هواشناسی کشاورزی
حسین عساکره؛ نسرین ورناصری قندعلی
چکیده
در پژوهش حاضر با استفاده از دادههای روزانه 385 ایستگاه همدید، اقلیم‌شناسی و بارانسنجی سازمان هواشناسی کشور و ایستگاه‌های بارانسنجی وزارتنیرو طی بازة زمانی 2016-1966 جنبههای پنهان بارش و رژیم بارشی ناحیه خزری مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا نقشه‌های بارش روزانه با تفکیک مکانی 3 × 3 کیلومتر ایجاد شد و برای هر پیکسل ایجاد ...
بیشتر
در پژوهش حاضر با استفاده از دادههای روزانه 385 ایستگاه همدید، اقلیم‌شناسی و بارانسنجی سازمان هواشناسی کشور و ایستگاه‌های بارانسنجی وزارتنیرو طی بازة زمانی 2016-1966 جنبههای پنهان بارش و رژیم بارشی ناحیه خزری مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا نقشه‌های بارش روزانه با تفکیک مکانی 3 × 3 کیلومتر ایجاد شد و برای هر پیکسل ایجاد شده در نقشه، افتوخیز سینوسی بارش 12 ماه سال براساس روش همسازها بررسی گردید. بهمنظور شناسایی الگوهای مکانی بارش براساس سهم تناوبهای مختلف و نیز پهنهبندی آن از شگرد تحلیل خوشهای استفادهشد. سپس نمایه یکنواختی و فصلی بارش برآورد شد. نتایج نشان میدهد، بیشترین ضریبتغییرپذیری ماهبهماه بارش در خط ساحلی دریای خزر میباشد. این وضعیت گویای تغییرات فراوان ماهبهماه و عدم ثبات فصل بارشی در این مناطق است، با دور شدن از خط ساحلی ضریب تغییرات نیز بهتدریج کاسته میشود به‌طوریکه، کمینه آن در بخشهایی از ارتفاعات البرز میباشد. این امر گویای فعالیت سامانههای متنوع بارانزایی و یا حداقل تداوم سامانههای بارانزا در این نقاط و ثبات فصل بارشی است. نمایه یکنواختی نشانگر این است، در بخشهای ساحلی دریای خزر توزیع بارش متمرکزتر است و با پیشروی به‌سمت مناطق جنوبی ناحیه توزیع زمانی بارش یکنواختتر میگردد. نمایهفصلی بارش بیانگر وجود سه نوع رژیم بارش است. کمترین وسعت مکانی مربوط به رژیم بارش یکنواخت میباشد، که در بخشهای کوچکی از ارتفاعات البرز دیدهمیشود. گستردهترین رژیم بارشی مربوط به رژیم یکنواخت با یک فصل مرطوبتر است. این رژیم بارشی در شرق و غرب ناحیه و جنوب دریای خزر مشاهده میشود. رژیم سوم که به رژیم عمدتاً فصلی با یک فصل خشک کوتاه مربوط میباشد، خط ساحلی دریای خزر، بخشهایی از ارتفاعات تالش و بخش کوچکی از شرق ناحیه را پوشش میدهد.
حسین عساکره؛ سید ابوالفضل مسعودیان؛ محمد دارند؛ سوما زندکریمی
چکیده
اندازهگیری فراسنج‌های مرتبط با ویژگی‌های وردایست (نظیر دما و ارتفاع) می‌تواند در شناسایی تغییرات جوی حاصل از افزایش دمای جهانی مفید باشد. تراز فشار وردایست بعضاً تحت تأثیر تغییر ویژگی‌های فیزیکی - شیمیایی دولایه‌ی وردسپهر و پوشن‌سپهر است. در پژوهش حاضر تلاش شد روند تراز فشار وردایست در ماههای فصل زمستان و تابستان تحت تأثیر ...
بیشتر
اندازهگیری فراسنج‌های مرتبط با ویژگی‌های وردایست (نظیر دما و ارتفاع) می‌تواند در شناسایی تغییرات جوی حاصل از افزایش دمای جهانی مفید باشد. تراز فشار وردایست بعضاً تحت تأثیر تغییر ویژگی‌های فیزیکی - شیمیایی دولایه‌ی وردسپهر و پوشن‌سپهر است. در پژوهش حاضر تلاش شد روند تراز فشار وردایست در ماههای فصل زمستان و تابستان تحت تأثیر تغییرات دمایی جو (دمای تراز پایین و بالای وردایست و نیز دمای سطحی) ایران در سطح معنیداری 05/0 (95% اطمینان) بررسی گردد. نتایج بررسی روند تراز فشار وردایست نشان داد که در اغلب ماههای مورد مطالعه و در اکثر مناطق کشور روند تغییرات تراز فشار وردایست در سطح اطمینان مورد نظر معنیدار نبوده است و در بین دو فصل مطالعه شده بالاترین میزان معنیداری روند از نظر مساحت تحت پوشش، مربوط به فصل تابستان است. نتایج بررسی روند دمای تراز پایین و بالای وردایست نیز در ماههای فصول تابستان و زمستان نشان داد که در بخشهای وسیعی از جو کشور روند مشاهده شده به لحاظ آماری معنیدار نبوده است. بررسی روند تفاضل دمای دو تراز یاد شده بر روی جو ایران نیز نشان داد که روند تفاضل دمای این دو تراز بر روی جو ایران در اکثر مناطق و ماهها به لحاظ آماری معنیدار نبوده است. در این میان روند تفاضل دمای دو تراز مورد بحث در ماههای فصل تابستان منفی، معنی دار و قابل توجه بود. بررسی روند پراش، چولگی و کشیدگی نیز نشان داد که در دو فصل مورد بررسی در اغلب مناطق روند مشاهده شده فاقد معنی آماری است.
حسین عساکره؛ رضا خوشرفتار؛ فاطمه ستوده
چکیده
بارش و دبی دو عنصر هیدرولوژیکی غیر خطی و تغییرپذیر در مقیاس زمانی و مکانی هستند. یکی از روش های مطالعه و تحلیل توأم این دو فراسنج بررسی نوسانات آشکار و نهان آن هاست. تحلیل طیفی روشی کارآ و مفید برای آشکارسازی این نوسانات در سری های زمانی است. در پژوهش حاضر تلاش میشود با استفاده از روش تحلیل طیفی چرخه های موجود در سری های زمانی بارش و ...
بیشتر
بارش و دبی دو عنصر هیدرولوژیکی غیر خطی و تغییرپذیر در مقیاس زمانی و مکانی هستند. یکی از روش های مطالعه و تحلیل توأم این دو فراسنج بررسی نوسانات آشکار و نهان آن هاست. تحلیل طیفی روشی کارآ و مفید برای آشکارسازی این نوسانات در سری های زمانی است. در پژوهش حاضر تلاش میشود با استفاده از روش تحلیل طیفی چرخه های موجود در سری های زمانی بارش و دبی ایستگاه ماشین خانه (حوضه ابریز گرکانرود تالش) از مهر ماه 1354 تا شهریور 1386 در دو مقیاس زمانی سالانه و ماهانه مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از اعمال رویه تحلیل طیفی به روی سری های زمانی دبی و بارش در سطح 95% اطمینان، حاکی از عدم وجود چرخه غیر سینوسی (روند) معنی دار است. چرخه های سینوسی معنی دار متنوعی در دو سری زمانی استخراج گردید. چرخه 4-2 ساله و 3/5 – 4 ساله بیش ترین تکرار را در دو سری زمانی دبی و بارش در مقیاس ماهانه و سالانه دارد. در مقیاس سالانه، چرخه 4/6 ساله و در مقیاس ماهانه چرخه های 4-2 ، 3/5 -4 ، 4/6، 8، 7/10 و 16 ساله استخراج گردید. بر اساس مطالعات انجام شده توسط بسیاری از پژوهشگران در سایر نقاط جهان، چرخه های مذکور هماهنگ با النینو نوسانات جنوبی (ENSO )، نوسانات اقیانوس اطلس شمالی ( NAO ) و نوسانات دوسالانه تروپسفری (QBO ) است.
سعید موحدی؛ حسین عساکره؛ علی اکبر سبزی پرور؛ سید ابوالفضل مسعودیان؛ زهره مریانجی
چکیده
چکیده
در این تحقیق با استفاده از بررسی و مقایسه دادههای میان‌یابی شده ایستگاه‌های هواشناسی در چهار دهه اخیر (1383-1344) به مطالعه تغییرات رژیم بارش کشور از طریق تحلیل همسازها پرداخته شد. پس از انجام آزمون‌های آماری جهت صحت‌سنجی داده‌ها بر اساس تحلیل همسازها در چهار دهه، مشخص شد که مقدار پراش هم‌ساز اول (حدود 90 درصد) در چهار دهه ...
بیشتر
چکیده
در این تحقیق با استفاده از بررسی و مقایسه دادههای میان‌یابی شده ایستگاه‌های هواشناسی در چهار دهه اخیر (1383-1344) به مطالعه تغییرات رژیم بارش کشور از طریق تحلیل همسازها پرداخته شد. پس از انجام آزمون‌های آماری جهت صحت‌سنجی داده‌ها بر اساس تحلیل همسازها در چهار دهه، مشخص شد که مقدار پراش هم‌ساز اول (حدود 90 درصد) در چهار دهه تغییرات زیادی نکرده است. یعنی رژیم بارش غالب در کشور همچنان زمستانه است. مقدار پراش هم‌ساز دوم با تغییرات و جابجایی هم مقدارهای بارش همراه بوده است، مقدار پراش هم‌ساز سوم در دهه سوم و چهارم با افزایش چشم‌گیری رو به رو است که به معنای پیدایش رژیم‌های جدید بارش محلی در برخی نقاط کشور است. مقدار دامنه هم‌ساز دوم در منطقه آذربایجان از دهه اول به بعد کم میشود (حدود 20 میلی‌متر) و در دهه چهارم به حداقل خود می‌رسد (حدود 12 میلی‌متر)، یعنی مقدار بارش‌های همرفتی فصل بهار در دهه چهارم در این مناطق کمتر شده است. دامنه هم‌ساز سوم در مناطق جنوب شرق، جنوب غرب و ارتفاعات زاگرس در دهه سوم و چهارم نسبت به دهه‌های اول و دوم افزایش قابل ملاحظه‌ای نشان داد و این افزایش در منطقه سیستان و بلوچستان بیشتر از سایر نقاط بود. این نتیجه از تغییرات قابل ملاحظه رژیم بارش در مناطق یاد شده خبر میدهد.
