
در سالهای اخیر، مطالعه مسایل آلودگی خاک در اطراف معادن و کارخانجات ذوب، توجه جدی متخصصان محیط زیست را به خود معطوف کرده است. در کشور ایران، با توجه به توسعه معادن، بررسی مسائل زیست محیطی امری ضروری به نظر میرسد. هدف اصلی این پژوهش، انجام مطالعات آماری و زمین‌آماری جهت ارزیابی و تهیه نقشه پراکنش عناصر آرسنیک و سلنیوم در خاک های اطراف ...
بیشتر
در سالهای اخیر، مطالعه مسایل آلودگی خاک در اطراف معادن و کارخانجات ذوب، توجه جدی متخصصان محیط زیست را به خود معطوف کرده است. در کشور ایران، با توجه به توسعه معادن، بررسی مسائل زیست محیطی امری ضروری به نظر میرسد. هدف اصلی این پژوهش، انجام مطالعات آماری و زمین‌آماری جهت ارزیابی و تهیه نقشه پراکنش عناصر آرسنیک و سلنیوم در خاک های اطراف معدن مس سرچشمه می‌باشد. جهت بررسی میزان تمرکز عناصر فلزی سنگین، مسیر نمونهبرداری در سه جهت متفاوت انتخاب شد. از منطقهای به مرکزیت دودکشهای کارخانه ذوب مجتمع مس سرچشمه به شعاع 6 کیلومتر، تعداد 120 نمونه خاک از خاک‌های سطحی حداکثر تا عمق 30 سانتیمتری از مناطق بکر جمع آوری شد و بعد از آنالیز به روش پلاسمای القایی- اسپکتروسکوپی جرمی (ICP- MS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در ابتدا، با توجه به توزیع دادهها، آنالیزهای آماری صورت گرفت. سپس از ابزار واریوگرام برای توجیه تغییرپذیری همه جهته استفاده شد و توسط روش تعیین اعتبار کریجینگ جک-نایف، پارامترهای مدل واریوگرام برازش داده شده، تعیین اعتبار شدند. با استفاده از تخمینگر کریجینگ معمولی مناطق آلوده به عنصر آرسنیک و سلنیوم مورد شناسایی قرار گرفت. با توجه به نقشه‌های ارائه شده، این نتیجه حاصل شد که احتمال تجمع عنصر آرسنیک در اطراف دودکشها بیش از سایر نقاط می‌باشد و جهت وزش باد غالب در این مجتمع به سمت رفسنجان می‌باشد. همچنین در مورد سلنیوم، نتایج نشان داد که بر عکس آرسنیک، جهت وزش باد تاثیری بر پراکنش آن نداشته و مقدار نشان داده شده به خصوصیت زمینشناسی منطقه مورد مطالعه مربوط می شود.
مقالات پژوهشی
مریم سادات حسینی؛ غلامحسین حق نیا؛ امیر لکزیان؛ حجت امامی
چکیده
فعالیت‌های آنزیمی خاک می‌توانند به عنوان شاخص‌های کیفیت به منظور ارزیابی پایداری بوم نظام‌های زراعی مورد استفاده قرار گیرند. هدف از این مطالعه ارزیابی تأثیر مدیریت مقدار پسماند گیاه جو، سوزاندن آن، کود نیتروژن و خاک ورزی بر فعالیت آنزیم‌های فسفاتاز قلیایی و اوره‌آز در شرایط مزرعه‌ای و طی دورهای 90 روزه بوده است. آزمایش به صورت ...
بیشتر
فعالیت‌های آنزیمی خاک می‌توانند به عنوان شاخص‌های کیفیت به منظور ارزیابی پایداری بوم نظام‌های زراعی مورد استفاده قرار گیرند. هدف از این مطالعه ارزیابی تأثیر مدیریت مقدار پسماند گیاه جو، سوزاندن آن، کود نیتروژن و خاک ورزی بر فعالیت آنزیم‌های فسفاتاز قلیایی و اوره‌آز در شرایط مزرعه‌ای و طی دورهای 90 روزه بوده است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح کاه و کلش جو (3 و6 تن درهکتار)، دو سطح سوزاندن (نسوزاندن و سوزاندن)، دو سطح کود اوره (صفر و 125کیلوگرم در هکتار) و دو نظام خاکورزی (بدون خاکورزی و با خاکورزی) بودند. نتایج آزمایش نشان داد افزودن مقدار 6 تن در هکتار پسماند جو فعالیت‌های آنزیمی را نسبت به مقدار 3 تن در هکتار در 5- 0 سانتیمتری خاک به طور معنیدار (05/0> p) افزایش داد. در حالی که سوزاندن کاه و کلش و عملیات خاکورزی منجر به کاهش فعالیت آنزیم‌های اوره‌آز و فسفاتاز قلیایی شد. کود اوره بر فعالیت آنزیم فسفاتاز قلیایی بیتأثیر بود، در حالی که فعالیت آنزیم اوره‌آز را افزایش داد. آنزیم اوره‌آز نسبت به آنزیم فسفاتاز قلیایی حساسیت بیشتری نسبت به عملیات مختلف در خاک نشان داد. نتایج این مطالعه نشان داد که روش بدون خاکورزی همراه با حفظ پسماند گیاهی در سطح 6 تن در هکتار و روش بدون سوزاندن مؤثرترین نوع مدیریت در حفظ و افزایش فعالیت آنزیم‌های مورد مطالعه در کوتاه مدت بودند.
مقالات پژوهشی
حمید دهقان منشادی؛ محمدعلی بهمنیار؛ امیر لکزیان؛ سروش سالک گیلانی
چکیده
لجن فاضلاب با دارا بودن مواد آلی به عنوان منبعی کلان از عناصر میکرو و ماکرو به شمار می رود. به منظور بررسی اثرات مقادیر و دوره های مختلف کاربرد لجن فاضلاب بر میزان ماده آلی، تنفس و فعالیت آنزیم فسفاتاز اسیدی و قلیایی، تحقیقی با طرح فاکتوریل، در 3 تکرار اجراء گردید. لجن فاضلاب در پنج سطح، 20 و 40 تن لجن فاضلاب، 20 و 40 تن لجن فاضلاب + 50 درصد ...
بیشتر
لجن فاضلاب با دارا بودن مواد آلی به عنوان منبعی کلان از عناصر میکرو و ماکرو به شمار می رود. به منظور بررسی اثرات مقادیر و دوره های مختلف کاربرد لجن فاضلاب بر میزان ماده آلی، تنفس و فعالیت آنزیم فسفاتاز اسیدی و قلیایی، تحقیقی با طرح فاکتوریل، در 3 تکرار اجراء گردید. لجن فاضلاب در پنج سطح، 20 و 40 تن لجن فاضلاب، 20 و 40 تن لجن فاضلاب + 50 درصد کود شیمیایی در هکتار و بدون مصرف لجن فاضلاب بود و دوره های کوددهی در سه سطح (دو، سه و چهار سال) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که کاربرد لجن فاضلاب در کلیه سطوح، باعث افزایش میزان کربن آلی خاک و تنفس میکروبی و فعالیت آنزیمی خاک نسبت به شاهد گردید (05/0(P
مقالات پژوهشی
اعظم حسین پور بوری آبادی؛ غلامحسین حق نیا؛ امین علیزاده؛ امیر فتوت
چکیده
افزایش جمعیت، محدودیت منابع آب و همچنین حجم عظیم فاضلاب‌های شهری و لزوم دفع مناسب آنها، ضرورت بهره‌گیری مجدد از فاضلاب را افزایش داده است. دفع فاضلاب در خاک یکی از باصرفه‌ترین روشهای تخلیه است. خصوصیات مختلف خاک، نوع فاضلاب و روش کاربرد آن از جمله مواردی هستند که بر کارائی خاک در تصفیه فاضلاب تاثیر می‌گذارند. به این منظور آزمایشی ...
بیشتر
افزایش جمعیت، محدودیت منابع آب و همچنین حجم عظیم فاضلاب‌های شهری و لزوم دفع مناسب آنها، ضرورت بهره‌گیری مجدد از فاضلاب را افزایش داده است. دفع فاضلاب در خاک یکی از باصرفه‌ترین روشهای تخلیه است. خصوصیات مختلف خاک، نوع فاضلاب و روش کاربرد آن از جمله مواردی هستند که بر کارائی خاک در تصفیه فاضلاب تاثیر می‌گذارند. به این منظور آزمایشی در 12 ستون پلیاتیلنی در 7 دوره 15 روزه در قالب فاکتوریل در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. فاضلابخام و تصفیهشده تصفیهخانه پرکند آباد مشهد به ستون‌های پر شده از خاک لومسیلتی در دو شرایط غرقاب پیوسته و متناوب بکار برده شدند. در پایان آزمایش نیز ستون‌های خاک برش داده شدند و نمونههای خاک از اعماق 25-0، 50-25 و 100-50 سانتیمتری هر ستون جمعآوری گردیدند. ویژگیهایی مانند اسیدیته، شوری، غلظت نیترات، فسفات، کربنآلیکل، نیکل و کادمیم در نمونههای بخش محلول خاک و همچنین زه‌آب‌های جمعآوری شده در هر دوره آزمایش اندازهگیری شدند. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که میانگین مقدار تمام پارامترهای فوق (به جز اسیدیته و شوری) در زه‌آب‌های خروجی، همواره کمتر از میانگین مقدار آن در فاضلاب‌های ورودی به خاک است اما با استمرار کاربرد فاضلابها در طول زمان بر مقدار آنها (به جز شوری و نیکل) افزوده شده است. مقدار کادمیم در نمونههای زهآب در هیچ دوره قابل تشخیص نبود. در بررسی تأثیر کاربرد فاضلابها بر خصوصیات شیمیایی خاک نیز مشخص گردید که مقدار تمامی ویژگیهای مورد اندازهگیری (به جز شوری) در مقایسه با مقدار اولیه آنها در محلول خاک افزایش یافتهاند. بنابراین با توجه نتایج به دست آمده، تخلیه فاضلاب‌های مورد استفاده به ویژه فاضلابخام باید با مدیریت صحیحی صورت گیرد تا بتوان ضمن بهره‌گیری مطلوب از آنها، خطرات زیست محیطی ناشی از تخلیه آنها در محیط پیرامون را نیز به حداقل ممکن کاهش داد.
مقالات پژوهشی
ناصر صداقتی؛ سید جواد حسینی فرد؛ اکبر محمدی محمدآبادی
چکیده
برداشت بی رویه از منابع آب کشاورزی در استان کرمان، باعث شده تا سالانه بطور متوسط حدود 1 متر افت سطح آب زیرزمینی را در این مناطق داشته باشیم. راندمان آبیاری سطحی در باغ های پسته، به دلیل خصوصیات ذاتی این روش آبیاری و نیز به کارگیری غیر صحیح آن، پائین می باشد. در شرایط بحرانی کنونی توسعه اصولی سیستم های آبیاری تحت فشار تاثیرات بسزایی در ...
بیشتر
برداشت بی رویه از منابع آب کشاورزی در استان کرمان، باعث شده تا سالانه بطور متوسط حدود 1 متر افت سطح آب زیرزمینی را در این مناطق داشته باشیم. راندمان آبیاری سطحی در باغ های پسته، به دلیل خصوصیات ذاتی این روش آبیاری و نیز به کارگیری غیر صحیح آن، پائین می باشد. در شرایط بحرانی کنونی توسعه اصولی سیستم های آبیاری تحت فشار تاثیرات بسزایی در بالا بردن راندمان کاربرد آب در باغ های پسته این منطقه دارد. لذا در این تحقیق دو سیستم آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی (با دو عمق نصب 30 و 50 سانتیمتر) با سه تیمار آبیاری به میزان 40، 60 و 80 درصد نیاز آبی درختان پسته در روش آبیاری سطحی، به مدت 4 سال مورد مطالعه قرار گرفت. صفات رویشی و زایشی درختان، صفات کمی و کیفی محصول، کارایی مصرف آب و چگونگی توزیع رطوبت و همچنین شوری در محدوده ریشه درختان، از مهمترین فاکتورهای مورد اندازه گیری بودند. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، عمق نصب 30 سانتیمتر، بهترین وضعیت را داشت. بین سیستمهای آبیاری، مقادیر 60 و 80 درصد نیاز آبی، اختلاف معنی داری نداشتند این در حالی است که مقدار آب بکاررفته به میزان 40 درصد نیاز آبی، بر روی اغلب فاکتورهای مورد ارزیابی اثرات منفی معنی داری، نشان داد. بنابراین آبیاری قطره ای زیرسطحی با عمق نصب 30 سانتیمتر و میزان آب 60 درصد نیاز آبی در روش آبیاری سطحی، با کارایی مصرف آب 290/0 کیلوگرم محصول خشک در هر متر مکعب آب مصرفی و 25 درصد صرفه جویی در مصرف آب نسبت به روش آبیاری قطره ای سطحی، بهترین تیمار شناخته شد و قابل توصیه است.
مقالات پژوهشی
شادی شفاعی؛ امیر فتوت؛ رضا خراسانی
چکیده
ترکیبات آهن (به شکل صفرظرفیتی و یا اکسید) به علت داشتن توانایی حذف یا کاهش آلاینده‌های متعدد آلی و معدنی از موادی هستند که به عنوان اصلاح کننده آلودگی محیط‌زیست به‌ویژه در محیط‌های آبی به کار می‌روند. مطالعات کمی در مورد استفاده از آهن صفرظرفیتی به‌ویژه نانوذرات آهن در اصلاح خاک‌های آلوده به فلزات‌سنگین صورت گرفته است؛ بنابراین ...
بیشتر
ترکیبات آهن (به شکل صفرظرفیتی و یا اکسید) به علت داشتن توانایی حذف یا کاهش آلاینده‌های متعدد آلی و معدنی از موادی هستند که به عنوان اصلاح کننده آلودگی محیط‌زیست به‌ویژه در محیط‌های آبی به کار می‌روند. مطالعات کمی در مورد استفاده از آهن صفرظرفیتی به‌ویژه نانوذرات آهن در اصلاح خاک‌های آلوده به فلزات‌سنگین صورت گرفته است؛ بنابراین با هدف بررسی تاثیر پودرهای آهن بر فراهمی فلزات نیکل، روی، کادمیوم و سرب در یک خاک آهکی آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار پودرهای آهن صفرظرفیتی و اکسید آهن در اندازه نانو و میکرومتر در سه دوره زمانی 1، 2و 4 هفته و 2 تکرار به انجام رسید. نتایج نشان دادند به طور کلی غلظت فلزات سنگین قابل استخراج با DTPA در خاک تحت تیمار منابع آهندار صفرظرفیتی نسبت به خاک شاهد کاهش معنیدار داشت. غلظت نیکل، کادمیوم، روی و سرب به ترتیب 28، 32، 37 و 28 درصد کاهش در تیمار آهن صفرظرفیتی میکرومتر و 12، 0، 25 و 21 درصد کاهش در تیمار نانوذرات آهن صفرظرفیتی داشت. در صورتیکه حضور اکسیدهای آهن باعث افزایش معنیدار فلزات سنگین قابل استخراج با DTPA خاک شد. همچنین در بازه زمانی یک تا چهار هفته به استثناء فلز نیکل اختلاف معنیداری در غلظت سایر فلزات سنگین قابل استخراج با DTPA مشاهده نشد. بهطور کلی در این مطالعه کارایی آهن صفرظرفیتی میکرومتر در کاهش فراهمی فلزات سنگین بیشتر بود و تاثیر نانوذرات آهن صفرظرفیتی در محیط خاک چشمگیر نبود.
مقالات پژوهشی
سینا رازی؛ علی حسین زاده دلیر؛ فرزین سلماسی؛ داوود فرسادی زاده
چکیده
در این مقاله تاثیر توام آبپایه و طوق به عنوان محافظ و بازدارنده در جهت کاهش آب شستگی موضعی و تحت شرایط آب زلال (9/0V/Vc=) بررسی شده است. در مرحله اول از آزمایشات، آبپایه در فواصل مختلف از پایه و در قسمت پایین دست پایه قرار داده شد. نتایج آزمایشات نشان داد که کمترین فاصله آبپایه از پایه در پایین دست بیشترین تاثیر را در کاهش عمق آب شستگی در قسمت ...
بیشتر
در این مقاله تاثیر توام آبپایه و طوق به عنوان محافظ و بازدارنده در جهت کاهش آب شستگی موضعی و تحت شرایط آب زلال (9/0V/Vc=) بررسی شده است. در مرحله اول از آزمایشات، آبپایه در فواصل مختلف از پایه و در قسمت پایین دست پایه قرار داده شد. نتایج آزمایشات نشان داد که کمترین فاصله آبپایه از پایه در پایین دست بیشترین تاثیر را در کاهش عمق آب شستگی در قسمت بالادست و جلوی پایه دارد. میزان عمق آب-شستگی در این حالت حدود 30 درصد کاهش یافت. در ادامه آزمایشات از طوق نیز هم زمان با آبپایه استفاده شد. هنگام استفاده توام از طوق (2W/D=) و آبپایه (L=0)، عمق آب شستگی به میزان 42 درصد و در حالت استفاده توام از طوق (3W/D=) و آبپایه (L=0)، عمق آب شستگی جلوی پایه ها بیش از 98درصد کاهش یافت. نتایج نشان می دهند که استفاده توام از آبپایه و طوق بیشترین تاثیر را بر کاهش آب شستگی موضعی اطراف پایه های پل خواهد داشت.
مقالات پژوهشی
ابراهیم بابائیان؛ مهدی همایی؛ رسول راهنمایی
چکیده
استخراج گیاهی یکی از روش های آلودگی زدایی سرب از خاک محسوب می شود. استفاده از عوامل کی لیت کننده در خاک می تواند کارآیی این روش را افزایش دهد. در این پژوهش، اثر کاربرد کی لیت های طبیعی و سنتزی بر کارآیی استخراج سرب از خاک توسط هویج مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل: 1) 6 سطح سرب: صفر، 100، 200، 300، 500 و 800 میلی گرم در کیلوگرم خاک از ...
بیشتر
استخراج گیاهی یکی از روش های آلودگی زدایی سرب از خاک محسوب می شود. استفاده از عوامل کی لیت کننده در خاک می تواند کارآیی این روش را افزایش دهد. در این پژوهش، اثر کاربرد کی لیت های طبیعی و سنتزی بر کارآیی استخراج سرب از خاک توسط هویج مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل: 1) 6 سطح سرب: صفر، 100، 200، 300، 500 و 800 میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع نیترات سرب، 2) کی-لیت : EDTA4، NTA5 و اسید اگزالیک و 3) غلظت کی لیت: صفر، 5/2، 5 و 10 میلی مول در کیلوگرم خاک بود. نتایج نشان داد EDTA به طور مؤثری باعث افزایش غلظت سرب در محلول خاک شد، به گونه ای که در غلظت 10 میلی مولار آن، سرب قابل استخراج از خاک 463 برابر نسبت به شاهد افزایش یافت. با افزایش غلظت کی لیت ها، غلظت سرب در شاخساره و ریشه نیز افزایش یافت. بیشترین مقدار سرب در شاخساره و ریشه در غلظت 10 میلی مول بر کیلوگرم EDTA و سطح 800 میلی گرم بر کیلوگرم سرب خاک به ترتیب 342 و 301 میلی گرم در کیلوگرم بدست آمد. با افزایش غلظت سرب و کی لیت، پتانسیل استخراج گیاهی سرب از خاک افزایش یافت، به طوری که بیشترین مقدار سرب استخراج شده از خاک در طول دوره رشد هویج، در بالاترین سطح آلودگی خاک و غلظت EDTA، برابر 1367 گرم در هکتار بدست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که هویج توانایی زیادی در جذب و تجمع سرب در اندام های خود دارد و بنابراین می تواند به عنوان گیاهی سرب اندوز در فناوری پالایش گیاهی مورد استفاده قرار گیرد.
مقالات پژوهشی
نصرت اله نجفی؛ سنیه مردمی؛ شاهین اوستان
چکیده
در یک آزمایش گلخانه ای، تأثیر غرقاب، لجن فاضلاب و کود دامی بر جذب و غلظت P، K، Ca، Mg و Na در ریشه و بخش هوایی آفتابگردان ((Helianthus annuus L. بررسی گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار شامل مدت غرقاب در پنج سطح (صفر، 2، 4، 8، 22 روز)، منبع کود آلی در دو سطح (کود دامی و لجن فاضلاب) و هر کود آلی در سه سطح (صفر، 15، 30 گرم ...
بیشتر
در یک آزمایش گلخانه ای، تأثیر غرقاب، لجن فاضلاب و کود دامی بر جذب و غلظت P، K، Ca، Mg و Na در ریشه و بخش هوایی آفتابگردان ((Helianthus annuus L. بررسی گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار شامل مدت غرقاب در پنج سطح (صفر، 2، 4، 8، 22 روز)، منبع کود آلی در دو سطح (کود دامی و لجن فاضلاب) و هر کود آلی در سه سطح (صفر، 15، 30 گرم بر کیلوگرم خاک) انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش مدت غرقاب شدن خاک، جذب و غلظت P و K در ریشه و بخش هوایی، غلظت Ca و Na در ریشه، غلظت Mg بخش هوایی، جذب Ca و Mg در ریشه و جذب و غلظت Na در بخش هوایی آفتابگردان افزایش یافت ولی جذب و غلظت P در ریشه و جذب K در ریشه و بخش هوایی مجدداً کاهش یافت. با افزایش مدت غرقاب شدن خاک، جذب و غلظت Ca در بخش هوایی کاهش یافت ولی غلظت Ca در بخش هوایی دوباره افزایش یافت. اثر غرقاب شدن خاک بر جذب Mg در بخش هوایی معنی دار نبود. با کاربرد کود دامی و لجن فاضلاب و افزایش سطح مصرفی آنها جذب و غلظت P در ریشه و بخش هوایی، جذب Ca در ریشه و بخش هوایی و جذب و غلظت Na در بخش هوایی افزایش یافت. جذب و غلظت K در بخش هوایی با کاربرد کود دامی و افزایش سطح مصرفی آن افزایش یافت ولی با مصرف لجن فاضلاب کاهش یافت. تأثیر غرقاب شدن خاک بر جذب و غلظت عناصر پرمصرف و سدیم در ریشه و بخش هوایی به منبع و مقدار کود آلی مصرفی بستگی داشت و برعکس. نتایج نشان داد که حتی دوره های کوتاه غرقاب شدن خاک (2 روز) بر غلظت های عناصر در گیاه اثرات طولانی مدت داشت. به طور کلی، گیاه آفتابگردان P،Mg و Naرا در ریشه و Ca را در بخش هوایی انباشته کرد در حالی که غلظت K در ریشه تفاوت معنی داری با بخش هوایی نداشت.
مقالات پژوهشی
وحید مظفری؛ لیلا امیدی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر پتاسیم و شوری بر برخی پارامترهای مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی پسته (رقم بادامی زرند)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل با دو فاکتور شوری (صفر، 100 و 200 میلیمولار کلریدسدیم) و پتاسیم (صفر و 1 میلیمولار پتاسیم از منبع نیترات پتاسیم) در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در محیط پرلیت انجام شد. جهت بررسی غلظت پرولین و قندهای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر پتاسیم و شوری بر برخی پارامترهای مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی پسته (رقم بادامی زرند)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل با دو فاکتور شوری (صفر، 100 و 200 میلیمولار کلریدسدیم) و پتاسیم (صفر و 1 میلیمولار پتاسیم از منبع نیترات پتاسیم) در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در محیط پرلیت انجام شد. جهت بررسی غلظت پرولین و قندهای احیاءکننده در دو زمان مختلف (سه و شش روز پس از اعمال شوری) طرح بهصورت فاکتوریل اسپلیت با سه تکرار تجزیه گردید و در آن شوری× پتاسیم بهعنوان فاکتور اصلی در قالب طرح کاملاً تصادفی و زمان بهعنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نمونهبرداریهای مربوط به غلظت پرولین و قندهای احیاءکننده، سه و شش روز پس از اعمال شوری انجام گرفت. نتایج حاصله نشان داد، با افزایش شوری (کلرید سدیم) از صفر به 100 میلیمولار، وزن خشک اندام هوایی و ریشه بهترتیب حدود 17 و 15 درصد افزایش معنیداری یافت. با افزایش پتاسیم از صفر به 1 میلیمولار، وزن خشک اندام هوایی از 885/0 به 007/1 گرم در هر گلدان رسید. کاربرد 1 میلیمولار پتاسیم، ارتفاع گیاه و تعداد برگ را بهطور معنیداری افزایش داد. افزایش شوری موجب افزایش معنیدار سدیم و کاهش منیزیم گیاه گردید. غلظت پرولین و قندهای احیاءکننده سه روز پس از اعمال شوری افزایش معنیداری حاصل نمود در حالیکه پتاسیم غلظت پرولین را کاهش داد. همچنین، عامل زمان بهطور معنیداری غلظت قندهای احیاءکننده را تحت تأثیر قرار داد بهطوری که با گذشت 72 ساعت غلظت قندهای احیاءکننده کاهش معنیداری حاصل نمود اما در مورد غلظت پرولین اینگونه نبود.
مقالات پژوهشی
وحید یزدانی؛ بیژن قهرمان؛ کامران داوری؛ محمدابراهیم فاضلی
چکیده
یکی از جنبه های مهم بررسی خاک، دانستن روابط و همبستگی بین خصوصیات مختلف خاک و بیان کمّی آنها در قالب مدل های آماری است. هدف از این پژوهش برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع توسط رگرسیون و شبکه استنتاج تطبیقی عصبی- فازی، با استفاده از پارامترهای زودیافت خاک می باشد. لذا آزمایشات مربوط به محاسبه هدایت هیدرولیکی اشباع و محاسبه خصوصیات فیزیکی ...
بیشتر
یکی از جنبه های مهم بررسی خاک، دانستن روابط و همبستگی بین خصوصیات مختلف خاک و بیان کمّی آنها در قالب مدل های آماری است. هدف از این پژوهش برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع توسط رگرسیون و شبکه استنتاج تطبیقی عصبی- فازی، با استفاده از پارامترهای زودیافت خاک می باشد. لذا آزمایشات مربوط به محاسبه هدایت هیدرولیکی اشباع و محاسبه خصوصیات فیزیکی خاک در 54 نقطه در زمین، که با فواصل 5 در 5 متر مشخص شده بودند، صورت گرفت. همچنین مقادیر چگالی ظاهری با روش کلوخه پارافینی، بعد فراکتال اندازه ذرات توسط روش الک خیس، درصد شن، رس و سیلت توسط هیدرومتری و هدایت هیدرولیکی اشباع بالای سطح ایستابی توسط روش استوانه های مضاعف اندازه گیری شد. بهترین مدل رگرسیونی برای تابع انتقالی، بر اساس حداقل سازی تابع هدفی که براساس پارامترهای آماری R2، RMSE و MAE بنا نهاده شده بود انتخاب گردید. پارامترهای درصد شن، چگالی ظاهری، چگالی حقیقی، بعد فراکتال اندازه ذرات، تخلخل و درصد سیلت به عنوان ورودی انتخاب شدند. در تابع انتقالی ارائه شده مقادیر R2، RMSE، NRMSE و MAE به ترتیب برابر 65/0، 017/0، 96/0 و 012/0 می باشند. شبکه استنتاج تطبیقی عصبی- فازی با 4 لایه در ورودی شامل چگالی ظاهری، چگالی حقیقی، تخلخل و بعد فراکتال اندازه ذرات و یک لایه خروجی دارای بهترین عملکرد بود. در مدل عصبی- فازی ارائه شده در این تحقیق مقدار R2 در آموزش و آزمون به ترتیب برابر 88/0 و 86/0 بوده و مقادیر RMSE نیز به ترتیب برابر 012/0 و 02/0 می باشد. با توجه به نتایج آنالیز حساسیت، تابع انتقالی رگرسیونی کمترین حساسیت را نسبت به تغییرات در تخلخل و بعد فراکتال اندازه ذرات دارد؛ در مقابل بیشترین حساسیت را نسبت به تغییرات در مقادیر چگالی ظاهری، درصد سیلت و درصد شن دارد. مدل استنتاج تطبیقی عصبی- فازی همانند تابع انتقالی رگرسیونی، نسبت به تغییرات در چگالی ظاهری بیشتر از سایر متغیرها حساس می-باشد، ضمن اینکه نتایج بیانگر برتری سامانه عصبی- فازی نسبت به تابع رگرسیونی است. ارزیابی مدل ها نشان داد که در خاک های رسی برآوردها دقت قابل قبولی ندارد؛ در مقابل برای تخمین هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک هایی با بافت سبک تا متوسط (لومی شنی، لوم و سیلت لوم) مناسب می باشند.
مقالات پژوهشی
امیر احمدی آغ تپه؛ احمدرضا قنبری؛ علیرضا سیروس مهر؛ براتعلی سیاه سر؛ محمدرضا اصغری پور
چکیده
به منظور مطالعه اثر پساب تصفیه شده، همراه با محلول پاشی کود کامل بر برخی خصوصیات کمی و کیفی علوفه ارزن دم روباهی (Setaria italica) آزمایشی بصورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1388 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارها شامل سه سطح آبیاری: آبیاری با آب چاه در تمام مراحل رشد بعنوان شاهد، آبیاری ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثر پساب تصفیه شده، همراه با محلول پاشی کود کامل بر برخی خصوصیات کمی و کیفی علوفه ارزن دم روباهی (Setaria italica) آزمایشی بصورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1388 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارها شامل سه سطح آبیاری: آبیاری با آب چاه در تمام مراحل رشد بعنوان شاهد، آبیاری با آب چاه و پساب یک در میان و آبیاری با پساب در کل دوره رشد، بعنوان فاکتور اصلی و سه سطح محلول پاشی: عدم محلول پاشی (شاهد)، محلول پاشی با 600 گرم کود کامل در هکتار و محلول پاشی با 1200 گرم کود کامل در هکتار، بعنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. صفات مورد بررسی شامل: عملکرد علوفه خشک و خصوصیات کیفی علوفه نظیر دیواره سلولی (NDF)، دیواره سلولی بدون همی سلولز (ADF)، لیگنین (ADL)، خاکستر (ASH)، پروتئین خام (CP)، کربوهیدرات محلول در آب (WSC) و قابلیت هضم ماده خشک (DMD) بودند. با توجه به نتایج بدست آمده، تیمارهای آبیاری با پساب و محلول-پاشی تاثیر معنی داری بر عملکرد و خصوصیات کیفی علوفه داشتند. در بین تیمارهای آبیاری، آبیاری با پساب در کل دوره رشد سبب افزایش عملکرد علوفه خشک و خصوصیات کیفی مانند کربوهیدرات های محلول، پروتئین خام، خاکستر، قابلیت هضم ماده خشک و کاهش معنی دار دیواره سلولی، دیواره سلولی بدون همی سلولز و لیگنین علوفه گردید. همچنین تیمار محلول پاشی 1200 گرم کود کامل بیشترین عملکرد علوفه و قابلیت هضم ماده خشک را در مقایسه با تیمارهای محلول پاشی 600 گرم کود کامل و شاهد داشت.
مقالات پژوهشی
محمدحسین نجفی مود؛ امین علیزاده؛ کامران داوری؛ محمد کافی؛ علی شهیدی
چکیده
این طرح به منظور تعیین تابع برتر آب - شوری - عملکرد دو رقم پنبه ورامین و خرداد در شرایط اقلیمی بیرجند اجرا گردید و در آن توابع به فرمهای خطی ساده، کاب داگلاس، درجه دوم و متعالی مورد استفاده قرار گرفتند. پس از تعیین ضرایب مورد نیاز، به منظور مقایسه و ارزیابی این مدلها از آماره‌های F ، t استیودنت و پنج شاخص آماری ریشه میانگین مربعات خطا ...
بیشتر
این طرح به منظور تعیین تابع برتر آب - شوری - عملکرد دو رقم پنبه ورامین و خرداد در شرایط اقلیمی بیرجند اجرا گردید و در آن توابع به فرمهای خطی ساده، کاب داگلاس، درجه دوم و متعالی مورد استفاده قرار گرفتند. پس از تعیین ضرایب مورد نیاز، به منظور مقایسه و ارزیابی این مدلها از آماره‌های F ، t استیودنت و پنج شاخص آماری ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)6 ، ضریب تعیین (CD)7 ، بازده مدل (EF)8 ، خطای بیشینه (ME)9 و ضریب مقدار باقیمانده (CRM)10 استفاده گردید. نتایج بدست آمده در مورد هر دو رقم پنبه ورامین وخرداد نشان دادند تابع درجه دوم می تواند به عنوان تابع برتر آب - شوری – عملکرد نسبت به سایر توابع در منطقه اقلیمی بیرجند معرفی شود.
مقالات پژوهشی
الهام زنگنه یوسف آبادی؛ مجید بهزاد؛ سعید برومند نسب
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی آزمایشگاهی تاثیر استفاده از آب مغناطیسی بر روی میزان آبشویی خاک شور در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار و 3 تکرار مجموعاً در 9 ستون انجام شد. خاک با بافت سیلتی لوم درون ستون هایی به ارتفاع 50 سانتی متر و قطر 10 سانتی متر ریخته شد و در انتهای ستون ها کاغذ صافی و توری پلاستیکی تعبیه گردید. پس از عبور آب از میدان مغناطیسی ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی آزمایشگاهی تاثیر استفاده از آب مغناطیسی بر روی میزان آبشویی خاک شور در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار و 3 تکرار مجموعاً در 9 ستون انجام شد. خاک با بافت سیلتی لوم درون ستون هایی به ارتفاع 50 سانتی متر و قطر 10 سانتی متر ریخته شد و در انتهای ستون ها کاغذ صافی و توری پلاستیکی تعبیه گردید. پس از عبور آب از میدان مغناطیسی با شدت های متفاوت، آبشویی به روش متناوب صورت گرفت و زه آب خروجی از انتهای ستون ها جمع آوری گردید و در آزمایشگاه تجزیه شیمیایی گردید. نتایج حاصل نشان داد که میزان آبشویی سدیم، پتاسیم، کلر و سولفات در تیمارهای مغناطیسی به طور معنی داری در سطح 5 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. همچنین کاربرد تیمارهای مغناطیسی مختلف اثر معنی داری بر آبشویی منیزیم و بیکربنات نداشت و میزان آبشویی کلسیم به طور معنی داری در تیمارهای مغناطیسی کمتر از تیمار شاهد بود.
مقالات پژوهشی
علیرضا توکلی
چکیده
یکی از اهداف اساسی در زراعت دیم، تعیین و شناخت اجزای بهره وری آب از طریق اعمال مدیریت‌های مناسب زراعی از جمله تک‌آبیاری و تاریخ کاشت برای ارقام مختلف گندم است. بدین منظور و با هدف به گزینی تک‌آبیاری و تعیین برنامه زمانی مناسب آن برای گندم دیم، تحقیقی به صورت اسپلیت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه ...
بیشتر
یکی از اهداف اساسی در زراعت دیم، تعیین و شناخت اجزای بهره وری آب از طریق اعمال مدیریت‌های مناسب زراعی از جمله تک‌آبیاری و تاریخ کاشت برای ارقام مختلف گندم است. بدین منظور و با هدف به گزینی تک‌آبیاری و تعیین برنامه زمانی مناسب آن برای گندم دیم، تحقیقی به صورت اسپلیت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم، مراغه و به مدت دو سال زراعی (83-1381) به اجراء در آمد. سه تاریخ کاشت (زود، نرمال، دیر) و سه میزان تک آبیاری (بدون آبیاری (شرایط دیم)، تک آبیاری به میزان 50 میلیمتر در زمان کاشت و تک آبیاری به میزان 100میلیمتر در زمان کاشت) برای پنج رقم گندم (شامل سه لاین تحت شماره، رقم آذر 2 و دبل کراسشاهی) مورد مطالعه قرار گرفت. اجزای شاخص‌های بهره‌وری آب شامل بهره‌وری بارش، بهره‌وری آب آبیاری و بهره‌وری کل آب کاربردی (تک‌آبیاری و بارش) تحت شرایط و تیمارهای ذکر شده تعیین گردید. بر اساس نتایج به دست آمده و تحلیل بر اساس میانیابی و مقادیر کمّی شاخص‌های بهره وری آب مصرفی برای گندم دیم، تیمار 100 میلیمتر تک‌آبیاری در اول مهر، 75 میلیمتر تک آبیاری در اواسط مهر و تک‌آبیاری 50 میلیمتر در اواخر مهر مطلوب ترین برنامه آبیاری برای لاین شماره 3 بود که نسبت به رقم آذر2 برتری نشان داد و میزان بهره‌وری تک‌آبیاری آن بین 3/11 تا 3/21 کیلوگرم بر متر مکعب است. حداکثر بهره‌وری آب تک‌آبیاری، بهره‌وری بارش و بهره‌وری کل آب کاربردی از این گزاره مدیریتی به دست آمد.
مقالات پژوهشی
احسان صیاد؛ سید محسن حسینی؛ وحید حسینی؛ محمدحسن صالحه شوشتری
چکیده
جنگلکاری ها به طور مستقیم یا غیرمستقیم روی جانداران خاکزی که از عوامل مهم در پویایی خاک هستند تاثیر می گذارند. این تحقیق به منظور ارزیابی میزان تاثیر جنگلکاری گونه های درختی مختلف بر جانوران خاک صورت گرفت. جنگلکاری های هشت گونه درختی شامل گونه های درختی تثبیت کننده نیتروژن (پنج گونه) و گونه های درختی فاقد این ویژگی (سه گونه) در قالب ...
بیشتر
جنگلکاری ها به طور مستقیم یا غیرمستقیم روی جانداران خاکزی که از عوامل مهم در پویایی خاک هستند تاثیر می گذارند. این تحقیق به منظور ارزیابی میزان تاثیر جنگلکاری گونه های درختی مختلف بر جانوران خاک صورت گرفت. جنگلکاری های هشت گونه درختی شامل گونه های درختی تثبیت کننده نیتروژن (پنج گونه) و گونه های درختی فاقد این ویژگی (سه گونه) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1372 در حاشیه رودخانه دز مستقر شده اند. جهت ارزیابی جانوران خاک در اواسط پاییز سال 1385 در هر قطعه جنگلکاری، دو نمونه به مساحت 5/0 5/0 متر مربع از عمق 25-0 سانتی متری به طور تصادفی برداشت گردید. جانوران مشاهده شده شامل کرم خاکی، حلزون، مورچه، خرخاکی، عنکبوت، پادمان، سوسک و هزارپا بودند. به طورکلی نتایج حاکی از وجود بیشترین فراوانی و زیست توده جانوران در جنگلکاری A. salicinaاست، در حالی که جنگلکاری E. camaldulensis کمترین فراوانی و زیست توده و بیشترین غنای جانوران خاک را داشت. مقایسه فراوانی و زیست توده جانوران خاک در دو گروه جنگلکاری تفاوت معنی داری نشان نداد. تجزیه به مولفه اصلی گونه های درختی جنگلکاری شده بر اساس جانوران مشاهده شده نیز نشان می دهد که نمی توان دو گروه را متفاوت دانست. بنابراین می توان بیان کرد که تفاوت های مشاهده شده زیر گونه های درختی مختلف به خصوصیت تثبیت کنندگی آنها ارتباطی ندارد. از آنجایی که جانوران خاک فاکتور مهمی در تنظیم تجزیه لاشریزه است مطالعه در مورد ارتباط فراوانی و غنای آنها با تجزیه لاشریزه توصیه می شود.
مقالات پژوهشی
آمنه رشیدشمالی؛ حبیب خداوردیلو؛ عباس صمدی
چکیده
با اینکه برخی فلزهای سنگین مانند روی برای رشد گیاه ضروری هستند، در غلظت های بالا اثرات سمّی داشته و منجر به مهار رشد گیاه می-شوند. در این پژوهش، بردباری و توانایی جذب و اندوزش روی به وسیله برخی گونه های گیاهی وحشی منطقه آذربایجان غربی در خاکی با مقادیر افزوده صفر، 1000، 3000 و 6000 میلی گرم روی بر کیلوگرم خاک مطالعه شد. بذر گیاهان آفتاب پرست ...
بیشتر
با اینکه برخی فلزهای سنگین مانند روی برای رشد گیاه ضروری هستند، در غلظت های بالا اثرات سمّی داشته و منجر به مهار رشد گیاه می-شوند. در این پژوهش، بردباری و توانایی جذب و اندوزش روی به وسیله برخی گونه های گیاهی وحشی منطقه آذربایجان غربی در خاکی با مقادیر افزوده صفر، 1000، 3000 و 6000 میلی گرم روی بر کیلوگرم خاک مطالعه شد. بذر گیاهان آفتاب پرست (Heliotropium europaeum)، سلمه-تره (Chenopodium album)، سلمک (Atriplex sp.)، تاج خروس (Amaranthus retroflexus)، ارزن وحشی (Pennisetum glaucum)، یونجه وحشی (Medicago sativa) و خرفه (Portulaca oleracea) در گلدان های حاوی خاک آلوده کشت شدند. در پایان فصل رشد، عملکرد نسبی گیاهان (RY%) ، غلظت فلز در شاخساره گیاهان، تغلیظ زیستی فلز در شاخسار گیاهان (BCFZn) و برداشت کل فلز از خاک به وسیله گیاهان (MEZn) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد با افزایش آلودگی روی در خاک، زیست توده گیاهان (به استثنای سلمه تره و خرفه) به ویژه در غلظت های زیادتر آلودگی، کاهش معنی داری (05/0≤ P) داشت. آفتاب پرست تنها با 10 درصد کاهش عملکرد نسبی بردبارترین گیاه به تنش آلودگی روی بود. در مقایسه بین گیاهان مورد مطالعه، تاج خروس بالاترین مقدار BCFZn وMEZn را در تیمار های شاهد (به ترتیب با مقدار میانگین01/1 و 14/0) و 6000 میلی گرم روی بر کیلوگرم خاک (به ترتیب با مقدار میانگین 35/0 و 45/3) داشت. گیاهان تاج خروس، سلمه تره و سلمک با داشتن زیست توده نسبتاً بالا (بین 750 تا 960 گرم ماده خشک در واحد بوته در شرایط طبیعی) و نرخ متوسط جذب روی، می توانند در زدودن روی از خاک آلوده موثر باشند.
مقالات پژوهشی
محمد حسین نوری قیداری
چکیده
یکی از ابزارهای مهم طراحی سازه‌های هیدرولیکی، رگبار طرح می‌باشد که از روی منحنی‌های شدت- مدت – فراوانی (IDF) برای تدوام و دوره بازگشت معیین استخراج می‌شود. روش متداول محاسبه منحنی‌های IDF علاوه بر طولانی‌تر بودن، دارای تعداد پارامترهای زیادی می‌باشند که این خود باعث کاهش اعتماد‌پذیری این منحنی‌ها می‌شود. در روش متداول محاسبه ...
بیشتر
یکی از ابزارهای مهم طراحی سازه‌های هیدرولیکی، رگبار طرح می‌باشد که از روی منحنی‌های شدت- مدت – فراوانی (IDF) برای تدوام و دوره بازگشت معیین استخراج می‌شود. روش متداول محاسبه منحنی‌های IDF علاوه بر طولانی‌تر بودن، دارای تعداد پارامترهای زیادی می‌باشند که این خود باعث کاهش اعتماد‌پذیری این منحنی‌ها می‌شود. در روش متداول محاسبه منحنی‌هایIDF ، باید بارش به ازای دوامهای مختلف ثبت شده باشد تا استخراج این منحنی‌ها میسر گردد. در بعضی مناطق تنها آمار بارشهای 24 ساعته موجود است که از روی این آمارها استخراج منحنی‌های IDF به روشهای متداول ممکن نمیباشد. در این مقاله برای رفع این مشکلات از تئوری فرکتال استفاده شده و از روی داده‌های حدکثر بارشسالانه در تداوم روزانه (24 ساعته)، منحنی‌های IDF ساخته می‌شود. روش بکار برده شده نسبت به روشهای متداول دارای مراحل محاسباتی کمتری بوده و تعداد پارامترهای آن بمراتب کمتر می‌باشد که این باعث بالا رفتن اعتماد‌پذیری میگردد. روشهای متداول و فرکتال بطور موردی برای استخراج منحنی‌های IDF در ایستگاه باران سنجی تنگه پنج بکار گرفته شده که نتایج نشان میدهد، حدکثر اختلاف منحنی‌های IDF بدست آمده از تئوری فرکتال و روش متداول کمتر از 8/9 درصد می‌باشد.
مقالات پژوهشی
سحر اخوان؛ محمود شعبانپور؛ مسعود اصفهانی
چکیده
به منظور بررسی اثر تراکم خاک بر رشد ریشه و اندام هوایی گیاه گندم، یک آزمایش گلدانی در سال 1389در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار ها شامل سه سطح؛ تراکم طبیعی، ده درصد و بیست درصد تراکم و دو نوع خاک بود که مجموعاً شامل 18 گلدان شد. شاخص مقاومت مکانیکی ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تراکم خاک بر رشد ریشه و اندام هوایی گیاه گندم، یک آزمایش گلدانی در سال 1389در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار ها شامل سه سطح؛ تراکم طبیعی، ده درصد و بیست درصد تراکم و دو نوع خاک بود که مجموعاً شامل 18 گلدان شد. شاخص مقاومت مکانیکی خاک اندازه گیری شده با دستگاه مقاومت سنج نفوذی تفاوت معنیداری را بین تیمارهای آزمایشی نشان داد. صفات ریشهای و اندام‌های هوایی اندازه گیری شده گیاه شامل وزن تر و وزن خشک کل اندام‌های هوایی، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه، سطح برگ، سطح ریشه، حجم ریشه، طول ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به اندام‌های هوایی، نسبت سطح برگ به سطح ریشه، چگالی طول ریشه، چگالی سطح ریشه، چگالی وزن ریشه، چگالی وزن خشک ریشه و محتوای نیتروژن ریشه، تفاوت معنیداری در سطح 1 درصد نشان دادند به طوری که بیشترین طول ریشه، سطح ریشه، چگالی طول ریشه و چگالی سطح ریشه در تیمار بدون تراکم (به ترتیب با میانگین 6/3332 سانتیمتر، 5/421 سانتیمتر مربع، 4/6633 کیلومتر بر مترمکعب، 25/1 کیلومترمربع بر مترمکعب) بدست آمد. نتایج کلی این آزمایش نشان داد که با افزایش تراکم خاک، صفات مربوط به اندام‌های هوایی و ریشهای گیاه گندم تحت تأثیر قرار میگیرد و در تراکم بیست درصد با مقاومت نفوذی 94/1155 و 76/762 کیلوپاسکال به ترتیب در خاک رسی و شنی، رشد ریشه و اندام‌های هوایی نسبت به خاک طبیعی محدود شد.
مقالات پژوهشی
محمد جلینی؛ حمید رضا مهرآبادی
چکیده
با توجه به کمبود منابع آب، بهره گیری از شیوه های نوین آبیاری در کشاورزی امری اجتناب ناپذیر می نماید. امروزه روند بهبود، تکامل و استفاده از شیوه آبیاری قطره ای به عنوان یکی از پیشرفته ترین روشها در آبیاری اراضی زراعی در حال افزایش می باشد. این پژوهش به منظور ارزیابی استفاده از روش زیر سطحی آبیاری قطره ای در دورهای مختلف آبیاری بر عملکرد، ...
بیشتر
با توجه به کمبود منابع آب، بهره گیری از شیوه های نوین آبیاری در کشاورزی امری اجتناب ناپذیر می نماید. امروزه روند بهبود، تکامل و استفاده از شیوه آبیاری قطره ای به عنوان یکی از پیشرفته ترین روشها در آبیاری اراضی زراعی در حال افزایش می باشد. این پژوهش به منظور ارزیابی استفاده از روش زیر سطحی آبیاری قطره ای در دورهای مختلف آبیاری بر عملکرد، کارآیی مصرف آب و خصوصیات کیفی پنبه با استفاده از آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور 1-آبیاری قطره ای با دو الگوی سطحی و زیرسطحی و 2- دور آبیاری 2، 4 و 6 روز در دو سال زراعی 1386 و 1387 در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات پنبه شرق کشور- کاشمر اجرا شد. در تجزیه مرکب داده ها، الگوی آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب معنی دار بود. مقدار عملکرد وش در آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی به ترتیب 3074 و 3988 کیلوگرم در هکتار بود که با هم اختلاف معنی دار داشتند. کارآیی مصرف آب الگوهای مذکور به ترتیب 349/0 و 268/0 کیلوگرم وش به ازاء مصرف هر مترمکعب آب بود. عملکرد وش در سه تیمار دور آبیاری 2، 4 و 6 روز به ترتیب برابر با 3491، 3725 و 3364 کیلوگرم در هکتار بدست آمد که با هم اختلاف معنی دار نداشتند. بیشترین عملکرد و کارآیی مصرف آب در آبیاری قطره ای زیرسطحی با دور آبیاری 4 روز به ترتیب به میزان 4315 کیلو گرم در هکتار و 375/0 کیلوگرم وش بر مترمکعب و کمترین عملکرد و کارآیی مصرف آب در آبیاری قطره ای زیرسطحی با دور آبیاری 2 روز بترتیب به میزان 3107 کیلوگرم در هکتار و 265/0 کیلوگرم وش بر مترمکعب بدست آمد. در نهایت روش آبیاری قطره ای زیرسطحی با دور آبیاری چهار روز به عنوان تیمار برتر انتخاب گردید.
مقالات پژوهشی
خلیل قربانی
چکیده
تاکنون روشهای زیادی برای درون‌یابی و ترسیم نقشه‌های هم بارش ارائه و نتایج متفاوتی از آنها در مناطق مختلف گزارش شده است. روش رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی یکی از روش‌هایی است که اخیرا مورد استقبال قرار گرفته است. این روش برای ارزیابی غیریکنواختی متغیر وابسته با برقراری رگرسیون‌های موضعی مناسب است. تحقیقی بر این اساس صورت گرفت تا تغییرات ...
بیشتر
تاکنون روشهای زیادی برای درون‌یابی و ترسیم نقشه‌های هم بارش ارائه و نتایج متفاوتی از آنها در مناطق مختلف گزارش شده است. روش رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی یکی از روش‌هایی است که اخیرا مورد استقبال قرار گرفته است. این روش برای ارزیابی غیریکنواختی متغیر وابسته با برقراری رگرسیون‌های موضعی مناسب است. تحقیقی بر این اساس صورت گرفت تا تغییرات مکانی بارش سالانه در استان گیلان (که تحت تأثیر شرایط محیطی مختلف بهطور غیریکنواخت توزیع می‌شود) مورد بررسی قرار گیرد. نتایج روش رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی با روشهای معمول درون‌یابی شامل چندجملهای سراسری و موضعی، اسپلاین، وزن عکس فاصلهها، کریجینگ و کوکریجینگ مقایسه شد. آمار میانگین ده ساله بارش سالانه 185 ایستگاه هواشناسی واقع در استان گیلان و مجاورت آن استفاده و تغییرات مکانی بارش به کمک پارامترهای دیگر مانند ارتفاع از سطح دریا و موقعیت نقاط نسبت به دریا، الگوسازی شد. سپس بهترین روش درون‌یابی بارش در این منطقه معرفی شد. برای ارزیابی دقت هر یک از این روشها از فن اعتبارسنجی متقابل استفاده شد. نتایج بهدست آمده نشان داد که روش رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی با RMSE=147 دارای کمترین مقدار خطا بود و نتایج آن با روش کریجینگ که با RMSE=187 در رتبه دوم قرار دارد اختلاف زیادی داشت. بر این اساس مناسبترین روش برای ترسیم همبارش در استان گیلان روش رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی معرفی می‌شود.
مقالات پژوهشی
سمانه تاجیک؛ شمس الله ایوبی؛ فرشید نوربخش
چکیده
آنزیم ها اهمیت بسیار زیادی در فرایند معدنی شدن مواد آلی دارند. اطلاعات فعالیت آنزیمی خاک برای تعیین ویژگی های میکروبیولوژی خاک استفاده می شوند و در سلامت و کیفیت خاک مهم هستند. ویژگی های پستی و بلندی، ویژگی های خاکی و فعالیت آنزیمی خاک با یکدیگر مرتبط هستند. بنابراین اطلاع از چگونگی تاثیر این پارامترها بر فعالیت آنزیمی خاک ضروری به ...
بیشتر
آنزیم ها اهمیت بسیار زیادی در فرایند معدنی شدن مواد آلی دارند. اطلاعات فعالیت آنزیمی خاک برای تعیین ویژگی های میکروبیولوژی خاک استفاده می شوند و در سلامت و کیفیت خاک مهم هستند. ویژگی های پستی و بلندی، ویژگی های خاکی و فعالیت آنزیمی خاک با یکدیگر مرتبط هستند. بنابراین اطلاع از چگونگی تاثیر این پارامترها بر فعالیت آنزیمی خاک ضروری به نظر می رسد. این تحقیق در اراضی تپه ماهوری منطقه جنوب سمیرم استان اصفهان، به منظور ایجاد مدل رگرسیونی بین فعالیت آنزیمی خاک، ویژگی های و شاخص های پستی و بلندی اجرا شده است. متوسط دما و بارندگی سالیانه منطقه به ترتیب6/10 درجه سانتی گراد و 350 میلی متر است. نمونه برداری با ایجاد شبکه بندی منظم به طریق تصادفی از عمق 0 – 10 سانتی متری انجام شد. مدل رقومی ارتفاع منطقه در پیکسل هایی به ابعاد10 در 10 متر تهیه و از طریق آن شاخص ها پستی و بلندی محاسبه شد. ویژگی های خاکی نیز طی آنالیزهای آزمایشگاهی تعیین گردیدند. مدل های رگرسیونی چند متغیره بین این پارامترها و فعالیت آنزیمی خاک برقرار گردید و سپس به وسیله 20درصد از داده ها، مدل های بدست آمده اعتبار سنجی شدند. نتایج مدل های حاصل شده نشان می دهد که این مدل ها در حضور پارامترهای خاکی 33 تا 63 درصد، در حضور پارامترهای پستی و بلندی 14 – 15 درصد و درصورت استفاده از پارامترهای خاکی و پستی و بلندی 33 تا 67 درصد از کل تغییرات فعالیت آنزیمی خاک را توجیه می کنند. بنابراین استفاده از تلفیق ویژگی های خاکی و پستی وبلندی، بهترین مدل ها را در پیش بینی فعالیت آنزیمی ارائه می دهند. این نتایج موید این مطلب است که فعالیت آنزیمی خاک در منطقه تحت تاثیر همزمان ویژگی های خاکی و پستی و بلندی می باشند. نتایج اعتبار سنجی مدل ها نیز از نااریب بودن و درجه تخمین مناسب برازش مدل ها حکایت می کند.
مقالات پژوهشی
علی چراتی آرایی؛ فرید عباس زاده؛ ولی اله رامئه؛ رضا رضایی سوخت آبندانی
چکیده
شوری یکی از تنش های مهم محدود کننده تولیدات کشاورزی می باشد. با توجه به گستردگی خاک های شور در کشور، دستیابی به ارقام مقاوم به شوری باعث افزایش میزان عملکرد محصول و بالا رفتن تولید می شود. به منظور بررسی تأثیر شوری ناشی از کلرور سدیم و کلسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزای بهاره، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی ...
بیشتر
شوری یکی از تنش های مهم محدود کننده تولیدات کشاورزی می باشد. با توجه به گستردگی خاک های شور در کشور، دستیابی به ارقام مقاوم به شوری باعث افزایش میزان عملکرد محصول و بالا رفتن تولید می شود. به منظور بررسی تأثیر شوری ناشی از کلرور سدیم و کلسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزای بهاره، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی استان مازندران به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 به اجرا در آمد. چهار سطح شوری شامل (صفر، 4، 8 و 12 دسی زیمنس بر متر کلرور سدیم و کلسیم) به عنوان فاکتور اول و ژنوتیپ ها شامل (زرفام، ساری گل، لاین 14، لاین 18، لاین 111، RG003 و هایولا 401) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه نظیر : عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد برگ، وزن تر و خشک، تعداد دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد خورجین در ساقه اصلی، تعداد دانه در خورجین، طول خورجین، وزن هزار دانه و پروتئین اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که همراه با افزایش شوری، ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد خورجین در ساقه اصلی، تعداد دانه در خورجین، طول خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه کاهش یافت. اما در مقابل با افزایش شوری پروتئین افزایش یافت. به نظر می رسد بین ارقام مورد مطالعه رقم هایولا 401 و لاین 18 با عملکرد بیشتر و کارآیی بالاتری بوده و در مقابل رقم زرفام دارای بیشترین حساسیت به شوری می باشد. همچنین در رقم زرفام در سطوح مختلف شوری میزان پروتئین به طور معنی داری بیشتر از سایر ارقام بود.
مقالات پژوهشی
پرستو پارسامهر؛ علی حسین زاده دلیر؛ داوود فرسادی زاده؛ اکرم عباسپور
چکیده
پرش هیدرولیکی متداول ترین روش برای استهلاک انرژی جنبشی آب در پایین دست سرریز ها، شوت ها و دریچه‌ها می باشد. در تحقیق حاضر، خصوصیات پرش هیدرولیکی بر روی شکل جدیدی از بستر زبر با زبری‌های نیم استوانه ای شکل مورد بررسی قرار گرفته است. زبری های مورد استفاده دارای 3 ارتفاع به همراه چهار فاصله مختلف بین زبری ها می باشند. آزمایشات در محدوده ...
بیشتر
پرش هیدرولیکی متداول ترین روش برای استهلاک انرژی جنبشی آب در پایین دست سرریز ها، شوت ها و دریچه‌ها می باشد. در تحقیق حاضر، خصوصیات پرش هیدرولیکی بر روی شکل جدیدی از بستر زبر با زبری‌های نیم استوانه ای شکل مورد بررسی قرار گرفته است. زبری های مورد استفاده دارای 3 ارتفاع به همراه چهار فاصله مختلف بین زبری ها می باشند. آزمایشات در محدوده اعداد فرود 6/4 تا 3/7 انجام شدند. نتایج نشان داد در مقایسه با پرش هیدرولیکی بر روی بستر صاف، عمق مزدوج نسبی و طول پرش به ترتیب بطور متوسط 35/25 و 5/38 درصد کاهش و افت انرژی بطور متوسط 18 درصد نسبت به پرش کلاسیک افزایش می یابد. ضریب تنش برشی در بستر زبر حداکثر در حدود 13 برابر بستر صاف است. روند این تغییرات با افزایش فاصله، ارتفاع زبری ها و عدد فرود شدت می یابد. در این تحقیق روابطی برای عمق مزدوج نسبی، طول پرش هیدرولیکی، افت نسبی انرژی و ضریب تنش برشی ارائه شده است.
مقالات پژوهشی
جابر رحیمی؛ علی خلیلی؛ جواد بذرافشان
چکیده
تخمین بارش مؤثر یکی از مؤلفه های اصلی بهره برداری زراعی از آب باران، برنامه ریزی برای آبیاری در زراعت آبی و تعیین نوسانات تولید در زراعت دیم به منظورهای مدیریت اقتصاد کلان کشور است. در تحقیق حاضر، به منظور برآورد بارش مؤثر در کشت گندم دیم یک مدل دولایه ای بیلان آب خاک مبتنی بر رهیافت جدید طراحی و تدوین گردید. در رهیافت حاضر، فرض شده ...
بیشتر
تخمین بارش مؤثر یکی از مؤلفه های اصلی بهره برداری زراعی از آب باران، برنامه ریزی برای آبیاری در زراعت آبی و تعیین نوسانات تولید در زراعت دیم به منظورهای مدیریت اقتصاد کلان کشور است. در تحقیق حاضر، به منظور برآورد بارش مؤثر در کشت گندم دیم یک مدل دولایه ای بیلان آب خاک مبتنی بر رهیافت جدید طراحی و تدوین گردید. در رهیافت حاضر، فرض شده است که علاوه بر آب ذخیره شده در ناحیه ریشه، آن بخش از آب موجود در حدفاصل منطقه قدیم (روز قبل) و جدید (روز فعلی) توسعه ریشه نیز در محاسبه بارش مؤثر روز فعلی در نظر گرفته شود. توانایی بیشتر رهیافت حاضر در تعیین بخشی از تغییرات در میزان محصول گندم دیم که توسط تغییرات در میزان بارش مؤثر قابل توجیه است، گواهی بر برتری نسبی این رهیافت بر رهیافت های موجود می باشد. در ادامه با استفاده از داده های هواشناسی روزانه 12 ایستگاه استان فارس (دوره آماری2000-1999 تا 2009-2008) و با بهره گیری از مدل تدوین شده بر اساس مدل تدوین شده مبتنی بر رهیافت پیشنهادی مقادیر بارش مؤثر در کشت گندم دیم محاسبه شد. نتایج حاکی از آن است که مقادیر متوسط بارش مؤثر در زراعت گندم دیم از 6/112 میلی متر در ایستگاه آباده تا میزان 4/269 میلی متر در ایستگاه سد درودزن تغییر می کند. همچنین مشخص شد که در قسمت های شمال و شمال غرب استان فارس درتامین بارش مورد نیاز، موفقیت بیشتری در تولید محصول گندم دیم وجود دارد.
