مقالات پژوهشی
جمال محمد ولی سامانی؛ حامد رادمهر؛ مجید دلاور
چکیده
سد خاکی به دلایل نشست پی و خزش، روگذری، فرسایش سرریز، لغزش و غیره تخریب می شود که روگذری عمده ترین دلایل شکست سد می‌باشد. از طرفی طراحی سدها تحت تاثیر عدم قطعیت و پتانسیل شکست می باشد لذا آنالیز ریسک و عدم قطعیت در طراحی سدهای مخزنی از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف اصلی در این تحقیق ارائه روش هایی برای آنالیز عدم قطعیت و برآورد ریسک روگذری ...
بیشتر
سد خاکی به دلایل نشست پی و خزش، روگذری، فرسایش سرریز، لغزش و غیره تخریب می شود که روگذری عمده ترین دلایل شکست سد می‌باشد. از طرفی طراحی سدها تحت تاثیر عدم قطعیت و پتانسیل شکست می باشد لذا آنالیز ریسک و عدم قطعیت در طراحی سدهای مخزنی از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف اصلی در این تحقیق ارائه روش هایی برای آنالیز عدم قطعیت و برآورد ریسک روگذری سد می باشد. از دبی ورودی سالانه به مخزن سد مارون جهت آنالیز هفت رخداد سیل حدی با دوره بازگشت های مختلف استفاده شده است. عدم قطعیت بالاترین ارتفاع سطح آب مخزن در این هفت سیل با استفاده از روندیابی مخزن و بررسی اثر چهار عامل غیرقطعی تاثیرگذار در آن محاسبه شد. آنالیز عدم قطعیت و ریسک روگذری در این مطالعه از با روش‌های: 1) شبیه سازی مونت کارلو (MCS) 2) شبیه‌سازی مربع لاتین (LHS)، صورت میگیرد. نتایج نشان می دهد که عدم قطعیت ارتفاع آب در روش مونت کارلو بیشتر از روش مربع لاتین بوده از طرفی ریسک روگذری محاسبه شده در روش مربع لاتین بیشتر از روش مونت کارلو می باشد. همچنین افزایش دبی ورودی نسبت به افزایش دوره بازگشت در تغییرات ریسک روگذری سد مارون موثرتر است.
مقالات پژوهشی
سعید خدادوست سیوکی؛ محمود نعمتی؛ رضا استخر
چکیده
برآورد دقیق سرعت در آبراهه‌های حاوی بارهای رسوبی اهمیت زیادی دارد، به دلیل این‌که توزیع عمقی سرعت یکی از پارامترهای مورد نیاز برای برآورد دبی رسوبات است. تاکنون روابط زیادی برای برآورد توزیع عمقی سرعت در مجاری روباز توسط محققان مختلف توسعه یافته است. در این تحقیق، ضمن تحلیل و بررسی کامل این معادلات، با استفاده از مهم‌ترین شاخصهای ...
بیشتر
برآورد دقیق سرعت در آبراهه‌های حاوی بارهای رسوبی اهمیت زیادی دارد، به دلیل این‌که توزیع عمقی سرعت یکی از پارامترهای مورد نیاز برای برآورد دبی رسوبات است. تاکنون روابط زیادی برای برآورد توزیع عمقی سرعت در مجاری روباز توسط محققان مختلف توسعه یافته است. در این تحقیق، ضمن تحلیل و بررسی کامل این معادلات، با استفاده از مهم‌ترین شاخصهای آماری ارائه شده، معادله بهینه از میان معادلاتی مانند توزیع توانی، توزیع لگاریتمی، توزیع لگاریتمی اصلاح شده، توزیع وِیک، توزیع لگاریتمی اصلاح شده- وِیک، توزیع لگاریتمی- وِیک اصلاح شده و توزیع سهموی مورد بررسی انتخاب شده است. به منظور صحت‌سنجی هر یک از معادلات از معتبرترین داده‌های آزمایشگاهی مربوط به ونونی (16)، اینشتین (9) و ونگ و کیان (19) استفاده شده است. نتایج نشان داد که توزیع لگاریتمی تنها قادر به برآورد دقیق سرعت در ناحیه داخلی است. همچنین با مقایسه توزیع‌های معرفی شده با داده‌های آزمایشگاهی و بر اساس شاخصهای آماری مشخص شد که توزیع وِیک مقادیر سرعت را در هر دو ناحیه داخلی و خارجی با دقت قابل قبولی برآورد می‌کند و استفاده از این معادله در محاسبات مربوط به دبی بار معلق توصیه می‌شود. از سوی دیگر توزیع سهموی کم‌دقت‌ترین معادله بوده و استفاده از آن خطای زیادی در محاسبات ایجاد خواهد کرد.
مقالات پژوهشی
رضا لاله زاری؛ سعید برومند نسب؛ هادی معاضد؛ علی حقیقی
چکیده
آب زیرزمینی بزرگ‌ترین منبع تأمین آب محسوب میگردد و کمبود منابع آب سطحی در شرایط خشکسالی موجب توسعه برداشت از آب زیرزمینی شده است. در تحقیق حاضر، مدل مفهومی آبخوان باغملک در چارچوب روش عددی تفاضل محدود برای شبیه‌سازی رفتار جریان آب زیرزمینی استفاده شده است. داده‌های سطح ایستابی 8 پیزومتر در طول 10 سال از 1381 تا 1391 بدین منظور جمعآوری ...
بیشتر
آب زیرزمینی بزرگ‌ترین منبع تأمین آب محسوب میگردد و کمبود منابع آب سطحی در شرایط خشکسالی موجب توسعه برداشت از آب زیرزمینی شده است. در تحقیق حاضر، مدل مفهومی آبخوان باغملک در چارچوب روش عددی تفاضل محدود برای شبیه‌سازی رفتار جریان آب زیرزمینی استفاده شده است. داده‌های سطح ایستابی 8 پیزومتر در طول 10 سال از 1381 تا 1391 بدین منظور جمعآوری شد. سالهای مورد مطالعه به 40 دوره تنش تقسیم و هدایت هیدرولیکی، آبدهی ویژه و تغذیه در این دورهها واسنجی شد. صحت‌سنجی رقوم هیدرولیکی شبیه‌سازی نسبت به اندازه‌گیری برای سال بعد از واسنجی انجام گرفت. نتایج شبیه‌سازی جریان نشان میدهد واریانس اختلاف سطح ایستابی مشاهداتی و محاسباتی در فرایندهای واسنجی و صحت‌سنجی به ترتیب 1/3 و 84/3 محاسبه شد. پهنهبندی هدایت هیدرولیکی واسنجیشده نشان میدهد شمال شرقی آبخوان قابلیت انتقال و پتانسیل برداشت بیشتری در مقایسه با بخشهای جنوبی دارد. حساسیت مدل جریان به کاهش هدایت هیدرولیکی بیش از افزایش آن است. 50 درصد کاهش در هدایت هیدرولیکی موجب افزایش واریانس اولیه از 1/3 به 44 میگردد. همچنین نتایج نشان داد مدل آبخوان باغملک به ترتیب نسبت به تغذیه، هدایت هیدرولیکی و آبدهی ویژه حساسیت بالاتری دارد.
مقالات پژوهشی
مریم اسمعیلی؛ بهمن فرهادی بانسوله؛ مختار قبادی
چکیده
به منظور ارزیابی عملکرد کمی و کیفی سویا تحت شرایط کم آبیاری، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و چهار تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال 1391 اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل چهار سطح 20 درصد پرآبیاری (T4)، آبیاری کامل (T3)، 20 درصد کم آبیاری (T2) و 40 درصد کم آبیاری (T1) بودند. صفت های مورد بررسی شامل عملکردهای ...
بیشتر
به منظور ارزیابی عملکرد کمی و کیفی سویا تحت شرایط کم آبیاری، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و چهار تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال 1391 اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل چهار سطح 20 درصد پرآبیاری (T4)، آبیاری کامل (T3)، 20 درصد کم آبیاری (T2) و 40 درصد کم آبیاری (T1) بودند. صفت های مورد بررسی شامل عملکردهای دانه، بیولوژیک، ساقه، غلاف، پروتئین، روغن و شاخصهای بهره وری آب بودند. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در تیمارهای T4 و T1به مقدار1940 و 1084کیلوگرم در هکتار اندازه‌گیری شد. با کاهش میزان آبیاری درصد پروتین دانه افزایش و درصد چربی دانه کاهش یافت. با توجه به کاهش هم زمان عملکرد دانه و درصد چربی دانه در شرایط کم آبیاری میزان کاهش روغن دانه شدیدتر از سایر شاخص های عملکردی بود. عملکرد محصول از نظر چربی در تیمارهای T2 و T1 نسبت به تیمار شاهد ((T3 به ترتیب 2/26 و 1/50 درصد کاهش داشت. بررسی شاخص های بهره وری آب نشان داد که با کاهش آب آبیاری شاخص بهره وری آب نسبت به عملکرد دانه، بیولوژیک و پروتئین افزایش و نسبت به روغن کاهش می یابد. تیمار T2 با در نظر گرفتن کلیه شاخصها به عنوان بهترین تیمار پیشنهاد گردید.
مقالات پژوهشی
جواد باغانی؛ امین علیزاده؛ حسین انصاری؛ مهدی عزیزی
چکیده
برای بررسی اثر سطوح شوری آب آبیاری و زمان شروع آبیاری با آب شور و لب‌شور بر خصوصیات کمی خربزه دیررس، آزمایشی با 7 تیمار و 3 تکرار در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با استفاده از روش آبیاری قطره‌ای نواری، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی انجام شد. تیمارهای آبیاری عبارت بودند از: 1- آبیاری با آب شیرین (6/0 دسی‌زیمنس بر متر) از ...
بیشتر
برای بررسی اثر سطوح شوری آب آبیاری و زمان شروع آبیاری با آب شور و لب‌شور بر خصوصیات کمی خربزه دیررس، آزمایشی با 7 تیمار و 3 تکرار در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با استفاده از روش آبیاری قطره‌ای نواری، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی انجام شد. تیمارهای آبیاری عبارت بودند از: 1- آبیاری با آب شیرین (6/0 دسی‌زیمنس بر متر) از ابتدای کاشت تا انتهای فصل برداشت، 2- آبیاری با آب با شوری 3 دسی‌زیمنس برمتر از ابتدا تا انتهای فصل داشت، 3-آبیاری با آب با شوری 6 دسی‌زیمنس بر متر از ابتدا تا انتهای فصل، 4- آبیاری با آب با شوری 6 دسی‌زیمنس بر متر از 20 روز بعد از جوانه‌زنی تا انتها، 5- آبیاری با آب با شوری 3 دسی‌زیمنس بر متر از 20 روز بعد از جوانه‌زنی تا انتها، 6- آبیاری با آب با شوری 6 دسی‌زیمنس بر متر از 40 روز بعد از جوانه‌زنی تا انتها و 7- آبیاری با آب با شوری 3 دسی زیمنس بر متر از 40 روز بعد از جوانه‌زنی تا انتهای فصل داشت. نتایج نشان داد که، شوری آب بر عملکرد کل، عملکرد اقتصادی و کارآیی مصرف آب آبیاری تاثیر معنی‌داری داشت. بالاترین عملکرد کل و عملکرد اقتصادی و کارآیی مصرف آب آبیاری از تیمار شاهد بدست آمد که تفاوت آن‌ها با تیمارهای آب شور و لب‌شور معنی‌دار بود. در ضمن تفاوت بین عملکردهای تیمارهای شور و لب‌شور معنی‌دار نبودند. آبیاری با آب شیرین در اوایل دوره رشد باعث افزایش محصول نشده بلکه، باعث وارد شدن تنش بیشتر به گیاه می‌شود.
مقالات پژوهشی
نبی اله اشرفی؛ مهدی قیصری؛ علی مالکی؛ علی نیکبخت
چکیده
پساب به عنوان تنها منبع آب مطمئن در اطراف شهرهای بزرگ مورد توجه بخش کشاورزی مناطق خشک و نیمه خشک قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی اثر پساب بر شاخصهای فتوسنتزی و صفات ظاهری میوه زیتون در دو سیستم آبیاری نشتی زیر سطحی و سطحی بود. پژوهش در قالب کرت های خرد شده با دو فاکتور سیستم آبیاری (زیر سطحی و سطحی) و کیفیت آب آبیاری (پساب و آب معمولی) ...
بیشتر
پساب به عنوان تنها منبع آب مطمئن در اطراف شهرهای بزرگ مورد توجه بخش کشاورزی مناطق خشک و نیمه خشک قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی اثر پساب بر شاخصهای فتوسنتزی و صفات ظاهری میوه زیتون در دو سیستم آبیاری نشتی زیر سطحی و سطحی بود. پژوهش در قالب کرت های خرد شده با دو فاکتور سیستم آبیاری (زیر سطحی و سطحی) و کیفیت آب آبیاری (پساب و آب معمولی) در چهار تکرار طی دو سال انجام شد. در انتهای فصل عملکرد، وزن هر میوه، حجم، طول و سفتی میوه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد آبیاری با پساب باعث افزایش عملکرد کل، وزن میوه ( 15 درصد)، حجم میوه (23 درصد) و فتوسنتز برگ (22 درصد) نسبت به آب معمولی گردیده است. همچنین سیستم آبیاری زیر سطحی باعث افزایش عملکرد (65 درصد)، در فتوسنتز ( 32 درصد)، کارایی فتوسنتز (18 درصد) و وزن میوه (17 درصد) و قطر میوه شده است. با توجه به نتایج به دست آمده پساب می‌تواند به عنوان منبعی پایدار در آبیاری و همچنین به عنوان منبع کودی در باغات زیتون استفاده شود. هم چنین سیستم آبیاری زیر سطحی در آبیاری با پساب کارآمدتر از سیستم سطحی است و باعث افزایش عملکرد خواهد شد.
مقالات پژوهشی
جواد بهمنش؛ مهدی حسامی افشار
چکیده
برای تعیین دبی با دوره های بازگشت مختلف در مطالعات هیدرولوژیک، برآورد ضریب چولگی با دقت قابل قبول مورد نیاز می‌باشد. برآورد چولگی جامعه در مناطق مختلف، زمانی بهبود می‌یابد که برای محاسبه آن از متوسط وزن دار چولگی نمونه و چولگی تعمیم یافته استفاده شود. استان آذربایجان غربی دارای سه منطقه هیدرولوژیک متفاوت می‌باشد. شمال استان جزو ...
بیشتر
برای تعیین دبی با دوره های بازگشت مختلف در مطالعات هیدرولوژیک، برآورد ضریب چولگی با دقت قابل قبول مورد نیاز می‌باشد. برآورد چولگی جامعه در مناطق مختلف، زمانی بهبود می‌یابد که برای محاسبه آن از متوسط وزن دار چولگی نمونه و چولگی تعمیم یافته استفاده شود. استان آذربایجان غربی دارای سه منطقه هیدرولوژیک متفاوت می‌باشد. شمال استان جزو حوضه آبریز رودخانه ارس، مرکز استان جزو حوضه آبریز دریاچه ارومیه و قسمتی از جنوب استان جزو حوضه آبریز رودخانه زاب می‌باشد. در تحقیق حاضر، سه روش توسعه نقشه‌های هم چولگی با در نظر گرفتن استان آذربایجان غربی به صورت متحدالشکل، نقشه هم چولگی با در نظر گرفتن 3 منطقه هیدرولوژیک و میانگین وزن دار چولگی برای مناطق هیدرولوژیک سه گانه مورد استفاده قرار گرفتند تا ضرایب چولگی تعمیم یافته 67 ایستگاه هیدرومتری با طول دوره‌های آماری متفاوت (16 الی 62 سال) برآورد گردند. نتایج نشان دادند که بیشتر مناطق استان، دارای ضریب چولگی منفی می‌باشند. همچنین نتایج نشان داد که در بین مناطق هیدرولوژیک سه‌گانه استان، منطقه هیدرولوژیک رودخانه زاب دارای کمترین خطا در بین مناطق مورد بررسی می‌باشد. در بین روش‌های توسعه نقشه‌های هم‌چولگی نیز نقشه هم چولگی توسعه یافته شده به طریق تقسیم‌بندی استان به مناطق هیدرولوژیک سه گانه با میانگین مربعات خطای چولگی تعمیم‌یافته برابر با 0.55، نسبت به روش های دیگر، از دقت بالاتری برخوردار می‌باشد.
مقالات پژوهشی
مهدی تابعی؛ سعید برومند نسب؛ امیر سلطانی محمدی؛ علی حیدر نصراللهی
چکیده
محدود بودن میزان آب در دسترس از یک سو و افزایش نیازهای غذایی جمعیت دنیا از سوی دیگر باعث افزایش سطح زیر کشت محصولات شده که به این دلیل، استفاده از روش‌های نوین آبیاری و استفاده از منابع جدید آب مانندکاربرد آب‌های نامتعارف (آب‌های شور، زه آب‌ها) دو راهبرد مدیریتی مهم، جهت تعدیل شرایط کمبود آب می‌باشد. از سوی دیگر تجمع املاح در سطح ...
بیشتر
محدود بودن میزان آب در دسترس از یک سو و افزایش نیازهای غذایی جمعیت دنیا از سوی دیگر باعث افزایش سطح زیر کشت محصولات شده که به این دلیل، استفاده از روش‌های نوین آبیاری و استفاده از منابع جدید آب مانندکاربرد آب‌های نامتعارف (آب‌های شور، زه آب‌ها) دو راهبرد مدیریتی مهم، جهت تعدیل شرایط کمبود آب می‌باشد. از سوی دیگر تجمع املاح در سطح خاک در مناطق خشک، که دارای بارندگی کم و تبخیر زیاد می‌باشند، امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. از آن‌جایی که انجام آزمایش، برای تشخیص توزیع شوری مستلزم صرف وقت و انجام آزمایش‌های صحرایی پرهزینه است، مدل‌های شبیه سازجایگزین مناسبی در پاسخگویی به مسائل مربوط به حرکت و توزیع شوری هستند. در این پژوهش، شبیه‌سازی شوری خاک تحت آبیاری قطره‌ای با مدل SWAP انجام گرفت وتوانمندی مدل فوق درمقایسه بانتایج میدانی ارزیابی شد. مدلSWAP براساس اطلاعات اندازه‌گیری شده از یک مزرعه ذرت مجهزبه سیستم آبیاری قطره‌ای در سال زراعی 92-1391 درمزرعه تحقیقاتی شماره یک دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهیدچمران اهواز و پارامترهای هیدرولیکی خاک به‌دست آمده ازمدل RETC اجرا گردید. مدل آماری در قالب یک طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار شوری آب آبیاری شامل شوریS1 (آب رودخانه کارون با شوری 3 دسی‌زیمنس بر متر به عنوان تیمارشاهد)، (S1+0/5)S2،(S1+1)S3 و S4((S1+1/5 دسی‌زیمنس بر متر، در سه تکرار و در سه فاصله 10سانتی‌متری قطره چکان، 20سانتی‌متری قطره چکان و روی پشته، درعمق های 90-0 سانتی‌متری (به ازای هر30 سانتی‌متر) ازسطح خاک و در فواصل زمانی30، 60و90روز پس از کاشت نمونه‌برداری صورت گرفت. روش کاشت به صورت دستی و در داخل کرت هایی شامل چهار ردیف سه متری با فاصله ردیف 75 سانتی‌متر و با تراکم 80 هزار بوته در هکتار انجام شد. سیستم آبیاری قطره‌ای از نوع نوارهای تیپ با فاصله روزنه‌های 20 سانتی‌متر بود. نتایج این بخش از کار در قالب ترسیم نموداری و تعیین پارامترهای ضریب تعیین (R2)، حداکثر خطا (ME)، میانگین ریشه دوم خطای نرمال شده (NRMSE) و ضریب باقیمانده (CRM) در فواصل روی پشته، 10 و 20 سانتی‌متری قطره‌چکان نشان داده شد. مقادیرR2،ME،NRMSE وCRM در 10 سانتی‌متری قطره‌چکان 81/0، 46/0، 77/11 و 018/0 میلی‌گرم بر سانتی‌متر مکعب، در 20 سانتی‌متری قطره‌چکان 78/0، 48/0، 44/16 و 1172/0 میلی‌گرم بر سانتی‌متر مکعب و در روی پشته 75/0، 8/2، 19/18 و 07/0 میلی‌گرم بر سانتی‌متر مکعب محاسبه شد. بالاترین ضریب تعیین مربوط به فاصله 10 سانتی‌متری قطره‌چکان (81درصد) می‌باشد و پس از آن با فاصله گرفتن از قطره‌چکان ضریب تعیین کاهش می‌یابد که این موضوع توانایی بالای مدل در نزدیکی قطره‌چکان می‌باشد که می‌تواند به دلیل شوری کمتر در فاصله‌های نزدیک قطره‌چکان با توجه به خصوصیت سیستم آبیاری قطره‌ای باشد. بالا بودن میزان ME پایین بودن دقت برآورد مدل می‌باشد که در روی پشته این میزان به حداکثر خود (8/2 میلی‌گرم بر سانتی‌متر مکعب) می‌رسد. ولی در فاصله‌های نزدیک قطره‌چکان میزان ME به‌دست آمده نشان دهنده دقت خوب مدل دربرآورد شوری خاک می‌باشد. همچنین براساس مثبت بودن میزان پارامتر CRMدیده می‌شود که در پیش‌بینی شوری میزان پیش‌بینی شده کمتر از مقدار مشاهده‌ای می‌باشد و نیز با توجه به ضریب NRMSE بالا بودن میزان پیش‌بینی شده در مقابل مشاهداتی می‌باشد. به طورکلی نتایج حاصل از شبیه‌سازی مدل SWAP نشان دادکه این مدل می‌تواند توزیع شوری در خاک را تحت آبیاری قطره‌ای با آب شور با دقت قابل قبولی شبیه‌سازی نماید و این مدل می‌تواند به‌عنوان ابزاری کارآمد برای ارزیابی توزیع شوری در اطراف قطره‌چکان مورد استفاده قرار گیرد.
مقالات پژوهشی
محمدمهدی چاری؛ بیژن قهرمان؛ کامران داوری؛ علی اصغر خشنود یزدی
چکیده
به دست آوردن منحنی رطوبتی در آزمایشگاه زمان بر و پرهزینه می باشد. به این دلیل پژوهش گران روش هایی را ارائه کرده اند که به کمک آن‌ها بتوان منحنی مشخصه را به آسانی به دست آورد. یکی از این روش ها، استفاده از هندسه فرکتال می باشد. از آن‌جا که به دست آوردن داده های فاز جامد یا توزیع اندازه ذرات (PSD) آسان تر از توزیع اندازه منافذ می باشد، تعیین ...
بیشتر
به دست آوردن منحنی رطوبتی در آزمایشگاه زمان بر و پرهزینه می باشد. به این دلیل پژوهش گران روش هایی را ارائه کرده اند که به کمک آن‌ها بتوان منحنی مشخصه را به آسانی به دست آورد. یکی از این روش ها، استفاده از هندسه فرکتال می باشد. از آن‌جا که به دست آوردن داده های فاز جامد یا توزیع اندازه ذرات (PSD) آسان تر از توزیع اندازه منافذ می باشد، تعیین رابطه بین بعد فرکتال توزیع اندازه ذرات (DPSD) و بعد فرکتال منحنی رطوبتی (DSWRC) می تواند مفید واقع شود. از طرفی در بسیاری از داده های خاک، اطلاعات کاملی از منحنی دانه بندی نیز موجود نمی باشد و تنها سه جزء (درصد رس، سیلت و شن) از آن اندازه گیری می شود. این پژوهش با هدف تعیین DPSD با استفاده از داده های زود یافت خاک و همچنین ایجاد رابطه ای بین DPSD و DSWRC انجام گردید. برای این کار 54 نمونه خاک از مناطق شمالی ایران انتخاب و به شش کلاس بافتی لوم، لوم رسی، رسی، لوم رس شنی، لوم سیلتی و لوم شنی تقسیم بندی شد. DPSD با استفاده از روش بسط داده شده منحنی دانه بندی (Dm1) و روش استفاده از سه نقطه (شن، سیلت و رس) (Dm2) به دست آمد. نتایج نشان داد که بعد فرکتال توزیع اندازه ذرات به دست آمده با هر دو روش اختلاف معنی داری با یکدیگر ندارند. DSWRC نیز با استفاده از داده های مکش-رطوبت به دست آمد. نتایج حاکی از این بود که هر سه بعد فرکتال وابسته به بافت خاک بوده و با افزایش مقدار رس خاک مقدار آن افزایش می یابد. همچنین روابط رگرسیون خطی بین Dm1 و Dm2 با DSWRC با استفاده از 48 نمونه خاک ایجاد گردید که به ترتیب دارای ضریب تعیین 902/0 و 871/0 بودند. سپس بر اساس روابط به دست آمده، از چهار روش : 1- Dm1= DSWRC ، 2-استفاده از معادله رگرسیونی به دست آمده با Dm1 ، 3- Dm2= DSWRC و 4- استفاده از معادله رگرسیونی به دست آمده با Dm2 برای بیان DSWRC استفاده گردید. مدل ها برای تعیین درصد رطوبت خاک در مکش های مختلف با توجه به شاخص های آماری ریشه مربع میانگین خطاهای نرمال شده، میانگین خطا، نسبت خطای متوسط هندسی و راندمان مدل‌سازی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که به استثناء خاک لوم شنی در سایر خاک ها دقت روش ها مناسب بوده است. به طورکلی این پژوهش کارایی روش فرکتال را برای شبیه سازی منحنی رطوبتی با استفاده از داده زود یافت خاک با موفقیت اثبات کرد.
مقالات پژوهشی
رضا گرمه ای؛ علیرضا فریدحسینی؛ سیدمجید هاشمی نیا؛ علی حجتی
چکیده
مدیریت حوضه های آبریز مستلزم استفاده از الگوهای هیدرولوژیکی است که نقش مهمی را در پیش بینی پاسخ حوضه به فرآیندهای بارش-رواناب ایفا می کنند. از طرفی ارزیابی رفتار حوضه نیز با الگو های ریاضی هیدرولوژیکی مستلزم واسنجی مدل با هدف تخمین و برآورد پارامترهای حوضه با بیشترین تطابق خروجی مدل با مجموعه ای از مقادیر مشاهداتی است. مهم ترین هدف ...
بیشتر
مدیریت حوضه های آبریز مستلزم استفاده از الگوهای هیدرولوژیکی است که نقش مهمی را در پیش بینی پاسخ حوضه به فرآیندهای بارش-رواناب ایفا می کنند. از طرفی ارزیابی رفتار حوضه نیز با الگو های ریاضی هیدرولوژیکی مستلزم واسنجی مدل با هدف تخمین و برآورد پارامترهای حوضه با بیشترین تطابق خروجی مدل با مجموعه ای از مقادیر مشاهداتی است. مهم ترین هدف واسنجی الگو های بارش-رواناب یافتن مقادیر بهینه مدل به گونه‌ای که بتوان بهترین منحنی را برای آبنمود های مشاهداتی و محاسباتی برازش داد. در این پژوهش، مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS و الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات (PSO) به عنوان مدل بهینه ساز عمل می کنند. مدل تلفیقی ارائه شده بر حوضه سد کارده واقع در استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفته است. واسنجی مدل در رویکرد تک هدفه و با دو تابع هدف NASH و RMSE به طور جداگانه در رخداد-های مختلف انجام گرفت. نتایج حاکی از قابلیت مدل در واسنجی رخدادها تا حد قابل قبولی بود. هم چنین نتایج واسنجی با چهار معیار متفاوت ارزیابی شد. اعتباریابی در انتها با دسته پارامترهای حاصل از واسنجی انجام شد. نتایج نشان داد که مدل عملکرد چندان مطلوبی ندارد. لذا پیشنهاد یک مجموعه پارامتر بر اساس واسنجی رخدادهای منفرد و صحت سنجی تک رخداد باقی مانده ممکن نیست.
مقالات پژوهشی
محمد امیر دلاور؛ یاسر صفری
چکیده
در این پژوهش برای تعیین منابع احتمالی کنترل‌کنندة توزیع فلزات سنگین در خاک‌های اطراف شهرک صنعتی روی زنجان از تکنیک‌های آماری چندمتغیره استفاده شده است. برای انجام این مطالعه، از خاک‌های سطحی (صفر تا 10 سانتی‌متری) 184 نقطه‌ی نمونه‌برداری در قالب الگوی شبکه‌ای منظم به فاصله‌ی 500 متر نمونه‌برداری و غلظت کل فلزات سرب، روی، کادمیوم، ...
بیشتر
در این پژوهش برای تعیین منابع احتمالی کنترل‌کنندة توزیع فلزات سنگین در خاک‌های اطراف شهرک صنعتی روی زنجان از تکنیک‌های آماری چندمتغیره استفاده شده است. برای انجام این مطالعه، از خاک‌های سطحی (صفر تا 10 سانتی‌متری) 184 نقطه‌ی نمونه‌برداری در قالب الگوی شبکه‌ای منظم به فاصله‌ی 500 متر نمونه‌برداری و غلظت کل فلزات سرب، روی، کادمیوم، نیکل و مس در آن‌ها اندازه‌گیری شد. برای تشخیص منابع احتمالی ورود آلاینده‌های فلزی به خاک، از تکنیک‌های ماتریس همبستگی، تجزیه به مؤلفه‌های اصلی و تجزیه به عامل‌ها استفاده شد. نتایج بیان‌گر آن بود که خاک‌های منطقه به سرب، روی و کادمیوم آلوده هستند و میانگین غلظت آن‌ها در خاک‌ها به‌ترتیب 8/152، 2/294 و 6/5 میلی‌گرم بر کیلوگرم است. ولی عناصر نیکل و مس در این خاک‌ها خطر آلودگی چندانی ندارند. بررسی ماتریس همبستگی نشان از بالا بودن ضرایب همبستگی میان جفت عناصر روی-کادمیوم و نیکل-مس داشت که دلیلی بر کنترل شدن توزیع این عناصر توسط عوامل مشترک است. استفاده از راهکار تجزیه به مؤلفه‌های اصلی منتج به استخراج تنها دو مؤلفه‌ی اثرگذار بر توزیع داده‌ها شد که در مجموع، حدود 84 درصد از واریانس کل داده‌ها را توجیه می‌کنند. به‌نظر می‌رسد فعالیت‌های مختلف صنعتی انجام گرفته در شهرک صنعتی روی، عامل اصلی کنترل کنندة توزیع عناصر سرب، روی و کادمیوم در خاک‌های اراضی مطالعاتی است؛ در حالیکه عناصر نیکل و مس تحت تأثیر عامل مواد مادری می‌باشند. انطباق یافته‌های این پژوهش با نتایج پژوهش‌های پیشین در منطقة مطالعاتی، بیان‌گر کارایی آمار چندمتغیره برای شناسایی منشأهای احتمالی فلزات سنگین در خاک است.
مقالات پژوهشی
فرخ اسدزاده؛ منوچهر گرجی اناری؛ علیرضا واعظی؛ سلمان میرزایی
چکیده
کرت های صحرایی به طور گسترده در مطالعات مربوط به اندازه گیری تلفات خاک و مدل سازی فرآیندهای فرسایش مورد استفاده قرار می گیرند. این تحقیق به منظور بررسی تغییرپذیری تلفات خاک و روان آب اندازه گیری شده از تکرار های مختلف کرت های صحرایی صورت گرفته است. برای این منظور هفت اندازة متفاوت کرت با سه تکرار در ایستگاه کوهین واقع در استان قزوین ...
بیشتر
کرت های صحرایی به طور گسترده در مطالعات مربوط به اندازه گیری تلفات خاک و مدل سازی فرآیندهای فرسایش مورد استفاده قرار می گیرند. این تحقیق به منظور بررسی تغییرپذیری تلفات خاک و روان آب اندازه گیری شده از تکرار های مختلف کرت های صحرایی صورت گرفته است. برای این منظور هفت اندازة متفاوت کرت با سه تکرار در ایستگاه کوهین واقع در استان قزوین احداث شدند. کرت ها برای یک بازة زمانی 2 ساله به صورت آیش نگه داشته شده و مقادیر روان‌آب و تلفات خاک ناشی از هر رخداد به طور مجزا در کرت ها اندازه گیری شد. بر اساس نتایج، حداکثر مقدار ضریب تغییرات مقادیر مشاهده ای روان آب و رسوب در تکرار های کرت ها به ترتیب 60 و 80 درصد بود که این مقادیر در مقایسه با میزان تغییرات ویژگی های خاک در تکرارهای کرت ها زیاد بود. با افزایش میانگین تلفات خاک و روان آب در کرت های صحرایی ضریب تغییرات مقادیر اندازه گیری شدة روان آب و رسوب در تکرار های کرت ها به صورت توانی کاهش یافت. به دلیل احتمال خطای بیش تر در اندازه گیری تلفات خاک در مقایسه با روان آب، در بیش از 80 درصد موارد، ضریب تغییرات رسوب در تکرارهای کرت ها نسبت به ضریب تغییرات روان آب بیش تر بود. با افزایش ابعاد کرت ها نسبت ضریب تغییرات روان آب به ضریب تغییرات رسوب در تکرار های هر کرت کاهش یافت.
مقالات پژوهشی
مسلم زرینی بهادر؛ کمال نبی اللهی؛ مهدی نوروزی
چکیده
این مطالعه به منظور بررسی تأثیر جهت های متفاوت شیب بر پیدایش و ویژگی های خاک، در خاک های جنگلی منطقه رستم آباد شمالی در استان گیلان انجام شده است. پنج خاکرخ در دامنة جنوبی تپه با پوشش جنگلی انجیلی- بلوط و پنج خاکرخ در دامنة شمالی تپه با همان پوشش جنگلی با شیب برابر 40 درصد و مواد مادری مشابه آندزیت بازالتی حفر شد. نتایج حاصل از آزمون های ...
بیشتر
این مطالعه به منظور بررسی تأثیر جهت های متفاوت شیب بر پیدایش و ویژگی های خاک، در خاک های جنگلی منطقه رستم آباد شمالی در استان گیلان انجام شده است. پنج خاکرخ در دامنة جنوبی تپه با پوشش جنگلی انجیلی- بلوط و پنج خاکرخ در دامنة شمالی تپه با همان پوشش جنگلی با شیب برابر 40 درصد و مواد مادری مشابه آندزیت بازالتی حفر شد. نتایج حاصل از آزمون های تجزیه واریانس چند متغیره (MANOVA) و T2 هتلینگ اختلاف کلی خصوصیات خاک را بین دو جهت شیب متفاوت نشان داد. نتایج آزمون t نشان داد مقدار pH، شن، نسبت شن به رس و فسفر قابل دسترس در شیب جنوبی بیشتر از شیب شمالی بوده است. مقدار رس و ظرفیت تبادل کاتیونی در شیب شمالی به‌طور معنی داری بیشتر از شیب جنوبی می باشد. مطالعات میکرومورفولوژیکی نشان داد که فعالیت بیولوژیکی قوی تر در شیب شمالی نسبت به شیب جنوبی وجود دارد. بیشتر بودن تجمع رس درون حفرات، قطعات پوشش رسی (پاپیول)، حفرات چمبر، نودول ها و ریزلایه های اکسید آهن- منگنز در شیب شمالی، و بقایای سنگی بیشتر در شیب جنوبی، همگی از دلایل هوادیدگی بیشتر خاک در شیب شمالی نسبت به شیب جنوبی می باشد. بطور کلی شیب جنوبی، دارای خاک های با تحول کمتر (انتی سول) و شیب شمالی دارای خاک های با تکامل بیشتر (آلفی سول) می باشد.
مقالات پژوهشی
فرحناز سهراب؛ نادر عباسی؛ آزاده مهدی پور
چکیده
برای بهبود خواص فیزیکی خاک ها از جمله افزایش پایداری خاکدانه ها، از افزودنی های آلی، شیمیایی و معدنی مختلفی استفاده می شود. در این تحقیق، برای بررسی کاربرد زئولیت ها بر شاخص های پایداری خاکدانه ها،تیمارهای آزمایشی با انتخاب دو نوع خاک از دو منطقه مختلف شهر کرج و دو نوع زئولیت با 4 سطح کاربرد (صفر، یک، 5 و 10 درصد وزنی) در سه تکرار تهیه ...
بیشتر
برای بهبود خواص فیزیکی خاک ها از جمله افزایش پایداری خاکدانه ها، از افزودنی های آلی، شیمیایی و معدنی مختلفی استفاده می شود. در این تحقیق، برای بررسی کاربرد زئولیت ها بر شاخص های پایداری خاکدانه ها،تیمارهای آزمایشی با انتخاب دو نوع خاک از دو منطقه مختلف شهر کرج و دو نوع زئولیت با 4 سطح کاربرد (صفر، یک، 5 و 10 درصد وزنی) در سه تکرار تهیه شدند. شاخص های پایداری خاکدانه ها (میانگین وزنی قطر خاکدانه (MWD)، میانگین هندسی قطر خاکدانه (GMD)) به روش الک خشک و پایداری خاکدانه تر (WAS) به روش الک تر اندازه گیری شد. نتایج حاصل از بررسی نشان داد که در بافت لوم شنی، دو نوع زئولیت طبیعی (Z4) و زئولیت مصنوعی(A4)، سطح اختلاط آن ها و اثر متقابل زئولیت و سطح اختلاط آن بر میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD) در سطح احتمال یک درصد معنی دار نبودند. اما میانگین هندسی قطر خاکدانه ها (GMD) تحت تأثیر سطوح کاربرد زئولیت ها معنی دار بود. همچنین در این بافت خاک نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که سطوح کاربرد 10 و یک درصد وزنی زئولیت به ترتیب باعث افزایش میانگین هندسی قطر خاکدانه برابر با 1/2 و 8/3 درصد نسبت به تیمار شاهد شد. ولی در بافت لوم سیلتی، نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر دو نوع زئولیت طبیعی و مصنوعی و سطوح اختلاط آن ها بر میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD) و میانگین هندسی قطر
خاکدانه ها (GMD) در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که شاخص های پایداری خاکدانه ها در این بافت خاک تحت تأثیر سطوح کاربرد زئولیت ها اختلافی معنی دار نسبت به تیمار شاهد داشتند و افزایش سطوح اختلاط زئولیت باعث کاهش هر دو شاخص میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD) و میانگین هندسی قطر خاکدانه ها (GMD) نسبت به تیمار شاهد شد. همچنین، نتایج نشان داد که در هر دو بافت خاک، کاربرد دو نوع زئولیت و سطح اختلاط آن ها تأثیر قابل ملاحظه ای بر افزایش پایداری خاکدانه های تر (WAS) نداشتند. به طور کلی، نتایج نشان داد که کاربرد زئولیت ها اگرچه بر شاخص های پایداری خاکدانه با اختلاف کم نسبت به تیمار شاهد (به خصوص در سطوح بالای کاربرد) تأثیری معنی دار داشته اند، اما به عنوان یک عامل مثبت و اثرگذار در جهت بهبود این شاخص ها به حساب نمی آیند.
مقالات پژوهشی
امیر رنجبر؛ حجت امامی؛ علی رضا کریمی؛ رضا خراسانی
چکیده
زعفران یکی از مهم ترین گیاهان اقتصادی در استان خراسان می باشد. میزان عناصر موجود در خاک و خصوصیات فیزیکی خاک نقش تعیین کننده‌ای در مقدار عملکرد زعفران دارد و کمبود عناصر می تواند عامل محدود کننده ای در رشد و نمو این گیاه باشد. به منظور بررسی روابط بین عملکرد زعفران با برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و تعیین سهم آن دسته از ویژگی ...
بیشتر
زعفران یکی از مهم ترین گیاهان اقتصادی در استان خراسان می باشد. میزان عناصر موجود در خاک و خصوصیات فیزیکی خاک نقش تعیین کننده‌ای در مقدار عملکرد زعفران دارد و کمبود عناصر می تواند عامل محدود کننده ای در رشد و نمو این گیاه باشد. به منظور بررسی روابط بین عملکرد زعفران با برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و تعیین سهم آن دسته از ویژگی ها که بیشترین تاثیر را بر عملکرد دارند، این پژوهش در 30 مزرعه زعفران (30 نمونه خاک) واقع در منطقه قاینات اجرا گردید. در این راستا به منظور تعیین مهم ترین ویژگی های خاک موثر بر عملکرد زعفران از روش تجزیه مولفه های اصلی (PCA) برای تحلیل داده ها استفاده شد و تخمین عملکرد عملکرد زعفران نیز با استفاده از رگرسیون گام به گام انجام شد. بر اساس روش PCA هفت ویژگی مقدار کلسیم، آهن، روی، درصد شن، درصد کربنات کلسیم معادل، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD) و مقدار منگنز به عنوان مهم ترین ویژگی های خاکی مزارع زعفران از میان 21 ویژگی مورد بررسی در این پژوهش معرفی شدند. برای تخمین عملکرد زعفران در روش تجزیه رگرسیون گام به گام، عملکرد زعفران به عنوان متغیر وابسته و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شدند. نتایج به دست آمده از روش رگرسیون گام به گام نشان داد که pH، مقدار روی، جرم مخصوص ظاهری، میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها، آهن، هدایت الکتریکی، کربن آلی و پتاسیم خاک به عنوان مهم ترین ویژگی های برآورد عملکرد زعفران بوده و 74 درصد از تغییرات آن را توجیه نمودند. به طور کلی غلظت عناصر کم مصرف (آهن و روی) و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها در هر دو روش PCA و رگرسیون گام به گام، به عنوان ویژگی های مهم و تاثیرگذار بر عملکرد زعفران در مزارع منطقه قاینات، تعیین شدند. بنابراین پیشنهاد می شود پارامترهای فوق همراه با pH و کربنات کلسیم معادل که بر قابلیت دسترسی عناصر غذایی کم مصرف تاثیرگذار هستند و به طور مجزا در هر دو روش لحاظ شده اند، به عنوان مهم ترین ویژگی های خاکی موثر بر عملکرد زعفران مورد توجه قرار گیرند.
مقالات پژوهشی
یاسر استواری؛ کامران عسگری؛ حمیدرضا متقیان
چکیده
با برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی با استفاده از ویژگی‌های پایه ای و زودیافت خاک میتوان در وقت و هزینه صرفهجویی کرد. هدف این بررسی، مقایسه دو روش رگرسیون درختی و رگرسیون خطی چندگانه در برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) با استفاده از ویژگیهایخاک است. برای این منظور از داده های 106 نمونه خاک UNSODA استفاده شد. جهت برآورد CEC با استفاده از روش‌های ...
بیشتر
با برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی با استفاده از ویژگی‌های پایه ای و زودیافت خاک میتوان در وقت و هزینه صرفهجویی کرد. هدف این بررسی، مقایسه دو روش رگرسیون درختی و رگرسیون خطی چندگانه در برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) با استفاده از ویژگیهایخاک است. برای این منظور از داده های 106 نمونه خاک UNSODA استفاده شد. جهت برآورد CEC با استفاده از روش‌های رگرسیون درختی و رگرسیون خطی از ویژگی های اجزای بافت خاک،pH، ماده آلی و چگالی ظاهری استفاده شد. کارآیی روش رگرسیون درختی در برابر روش رگرسیون خطی چندگانه در برآورد CEC مقایسه شدند. نتایج نشان داد که در برآورد CEC با استفاده از روش های رگرسیونی تنها ضرایب ماده آلی (183/3) و درصد رس (274/0) که بیشترین همبستگی را با CEC دارند معنی دار شده و مدل رگرسیونی بر اساس این دو پارامتر توسعه یافت. همچنین از میان پارمترهای ورودی در روش رگرسیون درختی تنها پارامترهای ماده آلی و درصد رس در درخت رگرسیون ظاهر شد. روش رگرسیون درختی در دو مجموعه داده صحت سنجی و اعتبار سنجی بر اساس آماره های ارزیابی R2، RMSE، ME و GMER کارآیی بالاتری نسبت به روش های رگرسیونی خطی در برآورد CEC داشت. از میان روش های رگرسیونی خطی، مدل پیشنهادی کارآیی بالاتری نسبت به مدل های بل و ونکولن و بروسما و همکاران داشت.
مقالات پژوهشی
رضا بیت لفته؛ احمد لندی؛ سعید حجتی؛ غلامعباس صیاد
چکیده
سال های اخیر آلودگی ناشی از ریزگردها یکی از معضلات زیست محیطی در قسمت‌های غربی کشور و به ویژه استان خوزستان بوده است. مطالعات بسیار اندکی در زمینه بررسی خصوصیات ذرات گرد و غبار در این مناطق انجام شده است. هدف این مطالعه بررسی تاثیر وقوع طوفان های گرد و غبار بر نرخ ترسیب، کانی شناسی و الگوی توزیع اندازه ذرات ذرات گردوغبار با استفاده ...
بیشتر
سال های اخیر آلودگی ناشی از ریزگردها یکی از معضلات زیست محیطی در قسمت‌های غربی کشور و به ویژه استان خوزستان بوده است. مطالعات بسیار اندکی در زمینه بررسی خصوصیات ذرات گرد و غبار در این مناطق انجام شده است. هدف این مطالعه بررسی تاثیر وقوع طوفان های گرد و غبار بر نرخ ترسیب، کانی شناسی و الگوی توزیع اندازه ذرات ذرات گردوغبار با استفاده از تله های شیشه ای در 12 نقطه اطراف تالاب هورالعظیم به صورت ماهانه و در طول یک دوره شش ماه از مرداد تا بهمن ماه 1390 انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین نرخ ترسیب ذرات گرد و غبار در دوره های با وقوع گرد و غبار (5/12 گرم بر متر مربع در ماه) خیلی بیشتر از دوره های بدون وقوع گرد و غبار (5/7 گرم بر مترمربع در ماه) است. مطالعات کانی شناسی نیز حاکی از حضور کانی های کوارتز، کلسیت، فلدسپار، هالیت، دولومیت و پالیگورسکیت می باشد. الگوی توزیع اندازه ذرات گرد و غبار ترسیبی در منطقه مورد مطالعه نشان داد که در هر دو شرایط وقوع و عدم وقوع پدیده گرد و غبار توزیع اندازه ذرات گرد و غبار دو قله ای بوده و ذرات ترسیب یافته عمدتاً در اندازه سیلت می باشند. به علاوه، تشابه در الگوی توزیع اندازه ذرات گرد و غبار و الگوی توزیع اندازه ذرات در برخی خاک های محلی حاکی از این است که بخشی از ذرات ترسیب یافته دارای منشأ محلی است. در مقابل در دوره های با وقوع پدیده گردوغبار سهم منابع خارجی مانند مناطق بیابانی در کشور عراق در تولید ذرات گردوغبار افزایش می یابد.
مقالات پژوهشی
آرش همتی؛ مزدک رساپور؛ حسینعلی علیخانی؛ حمایت عسگری لجایر
چکیده
ویناس ماده‌ای قهوه‌ای رنگ و محصول تولید صنعتی الکل از ملاس‌ها است. ویناس می‌تواند با داشتن مواد آلی و عناصر معدنی زیاد به عنوان مکمل برای افزایش کیفیت کود کمپوست استفاده گردد. این تحقیق با هدف بررسی کاربرد ویناس در سطوح مختلف بر شاخصهای تولید کمپوست (دما، جمعیت میکروبی، نیتروژن، کربن، نسبت C/N، نیترات، pH و EC) و زمان تولید در در فازهای ...
بیشتر
ویناس ماده‌ای قهوه‌ای رنگ و محصول تولید صنعتی الکل از ملاس‌ها است. ویناس می‌تواند با داشتن مواد آلی و عناصر معدنی زیاد به عنوان مکمل برای افزایش کیفیت کود کمپوست استفاده گردد. این تحقیق با هدف بررسی کاربرد ویناس در سطوح مختلف بر شاخصهای تولید کمپوست (دما، جمعیت میکروبی، نیتروژن، کربن، نسبت C/N، نیترات، pH و EC) و زمان تولید در در فازهای مختلف (در طی تولید و پس از تولید کمپوست)به مدت پنج ماه در مجتمع بازیافت پسماند شهری آراد کوه (تهران) انجام شد. تولید کمپوست از مواد زائد جامد شهری به روش هوادهی توده ثابت انجام شد. حجم هوادهی در این تحقیق 6/0 لیتر هوا به ازای هر لیتر ماده زائد در دقیقه بود. نتایج نشان داد کمترین زمان رسیدن به دمای ترموفیلیک را تیمار 30 میلی‌لیتر ویناس برای هر کیلوگرم مواد اولیه(C3)و بیشترینراتیمار شاهد(C0)داشت.کاربرد ویناس مقدار نیتروژن کلرا در فاز اول و دوم افزایش داد. تیمار C3 دارای بیشترین و تیمار C0دارای کمترین جمعیت میکروبی بودند. pHو ECتا ماه دوم در تیمارهای C3و 20 میلی‌لیتر ویناس برای هر کیلوگرم مواد اولیه(C2)افزایش و در ماهای سوم تا پنجم کاهش یافت. در فاز دوم در تیمارهای ویناسی افزایش pHو در تیمار C0کاهش pH مشاهده گردید. تیمارC3در فاز اول بیشترین مقدار نیترات را داشت و در فاز دومنیز تیمار C0 بیشترین مقدار نیترات را داشت. در نهایت مشخص شد کهتیمار C3 وC2برای اضافه کردن به بستر پسماندهای آلی مناسب می‌باشد و این تیمارها مدت تولید کمپوست را تا دو ماه کاهش دادند. فاز دوم به‌دلیل عدم توان افزایش قابل ملاحظة نیتروژن نیتراتی و همچنین افزایش pHدر مقایسه با فاز اول مناسب نبود.
مقالات پژوهشی
احمد غلامی؛ علی انصوری؛ حمید عباس دخت؛ علیرضا فلاح نصرت آباد
چکیده
به منظور بررسی برهمکنش کود گوگرد و باکتری تیوباسیلوس بر کلونیزاسیون ریشه و تغذیه ذرت آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنچ سطح گوگرد (S0، S50، S100، S150 و S200 به‌ترتیب شامل مقادیر صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی گرم گوگرد پودری بر کیلوگرم خاک گلدان)، تیوباسیلوس تیواکسیدانس در دو سطح (تلقیح ...
بیشتر
به منظور بررسی برهمکنش کود گوگرد و باکتری تیوباسیلوس بر کلونیزاسیون ریشه و تغذیه ذرت آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنچ سطح گوگرد (S0، S50، S100، S150 و S200 به‌ترتیب شامل مقادیر صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی گرم گوگرد پودری بر کیلوگرم خاک گلدان)، تیوباسیلوس تیواکسیدانس در دو سطح (تلقیح T1 و عدم تلقیح T0) و قارچ میکوریز در سه سطح عدم تلقیح (M0)، تلقیح باGlomus intraradices (M1) و Glomus mosseae (M2) بودند. نتایج این بررسی نشان داد که کاربرد گوگرد، مقادیر نیتروژن، فسفر، گوگرد، آهن و روی، همچنین بیوماس اندام هوایی و کلروفیل را در مقایسه با شاهد به طور معنی داری در گیاه ذرت افزایش داد. کاربرد تیوباسیلوس سبب افزایش معنی‌دار فسفر، آهن، روی و کاهش معنی‌دار درصد کلونیزاسیون ریشه گیاه به‌وسیله قارچ های میکوریز و pH خاک شد. همچنین نتایج بررسی حاضر نشان داد که تلیقح قارچ میکوریز مقادیر نیتروژن، فسفر، گوگرد، آهن، روی و کلونیزاسیون ریشه را نسبت به شاهد به‌طور معنی داری افزایش داد. کاربرد مجزا و توأم گوگرد و تیوباسیلوس تأثیر منفی معنی داری بر درصد کلونیزاسیون ریشه داشت. اثرات منفی افزایش مصرف گوگرد بر درصد کلونیزاسیون ریشه در گونه G.mosseae بیشتر از گونه G.intraradices بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد کاربرد گوگرد و تیوباسیلوس و همچنین اثر متقابل این دو عامل تأثیر معنی داری بر وزن خشک اندام هوایی داشت. برش دهی اثر متقابل گوگرد و تیوباسیلوس نشان داد که کاربرد باکتری تیوباسیلوس تنها در شرایط عدم کاربرد گوگرد و کاربرد 100 میلی گرم گوگرد تأثیر معنی داری بر وزن خشک اندام هوایی داشت. بر اساس این نتایج کاربرد گوگرد، تیوباسیلوس و میکوریز در خاک های قلیایی سبب بهبود تغذیه و افزایش رشد گیاه شد.
مقالات پژوهشی
ابوالفضل مساعدی؛ سمانه محمدی مقدم؛ محمد قبائی سوق
چکیده
نوسانات عوامل آب و هوایی و تنشهای حاصل از آن‌ها نقش مهمی در مقدار تولید محصولات کشاورزی به‌ویژه در شرایط دیم دارند. در این تحقیق ارتباط بین عملکرد محصولات گندم و جو دیم با متغیرهای آب و هوائی شامل: دمای حداقل، دمای میانگین، دمای حداکثر، بارندگی، تبخیروتعرق و شاخصهای خشکسالی شامل: شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص شناسائی خشکسالی ...
بیشتر
نوسانات عوامل آب و هوایی و تنشهای حاصل از آن‌ها نقش مهمی در مقدار تولید محصولات کشاورزی به‌ویژه در شرایط دیم دارند. در این تحقیق ارتباط بین عملکرد محصولات گندم و جو دیم با متغیرهای آب و هوائی شامل: دمای حداقل، دمای میانگین، دمای حداکثر، بارندگی، تبخیروتعرق و شاخصهای خشکسالی شامل: شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص شناسائی خشکسالی (RDI) در ایستگاه‌های بجنورد، مشهد و بیرجند بررسی و مدل‌سازی گردید. با استفاده از روش تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA) دوره‌های موثر بر تنشهای آب و هوایی و خشکی از میان 34 دوره شامل 1، 2، 3، 4، 6 و 9 ماهه و دورة مرطوب انتخاب شده برای هر یک از متغیر‌ها تعیین گردیدند. نتایج نشان داد که در ایستگاه بجنورد برای برآورد عملکرد محصولات گندم و جو مدل‌های ساخته شده بر اساس متغیرهای شاخص SPI، در ایستگاه مشهد مدل‌های ترکیبی و در ایستگاه بیرجند برای گندم مدل ترکیبی و برای جو مدل ساخته شده بر اساس شاخص RDI دارای بیشترین دقت و صحت می‌باشند. بر اساس معادلات استخراج شده، در بجنورد تنشهای ناشی از خشکسالی در دوره 4 ماهه منتهی به فروردین، مشهد 2 ماهه مهر و آبان و بیرجند 2 ماهه منتهی به اسفند و ماه خرداد بیشترین تاثیر را بر عملکرد دارند. تنشهای ناشی از حداقل و حداکثر دما در بجنورد در دوره‌های 9 ماهه منتهی به خرداد، مشهد 6 ماهه منتهی به خرداد و بیرجند 6 ماهه منتهی به اسفند بیشترین تاثیر را بر عملکرد دارند.
مقالات پژوهشی
سعیده کوزه گران؛ محمد موسوی بایگی
چکیده
فعالیت های انسان جو زمین را در طی صد سال گذشته به طور قابل توجهی تغییر داده است. افزایش غلظت گازهای گلخانه ای منجر به گرمایش جهانی شده و در نتیجه سبب تغییر در نمایه های حدی اقلیمی می شود. مطالعه مقادیر حدی در برنامه ریزی های و سیاست گذاری های بخش کشاورزی و مدیریت منابع آب اهمیت بسیار دارد. داده های روزانه بارش، دما، رطوبت نسبی، سرعت ...
بیشتر
فعالیت های انسان جو زمین را در طی صد سال گذشته به طور قابل توجهی تغییر داده است. افزایش غلظت گازهای گلخانه ای منجر به گرمایش جهانی شده و در نتیجه سبب تغییر در نمایه های حدی اقلیمی می شود. مطالعه مقادیر حدی در برنامه ریزی های و سیاست گذاری های بخش کشاورزی و مدیریت منابع آب اهمیت بسیار دارد. داده های روزانه بارش، دما، رطوبت نسبی، سرعت باد و ساعت آفتابی تعدادی از ایستگاه های خراسان رضوی و جنوبی در دوره آماری 2012-1992 در این مطالعه تحلیل شده اند. جهت بررسی روند نمایه های حدی اقلیمی، 27 شاخص مربوط به بارش و دما که توسط گروه کارشناسیETCCDMI3 تعریف شده، با نرم افزار RClimdex برآورد شد. آزمون ناپارامتری من کندال برای بررسی روند پارامترهای اقلیمی حداکثر رطوبت نسبی، ساعات آفتابی و حداکثر سرعت باد استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل دما، با گرم شدن منطقه مطابقت دارد. این نتایج نشان داد که شاخص های حدی گرم روند افزایشی دارند که این روند برای شاخصهایی مانند روزهای تابستانی، تعداد شب-های حاره ای، روزها و شبهای گرم معنادار بود. در حالیکه شاخص های حدی سرد در دوره مورد مطالعه روند کاهشی دارند که نشاندهنده کاهش شدت و فراوانی رویدادها و روزها و شبهای سرد است. بررسی روند سرعت باد حداکثر، نشاندهنده روند افزایشی آن در اغلب ایستگاه ها است. روند کاهشی و منفی بارش در بررسی همه شاخص های بارش در کلیه ایستگاه های مورد مطالعه، وجود داشت، هر چند تعداد کمی روند معنی دار در طول دوره مورد مطالعه مشاهده شد.
