حبیب اله بیگی هرچگانی؛ سمیرا احمدزاده؛ سمیرا حشمتی
چکیده
غلظت کل سرب، کبالت، نیکل، کادمیوم، کروم و جیوه در خاک سطحی اراضی بایر، تحت کشاورزی مرسوم و تحت کاربرد پساب شهری اندازه‌گیری؛ و غلظت و حد زمینهای، توزیع انباشت عناصر، و بار آلودگی تعیین شد. غلظت زمینهای نیکل، کادمیوم، کرومیوم، جیوه، کبالت، سرب به ترتیب 13/1، 16/0، 56/1، 09/0، 80/0، و 52/1 و حد آنها به ترتیب 3/1، 28/0، 6/1، 16/0، 9/0، و 7/1 میلیگرم بر ...
بیشتر
غلظت کل سرب، کبالت، نیکل، کادمیوم، کروم و جیوه در خاک سطحی اراضی بایر، تحت کشاورزی مرسوم و تحت کاربرد پساب شهری اندازه‌گیری؛ و غلظت و حد زمینهای، توزیع انباشت عناصر، و بار آلودگی تعیین شد. غلظت زمینهای نیکل، کادمیوم، کرومیوم، جیوه، کبالت، سرب به ترتیب 13/1، 16/0، 56/1، 09/0، 80/0، و 52/1 و حد آنها به ترتیب 3/1، 28/0، 6/1، 16/0، 9/0، و 7/1 میلیگرم بر گرم تعیین شد. کشاورزی مرسوم انباشت کادمیوم و سرب در خاک را به ترتیب به 7/1 و 9/1 افزایش داده (۵/۰>p)، تمایل به افزایش کبالت، نیکل و جیوهی از واحد به 2/1 خاک داشته ولی انباشت کروم را از واحد به 8/0 کاهش داده است (۵/۰
حبیب اله بیگی هرچگانی؛ سمیرا احمدزاده؛ رامین ایرانی پور
چکیده
دشت بروجن-فرادنبه یکی از دشت های مهم کشاورزی استان چهارمحال است. پساب تصفیه‌خانه‌ی بروجن در فصل زراعی به مصرف آبیاری مزارع بخش شرقی دشت می‌رسد. هدف از انجام این تحقیق تهیه‌ی یک نقشه‌ی تلفیقی کمبود براساس غلظت قابل جذب عناصر کم‌مصرف در خاک این دشت و بررسی انعکاس کلی اثر کاربرد پساب در نقشه بود. تعداد 180 نمونه‌ی خاک از عمق 0 تا 30 سانتی‌متری ...
بیشتر
دشت بروجن-فرادنبه یکی از دشت های مهم کشاورزی استان چهارمحال است. پساب تصفیه‌خانه‌ی بروجن در فصل زراعی به مصرف آبیاری مزارع بخش شرقی دشت می‌رسد. هدف از انجام این تحقیق تهیه‌ی یک نقشه‌ی تلفیقی کمبود براساس غلظت قابل جذب عناصر کم‌مصرف در خاک این دشت و بررسی انعکاس کلی اثر کاربرد پساب در نقشه بود. تعداد 180 نمونه‌ی خاک از عمق 0 تا 30 سانتی‌متری نقاط مختلف اراضی زراعی و مرتعی دشت 2340 هکتاری برداشت و غلظت قابل جذب مس، روی، منگنز و آهن در نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. پس از واریوگرافی و تعیین مناسب ترین روش برآورد مکانی نقشه ی هر عنصر ترسیم شد. به منظور تهیه‌ی نقشه‌ی تلفیقی، ابتدا نقشه ی هر عنصر نرمال شده و بر اساس آن ها نقشه های رتبه به دست آمدند. با استخراج وزن هر عنصر از نقشه رتبه آن نقشه ی شاخص تلفیقی تهیه شد. بر اساس نقشه‌ها، غلظت قابل جذب عناصر کم‌مصرف مس، روی و آهن از سمت غربی دشت به سمت قسمت‌های مرکزی و شرق دشت افزایش داشت. این روند به کاربرد پساب در بخش شرقی نسبت داده شد. تغییرات غلظت قابل جذب منگنر در دشت فاقد روند مشخصی بود اما کمترین غلظت این عنصر هم در بخش غربی دشت دیده شد. نقشه تلفیقی دارای میانگین 5/85 درصد بود که نشانگر فقر شدید خاک از عناصر کم‌مصرف بود به طوری که در نقشه ی تلفیقی حدود 34 درصد از مساحت دشت فقر شدید عناصر کم‌مصرف را نشان می دهد. کاربرد پساب کمبود کلی عناصر کم‌مصرف را 4 درصد کاهش داده است. در تحلیل حساسیت شاخص تلفیقی به حذف عنصر روی حساسیت زیادی نشان داد. بنابراین، در این دشت، روی باید با دقت و تکرار بیشتری پائیده شود.
حبیب اله بیگی هرچگانی؛ گلنوش بنی طالبی
چکیده
به منظور ارزیابی اثرات آبیاری درازمدت با پساب (13 و 23 سال) بر بعضی شاخص های فیزیکی کیفیت خاک، چهار مزرعه در منطقه ی طاقانک با تاریخچه های متفاوت آبیاری با پساب شهری و آب چاه انتخاب شد. در این مزارع، تغییرات شاخص های مرسوم فیزیکی خاک (کربن آلی، جرم ویژه ی ظاهری و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها( و نیز شاخص های مستخرج از منحنی رطوبتی (شاخص Sدکستر، ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثرات آبیاری درازمدت با پساب (13 و 23 سال) بر بعضی شاخص های فیزیکی کیفیت خاک، چهار مزرعه در منطقه ی طاقانک با تاریخچه های متفاوت آبیاری با پساب شهری و آب چاه انتخاب شد. در این مزارع، تغییرات شاخص های مرسوم فیزیکی خاک (کربن آلی، جرم ویژه ی ظاهری و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها( و نیز شاخص های مستخرج از منحنی رطوبتی (شاخص Sدکستر، تخلخل منافذ درشت، گنجایش هوایی، آب قابل استفاده ی گیاه و گنجایش نسبی آب) بررسی شدند. پساب کربن آلی را از ۱۱ به ۲۰ گرم بر کیلوگرم و تخلخل خاک را از ۴۰/۰ به حداقل۵۰/۰ افزایش و جرم ویژه ی ظاهری را از ۲۵/۱ به ۱ مگاگرم بر مترمکعب کاهش داد (05/0p
حبیب اله بیگی هرچگانی؛ گلنوش بنی طالبی
چکیده
به رغم جنبه های مفید پساب شهری به عنوان منبع غنی از عناصر غذایی و ماده آلی، ورود فلزات سنگین در نتیجه ی کاربرد درازمدت آن در خاک‌های زراعی مشکل ساز خواهد بود. هدف از تحقیق حاضر 1- تعیین غلظت کل فلزات سنگین روی، مس، کادمیوم، سرب،کروم و نیکل در خاک و دانه های گندم و ذرت و 2- محاسبه‌ی شاخص های انباشت آلودگی،انتقال گیاهی و شاخص خطر بهداشتی ...
بیشتر
به رغم جنبه های مفید پساب شهری به عنوان منبع غنی از عناصر غذایی و ماده آلی، ورود فلزات سنگین در نتیجه ی کاربرد درازمدت آن در خاک‌های زراعی مشکل ساز خواهد بود. هدف از تحقیق حاضر 1- تعیین غلظت کل فلزات سنگین روی، مس، کادمیوم، سرب،کروم و نیکل در خاک و دانه های گندم و ذرت و 2- محاسبه‌ی شاخص های انباشت آلودگی،انتقال گیاهی و شاخص خطر بهداشتی این عناصر پس از کاربرد درازمدت پساب شهری در منطقه ی طاقانک است. به همین منظور، دو مزرعه با خاک ظاهراً مشابه ولی با تاریخچه های متفاوت آبیاری انتخاب شدند: مزرعه ی اول فقط با آب چاه و مزرعه ی دیگر طی 23 سال اخیر فقط با پساب شهری شهرکرد آبیاری سطحی شده بودند. آبیاری با پساب در مزرعه ی دوم منجر به افزایش غلظت روی، مس، کروم و نیکل و افزایش شاخص انباشت آنها از 1 به ترتیب به 2/1، 3/1، 6/1 و 6/1 و کاهش غلظت و شاخص انباشت کادمیوم و سرب به ترتیب به 4/0 و 8/0 گردید. بزرگترین شاخص انتقال به دانههای گندم و ذرت مربوط به کادمیوم (14/6 و 88/4) و سرب (85/4 و 96/4)، و کمترین مربوط به کروم (22/0 و 30/0) و البته نیکل (صفر) بود. غلظت کادمیوم، کروم وسرب در دانه ی گندم و ذرت فراتر از حد مجاز اتحادیه اروپا بود. شاخص خطر سرب برای کودکان و بزرگسالان در گندم و ذرت و شاخص خطر کادمیوم برای کودکان در ذرت بزرگ تر از 1 بود که به مفهوم خطر جدی و فزاینده مصرف گندم و ذرت تولید شده در این ناحیه است.
یاسر استواری؛ حبیب اله بیگی هرچگانی
چکیده
اندازه گیری رطوبت در مکش های مختلف، صرف نظر از هزینه ها، نیازمند وقت زیادی است. لذا تخمین رطوبت خاک با استفاده از خصوصیات پایه ای آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسی رابطهی بعد فرکتال بافت-رطوبتحجمی و ارائه روابط کمی برآورد رطوبت در هشت مکش خاک با استفاده از بعد فرکتال بافت است. برای این منظور از 195 نمونه خاک ...
بیشتر
اندازه گیری رطوبت در مکش های مختلف، صرف نظر از هزینه ها، نیازمند وقت زیادی است. لذا تخمین رطوبت خاک با استفاده از خصوصیات پایه ای آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسی رابطهی بعد فرکتال بافت-رطوبتحجمی و ارائه روابط کمی برآورد رطوبت در هشت مکش خاک با استفاده از بعد فرکتال بافت است. برای این منظور از 195 نمونه خاک UNSODAاستفاده شد. در این مطالعه، از رابطه ی سپاسخواه و تفته (2013) جهت برآورد بعد فرکتال بر اساس درصد اجزای بافت خاک استفاده شد. رابطهی بعد فرکتال-رطوبت بیشتر از یک روند نمایی پیروی میکند. تعدادی تابع نمایی بر مبنای بعد فرکتال و چگالی ظاهری برای برآورد رطوبت در دامنهی منحنی رطوبتی خاک ارائه شد. این توابع پیشنهادی عموماً کارآیی خوب، قابل مقایسه و گاهاً بهتری در مقایسه با روابط خطی موجود از جمله توابع جدید قنبریان-میلان (2010) نشان میدهند.
حبیب اله بیگی هرچگانی؛ یاسر استواری
چکیده
توزیع اندازه ذرات (PSD) یکی از مهمترین ویژگی‌های فیزیکی خاک است. مدل گری GM(1,1) روشی جدید و متفاوت از روش های تجربی و پارامتریک برای توصیف و پیش بینی توزیع اندازه ذرات خاک است. در این تحقیق برآورد توزیع اندازه ذرات خاک توسط دو مدل گری و اسکگز در پنج کلاس بافتی شامل 138 نمونه در خاک های دشت شهرکرد مورد مقایسه قرار گرفته است. برای ...
بیشتر
توزیع اندازه ذرات (PSD) یکی از مهمترین ویژگی‌های فیزیکی خاک است. مدل گری GM(1,1) روشی جدید و متفاوت از روش های تجربی و پارامتریک برای توصیف و پیش بینی توزیع اندازه ذرات خاک است. در این تحقیق برآورد توزیع اندازه ذرات خاک توسط دو مدل گری و اسکگز در پنج کلاس بافتی شامل 138 نمونه در خاک های دشت شهرکرد مورد مقایسه قرار گرفته است. برای ارزیابی و مقایسه دو مدل از چهار شاخص آماری (MSE،MAPE ،AAE ،R2) و خطوط 1:1 استفاده شد. نتایج نشان داد هر دو مدل اسکگز و گری در هر پنج کلاس بافتی بهخوبی توزیع اندازه ذرات خاک را برآورد می کنند. در عین حال برآورد مدل اسکگز در بافت لومی (سبکترین بافت در این مطالعه) و برآورد مدل گری در بافت رسی (سنگینترین بافت در این مطالعه) کمترین خطا را داشت. به نظر می‌رسد با سبکتر شدن بافت برآورد مدل اسکگز و با سنگینترین شدن بافت برآورد مدل گری بهبود یافت. همچنین در برخی کلاس های بافتی مقدار خطای مدل اسکگز با افزایش ضریب یکنواختی و ضریب انحناء تمایل به کاهش و خطای ناشی از مدل گری تمایل اندکی به افزایش دارد.
الهام نبی زاده؛ حبیب اله بیگی هرچگانی
چکیده
چکیده
منحنی رطوبتی خاک یک خصوصیت پایه‌ای برای مطالعه‌ی آب قابل دسترس برای گیاه، پدیده‌های نفوذ، زهکشی و حرکت مواد محلول در خاک است. با اینکه مطالعات زیادی در زمینهی منحنی رطوبتی خاکها به ویژه خارج از ایران انجام شده است، تاکنون مطالعه‌ای روی کیفیت برازش مدل‌های منحنی رطوبتی در خاک‌های استان چهارمحال و بختیاری صورت نگرفته ...
بیشتر
چکیده
منحنی رطوبتی خاک یک خصوصیت پایه‌ای برای مطالعه‌ی آب قابل دسترس برای گیاه، پدیده‌های نفوذ، زهکشی و حرکت مواد محلول در خاک است. با اینکه مطالعات زیادی در زمینهی منحنی رطوبتی خاکها به ویژه خارج از ایران انجام شده است، تاکنون مطالعه‌ای روی کیفیت برازش مدل‌های منحنی رطوبتی در خاک‌های استان چهارمحال و بختیاری صورت نگرفته است. هدف از این مطالعه مقایسه‌ی عملکرد مدل‌های مختلف منحنی مشخصهی رطوبتی (ون گنوختن، لیباردی و همکاران، توانی بروس-لاکسمور، کمبل، بروکس-کوری، سایمونز و همکاران و فارل-لارسون) و انتخاب مدل‌های مناسب در خاک‌های لردگان بود. پنجاه نمونه از خاک‌های دشت لردگان جمعآوری و کلاس بافت آنها که شامل لوم شنی، لوم سیلتی، سیلت، لوم، لوم رسی سیلتی و رسی سیلتی بودند، تعیین شدند. مدل‌های مختلف منحنی رطوبتی با استفاده از نرم افزار SWRC 3.0 به داده‌های رطوبت-مکش حاصله از ستون‌های آب آویزان و دستگاه صفحهی فشاری برازش داده شدند. کیفیت برازش مدل‌های مورد نظر با محاسبه‌ی R2 و RMSE به دست آمد. همه‌ی مدل‌ها عملکرد خوبی داشتند بهطوریکه مقادیر R2 بین 90/0 تا 00/1 و مقادیر RMSE بین 001/0 تا 036/0 حاصل شد. در همه‌ی نمونه‌ها و همه‌ی کلاس‌های بافت خاک، مدل ون‌گنوختن با حداقل ضریب تعیین (R2) و حداکثر خطای (RMSE) و مدل بروکس-کوری با حداقل ضریب تعیین (R2) و حداکثر خطای (RMSE) بهترین و ضعیف‌ترین عملکرد را داشتند. هرچند R2 مدل بروکس-کوری همیشه بیشتر از 90/0 و RMSE آن کمتر از 036/0 بود. بنابراین استفاده از مدل ون‌گنوختن برای خاک‌های دشت لردگان توصیه میشود.
واژه‌های کلیدی: منحنی رطوبتی خاک، مدل، ون‌گنوختن، بروکس-کوری، کیفیت برازش
مجتبی معماریان فرد؛ حبیب اله بیگی هرچگانی
چکیده
چکیده
ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) یکی از مهمترین ویژگی های خاک در ارتباط با مواد غذایی، نگهداری آب در خاک و همچنین مدیریت آلودگی خاک می باشد. اندازه گیری CECکاری دشوار و وقت گیر است .بنابراین تخمین آن از طریق خصوصیات زود یافت خاک مطلوب می باشد. در این مطالعه، توابع انتقالی برای پیش بینی ظرفیت تبادل کاتیونی از خصوصیات اساسی خاک مانند توزیع ...
بیشتر
چکیده
ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) یکی از مهمترین ویژگی های خاک در ارتباط با مواد غذایی، نگهداری آب در خاک و همچنین مدیریت آلودگی خاک می باشد. اندازه گیری CECکاری دشوار و وقت گیر است .بنابراین تخمین آن از طریق خصوصیات زود یافت خاک مطلوب می باشد. در این مطالعه، توابع انتقالی برای پیش بینی ظرفیت تبادل کاتیونی از خصوصیات اساسی خاک مانند توزیع اندازه ذرات، کربن آلی، درصد رطوبت اشباع و pH توسعه داده شد و با استفاده از روش‌های شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیونی چند متغیره خطی ارزیابی شد و سپس توانایی پیش‌بینی این دو روش با استفاده از آماره‌های ارزیابی مقایسه شد. کل 200 نمونه خاک به دو دسته 165 تایی برای توسعه مدل و 35 تایی برای ارزیابی مدل تقسیم شدند. دقت پیش بینی بوسیله آماره های ضریب تعیین (R2) و ریشه دوم میانگین مربعات خطا (RMSE) بین CEC اندازه گیری و پیش بینی شده ارزیابی شد. نتایج نشان داد هنگامی که از شبکه عصبی با یک لایه پنهان و هفت نرون در این لایه و ماده آلی، درصد رطوبت اشباع ، درصد رس و شن به عنوان ورودی استفاده شد، CEC با 81/0 R2=و 05/3 RMSE=سانتی مول بر کیلوگرم خاک بهتر از دیگر مدل‌ها پیش بینی شد. مقادیر R2و RMSE به ترتیب از 66/0 تا 69/0 و از 69/4 تا 26/4 برای روش رگرسیونی، و از 78/0 تا 81/0 و 29/3 تا 05/3 برای شبکه عصبی متغیر بود. نتایج نشان داد که پیش بینی شبکه عصبی بهتر از تابع های رگرسیونی می‌باشد.
واژه های کلیدی شبکه های عصبی مصنوعی، ظرفیت تبادل کاتیونی، چهارمحال و بختیاری
